Genesis 37

Gia-cốp, tại xứ của cha mình đã kiều ngụ, là xứ Ca-na-an.

雅各住在迦南地，就是他父亲寄居的地。

Ðây là chuyện dòng dõi của Gia-cốp. Giô-sép, tuổi mười bảy, chăn chiên với các anh mình; người đi kết bạn cùng con trai Bi-la và con Xinh-ba, hai vợ cha mình. Giô-sép thuật lại với cha các chuyện xấu của họ nói.

雅各的记略如下。约瑟十七岁与他哥哥们一同牧羊。他是个童子，与他父亲的妾辟拉、悉帕的儿子们常在一处。约瑟将他哥哥们的恶行报给他们的父亲。

Vả, Y-sơ-ra-ên thương yêu Giô-sép hơn những con trai khác, vì là con muộn mình, nên may cho chàng một cái áo dài có nhiều sắc.

以色列原来爱约瑟过于爱他的众子，因为约瑟是他年老生的；他给约瑟做了一件彩衣。

Các anh thấy cha thương Giô-sép hơn bọn mình, bèn sanh lòng ganh ghét, chẳng có thế lấy lời tử tế nói cùng chàng được.

约瑟的哥哥们见父亲爱约瑟过于爱他们，就恨约瑟，不与他说和睦的话。

Giô-sép có nằm chiêm bao, thuật lại cho các anh mình nghe; họ càng thêm ganh ghét nữa.

约瑟做了一梦，告诉他哥哥们，他们就越发恨他。

Người nói rằng: Tôi có điềm chiêm bao, xin các anh hãy nghe tôi thuật:

约瑟对他们说：「请听我所做的梦：

Chúng ta đương ở ngoài đồng bó lúa, nầy bó lúa tôi đứng dựng lên, còn bó lúa của các anh đều đến ở chung quanh, sấp mình xuống trước bó lúa tôi.

我们在田里捆禾稼，我的捆起来站著，你们的捆来围著我的捆下拜。」

Các anh người bèn đáp rằng: Vậy, mầy sẽ cai trị chúng ta sao? mầy sẽ hành-quyền trên chúng ta sao? Họ càng ganh ghét hơn nữa, vì điềm chiêm bao và lời nói của chàng.

他的哥哥们回答说：「难道你真要作我们的王吗？难道你真要管辖我们吗？」他们就因为他的梦和他的话越发恨他。

Giô-sép lại nằm chiêm bao nữa, thuật cùng các anh mình rằng: Tôi còn một điềm chiêm bao nữa: Nầy mặt trời, mặt trăng, và mười một ngôi sao đều sấp mình xuống trước mặt tôi!

后来他又做了一梦，也告诉他的哥哥们说：「看哪，我又做了一梦，梦见太阳、月亮，与十一个星向我下拜。」

Chàng thuật chiêm bao đó lại cho cha và các anh mình nghe; nhưng cha chàng quở mà hỏi rằng: Ðiềm chiêm bao của mầy đó có nghĩa chi? Có phải tao, mẹ, và các anh mầy đều phải đến sấp mình xuống đất trước mặt mầy chăng?

约瑟将这梦告诉他父亲和他哥哥们，他父亲就责备他说：「你做的这是什么梦！难道我和你母亲、你弟兄果然要来俯伏在地，向你下拜么？」

Các anh lấy làm ganh ghét chàng; còn cha lại ghi nhớ lấy điều đó.

他哥哥们都嫉妒他，他父亲却把这话存在心里。

Các anh chàng đi chăn chiên của cha tại Si-chem.

约瑟的哥哥们往示剑去放他们父亲的羊。

Y-sơ-ra-ên nói cùng Giô-sép rằng: Các anh con có chăn bầy chiên tại Si-chem chăng? Lại đây, đặng cha sai con đi đến chúng nó. Giô-sép đáp rằng: Có con đây.

以色列对约瑟说：「你哥哥们不是在示剑放羊吗？你来，我要打发你往他们那里去。」约瑟说：「我在这里。」

Y-sơ-ra-ên biểu rằng: Con hãy đi, xem thử các anh con ra sao, và các bầy chiên thể nào; rồi đem tin về cho cha hay. Vậy, từ trũng Hếp-rôn, người sai Giô-sép đi đến Si-chem.

以色列说：「你去看看你哥哥们平安不平安，群羊平安不平安，就回来报信给我」；于是打发他出希伯崙谷，他就往示剑去了。

Có một người gặp chàng đi lạc trong đồng ruộng, liền hỏi và nói cùng chàng rằng: Ngươi tìm chi?

有人遇见他在田野走迷了路，就问他说：「你找什么？」

Ðáp rằng: Tôi tìm các anh tôi. Xin hãy chỉ giùm tôi họ chăn bầy chiên nơi nào.

他说：「我找我的哥哥们，求你告诉我，他们在何处放羊。」

Người nói: Các anh ngươi ở đây đi rồi, vì tôi có nghe họ nói rằng: Ta hãy đi đến Ðô-ta-in. Vậy, Giô-sép, đi tìm các anh mình, gặp được tại Ðô-ta-in.

那人说：「他们已经走了，我听见他们说要往多坍去。」约瑟就去追赶他哥哥们，遇见他们在多坍。

Các anh thấy chàng đi ở đàng xa, chưa đến gần, thì đã lập mưu để giết chàng.

