Proverbs 27

دربارهٔ فردا، با غرور صحبت نکن، زیرا نمی‌دانی که فردا چه پیش خواهد آمد.

Não presumas do dia de amanhã, porque não sabes o que ele trará.

هرگز از خودت تعریف نکن، بگذار دیگران از تو تعریف کنند.

Que um outro te louve, e não a tua própria boca; o estranho, e não os teus lábios.

حمل بار سنگ و ریگ سخت است، امّا تحمّل سختی‌هایی که یک شخص احمق ایجاد می‌کند، از آن هم سخت‌تر است.

A pedra é pesada, e a areia é espessa; porém a ira do insensato é mais pesada que ambas.

حسادت، خطرناکتر و بی‌رحمتر از خشم و غضب است.

O furor é cruel e a ira impetuosa, mas quem poderá enfrentar a inveja?

سرزنش آشکار از محبّت پنهان بهتر است.

Melhor é a repreensão franca do que o amor encoberto.

زخم دوست بهتر از بوسهٔ دشمن است.

Leais são as feridas feitas pelo amigo, mas os beijos do inimigo são enganosos.

شکم سیر حتّی از عسل کراهت دارد، امّا برای شکم گرسنه هر چیزِ تلخ، شیرین است.

A alma farta pisa o favo de mel, mas para a alma faminta todo amargo é doce.

کسی‌که از خانهٔ خود دور می‌شود، همچون پرنده‌ای است که از آشیانهٔ خود، آواره شده باشد.

Qual a ave que vagueia longe do seu ninho, tal é o homem que anda vagueando longe da sua morada.

مشورت صمیمانهٔ یک دوست همچون عطری خوشبو، دلپذیر است.

O óleo e o perfume alegram o coração; assim o faz a doçura do amigo pelo conselho cordial.

دوست خود و دوست والدینت را هرگز ترک نکن، و وقتی‌که در سختی هستی، به سراغ خویشاوندت نرو. همسایهٔ نزدیک بهتر از خویشاوندی که از تو دور است، می‌تواند به تو کمک کند.

Não deixes o teu amigo, nem o amigo de teu pai; nem entres na casa de teu irmão no dia da tua adversidade; melhor é o vizinho perto do que o irmão longe.

فرزندم، حکمت بیاموز و دل مرا شاد کن تا بتوانم جواب کسانی را که سرزنشم می‌کنند، بدهم.

Sê sábio, filho meu, e alegra o meu coração, para que tenha alguma coisa que responder àquele que me desprezar.

شخص زیرک، خطر را می‌بیند و از آن دوری می‌کند، امّا آدم جاهل به سوی آن می‌رود و خود را گرفتار می‌سازد.

O avisado vê o mal e esconde-se; mas os simples passam e sofrem a pena.

از شخص احمقی که برای قرض بیگانه‌ای ضامن می‌شود، از اموالش چیزی را به گرو بگیر.

Quando alguém fica por fiador do estranho, toma-lhe até a sua roupa, e por penhor àquele que se obriga pela mulher estranha.

اگر صبح زود با دعای خیر دوستت را از خواب بیدار کنی، دعای تو همچون لعنت خواهد بود.

O que, pela manhã de madrugada, abençoa o seu amigo em alta voz, lho será imputado por maldição.

غرغرهای زن بهانه‌گیر مثل چک‌چک آب در روز بارانی است.

O gotejar contínuo em dia de grande chuva, e a mulher contenciosa, uma e outra são semelhantes;

همان‌طور که نمی‌توان از وزیدن باد جلوگیری کرد و یا با دستهای چرب چیزی را نگه داشت، جلوگیری از غرغر چنین زنی هم محال است.

Tentar moderá-la será como deter o vento, ou como conter o óleo dentro da sua mão direita.

همان‌طور که آهن، آهن را تیز می‌کند، دوست نیز شخصیّت دوست خود را اصلاح می‌کند.

Como o ferro com ferro se aguça, assim o homem afia o rosto do seu amigo.

هر که از درخت انجیر نگهداری کند، از میوه‌اش هم خواهد خورد، و هرکسی که به آقای خود خدمت کند، پاداش خدمت خود را خواهد گرفت.

O que cuida da figueira comerá do seu fruto; e o que atenta para o seu senhor será honrado.

همان‌طور که انسان در آب، روی خود را می‌بیند، در وجود دیگران نیز وجود خویش را مشاهده می‌کند.

Como na água o rosto corresponde ao rosto, assim o coração do homem ao homem.

همان‌طور که دنیای مردگان از بلعیدن زندگان سیر نمی‌شود، خواسته‌های انسان هم هرگز تمام شدنی نیست.

Como o inferno e a perdição nunca se fartam, assim os olhos do homem nunca se satisfazem.

طلا و نقره را به وسیلهٔ آتش می‌آزمایند، امّا انسان را از عکس‌العملش در برابر تعریف و تمجید دیگران می‌توان شناخت.

Como o crisol é para a prata, e o forno para o ouro, assim o homem é provado pelos louvores.

اگر شخص احمق را در هاون هم بکوبی، حماقتش از او جدا نمی‌شود.

Ainda que repreendas o tolo como quem bate o trigo com a mão de gral entre grãos pilados, não se apartará dele a sua estultícia.

مال و دارایی زود از بین می‌رود و تاج و تخت پادشاه تا ابد برای فرزندان او باقی نمی‌ماند. پس تو با دقّت از گلّه و رمه‌ات مواظبت کن.

Procura conhecer o estado das tuas ovelhas; põe o teu coração sobre os teus rebanhos,

مال و دارایی زود از بین می‌رود و تاج و تخت پادشاه تا ابد برای فرزندان او باقی نمی‌ماند. پس تو با دقّت از گلّه و رمه‌ات مواظبت کن.

Porque o tesouro não dura para sempre; e durará a coroa de geração em geração?

علف را درو کن و سپس علوفهٔ کوهستان را جمع‌آوری نما تا زمانی که محصول تازه به بار می‌آید

Quando brotar a erva, e aparecerem os renovos, e se juntarem as ervas dos montes,

آنگاه می‌توانی از پشم گوسفندانت لباس تهیّه کنی، از فروش بُزهایت زمین بخری

Então os cordeiros serão para te vestires, e os bodes para o preço do campo;

و از شیر بقیّهٔ بُزهایت تو و خانواده و کنیزانت سیر خواهید شد.

E a abastança do leite das cabras para o teu sustento, para sustento da tua casa e para sustento das tuas servas.