他们远远地看见他，趁他还没有走到跟前，大家就同谋要害死他，

Chúng bèn nói nhau rằng: Kìa, thằng nằm mộng đến kia!

彼此说：「你看！那做梦的来了。

Bây giờ, nào! chúng ta hãy giết nó đi, quăng xuống một cái hố nước nào đó; đoạn ta sẽ nói rằng nó đã bị thú rừng xé ăn, rồi sẽ xem các điềm chiêm bao của nó ra sao.

来吧！我们将他杀了，丢在一个坑里，就说有恶兽把他吃了。我们且看他的梦将来怎么样。」

Ru-bên nghe qua lời đó, liền giải cứu chàng ra khỏi ra các anh mà rằng: Chúng ta đừng giết chết nó;

流便听见了，要救他脱离他们的手，说：「我们不可害他的性命；」

lại tiếp: Chúng ta chớ nên làm đổ máu ra; hãy liệng nó trong cái hố nước nơi đồng vắng kia, và đừng tra tay vào mình nó. Người nói vậy, có ý muốn giải cứu chàng khỏi tay họ, để trả chàng về cùng cha mình.

又说：「不可流他的血，可以把他丢在这野地的坑里，不可下手害他」。流便的意思是要救他脱离他们的手，把他归还他的父亲。

Vừa khi Giô-sép đến gần các anh, họ bèn lột áo chàng, là áo có nhiều sắc đương mặc trong mình;

约瑟到了他哥哥们那里，他们就剥了他的外衣，就是他穿的那件彩衣，

rồi, bắt chàng đem quăng trong hố nước. Vả, hố khô cạn, chẳng có nước.

把他丢在坑里；那坑是空的，里头没有水。

Ðoạn, họ ngồi lại ăn. Nhướng mắt lên chợt thấy một đoàn dân Ích-ma-ên ở phía Ga-la-át đi đến, trên lưng lạc đà họ chở đầy thuốc thơm, nhũ hương và một dược đương đem đi đến xứ Ê-díp-tô.

他们坐下吃饭，举目观看，见有一伙米甸的以实玛利人从基列来，用骆驼驮著香料、乳香、没药，要带下埃及去。

Giu-đa bèn nói cùng các anh em rằng: Giết em ta mà giấu máu nó, có dùng cho ta được việc chi?

犹大对众弟兄说：「我们杀我们的兄弟，藏了他的血有什么益处呢？

Hè! hãy đem bán nó cho dân Ích-ma-ên và đừng tra tay vào mình nó; vì nó là em, là cốt nhục của chúng ta. Các anh em đều nghe theo lời người nói.

我们不如将他卖给以实玛利人，不可下手害他；因为他是我们的兄弟，我们的骨肉。」众弟兄就听从了他。

Vả, khi những lái-buôn Ma-đi-an đi ngang qua, các anh kéo Giô-sép lên khỏi hố nước, rồi bán chàng giá hai mươi miếng bạc cho dân Ích-ma-ên đem qua xứ Ê-díp-tô.

有些米甸的商人从那里经过，哥哥们就把约瑟从坑里拉上来，讲定二十舍客勒银子，把约瑟卖给以实玛利人。他们就把约瑟带到埃及去了。

Ru-bên trở lại hố; nầy Giô-sép đâu mất rồi; bèn xé áo mình,

流便回到坑边，见约瑟不在坑里，就撕裂衣服，

trở lại nơi các em mình mà rằng: Ôi! đứa trẻ đâu mất rồi! còn tôi, sẽ đi đâu.

回到兄弟们那里，说：「童子没有了。我往那里去才好呢？」

Các anh giết một con dê đực, rồi lấy áo Giô-sép nhúng vào trong máu;

他们宰了一只公山羊，把约瑟的那件彩衣染了血，

đoạn, gởi cái áo nhiều sắc đó đem về cho cha mình và dặn nói rằng: Ðây là vật chúng tôi đã kiếm được. Vậy, xin hãy nhìn coi, có phải áo của con trai cha chăng.

打发人送到他们的父亲那里，说：「我们捡了这个；请认一认是你儿子的外衣不是？」

Gia-cốp nhìn và nói rằng: Ấy là áo của con trai ta đó; một thú dữ đã xé cấu nó! Quả thật Giô-sép đã bị phân thây rồi!

他认得，就说：「这是我儿子的外衣。有恶兽把他吃了，约瑟被撕碎了！撕碎了！」

Người xé quần áo mình ra, lấy bao quấn ngang hông, và để tang lâu ngày cho con trai mình.

雅各便撕裂衣服，腰间围上麻布，为他儿子悲哀了多日。

Hết thảy con trai, con gái hiệp lại an ủy người, nhưng không chịu; bèn nói rằng: Ta để tang luôn xuống chốn âm phủ cùng con ta! Ấy đó, cha Giô-sép khóc than chàng như vậy.

他的儿女都起来安慰他，他却不肯受安慰，说：「我必悲哀著下阴间，到我儿子那里。」约瑟的父亲就为他哀哭。

Các lái buôn Ma-đi-an đem Giô-sép đến xứ Ê-díp-tô, bán cho Phô-ti-pha, quan thị vệ của Pha-ra-ôn.

米甸人带约瑟到埃及，把他卖给法老的内臣─护卫长波提乏。