Acts 19

亚波罗在哥林多的时候,保罗经过了上边一带地方,就来到以弗所;在那里遇见几个门徒,
factum est autem cum Apollo esset Corinthi ut Paulus peragratis superioribus partibus veniret Ephesum et inveniret quosdam discipulos
问他们说:你们信的时候受了圣灵没有?他们回答说:没有,也未曾听见有圣灵赐下来。
dixitque ad eos si Spiritum Sanctum accepistis credentes at illi ad eum sed neque si Spiritus Sanctus est audivimus
保罗说:这样,你们受的是什么洗呢?他们说:是约翰的洗。
ille vero ait in quo ergo baptizati estis qui dixerunt in Iohannis baptismate
保罗说:约翰所行的是悔改的洗,告诉百姓当信那在他以后要来的,就是耶稣。
dixit autem Paulus Iohannes baptizavit baptisma paenitentiae populum dicens in eum qui venturus esset post ipsum ut crederent hoc est in Iesum
他们听见这话,就奉主耶稣的名受洗。
his auditis baptizati sunt in nomine Domini Iesu
保罗按手在他们头上,圣灵便降在他们身上,他们就说方言,又说预言(或作:又讲道)
et cum inposuisset illis manum Paulus venit Spiritus Sanctus super eos et loquebantur linguis et prophetabant
一共约有十二个人。
erant autem omnes viri fere duodecim
保罗进会堂,放胆讲道,一连三个月,辩论 神国的事,劝化众人。
introgressus autem synagogam cum fiducia loquebatur per tres menses disputans et suadens de regno Dei
后来,有些人心里刚硬不信,在众人面前毁谤这道,保罗就离开他们,也叫门徒与他们分离,便在推喇奴的学房天天辩论。
cum autem quidam indurarentur et non crederent maledicentes viam coram multitudine discedens ab eis segregavit discipulos cotidie disputans in scola Tyranni
这样有两年之久,叫一切住在亚细亚的,无论是犹太人,是希腊人,都听见主的道。
hoc autem factum est per biennium ita ut omnes qui habitabant in Asia audirent verbum Domini Iudaei atque gentiles
 神借保罗的手行了些非常的奇事;
virtutesque non quaslibet Deus faciebat per manus Pauli
甚至有人从保罗身上拿手巾或围裙放在病人身上,病就退了,恶鬼也出去了。
ita ut etiam super languidos deferrentur a corpore eius sudaria vel semicintia et recedebant ab eis languores et spiritus nequam egrediebantur
那时,有几个游行各处、念咒赶鬼的犹太人,向那被恶鬼附的人擅自称主耶稣的名,说:我奉保罗所传的耶稣勒令你们出来!
temptaverunt autem quidam et de circumeuntibus iudaeis exorcistis invocare super eos qui habebant spiritus malos nomen Domini Iesu dicentes adiuro vos per Iesum quem Paulus praedicat
做这事的,有犹太祭司长士基瓦的七个儿子。
erant autem quidam Scevae Iudaei principis sacerdotum septem filii qui hoc faciebant
恶鬼回答他们说:耶稣我认识,保罗我也知道。你们却是谁呢?
respondens autem spiritus nequam dixit eis Iesum novi et Paulum scio vos autem qui estis
恶鬼所附的人就跳在他们身上,胜了其中二人,制伏他们,叫他们赤著身子受了伤,从那房子里逃出去了。
et insiliens homo in eos in quo erat daemonium pessimum et dominatus amborum invaluit contra eos ita ut nudi et vulnerati effugerent de domo illa
凡住在以弗所的,无论是犹太人,是希腊人,都知道这事,也都惧怕;主耶稣的名从此就尊大了。
hoc autem notum factum est omnibus Iudaeis atque gentilibus qui habitabant Ephesi et cecidit timor super omnes illos et magnificabatur nomen Domini Iesu
那已经信的,多有人来承认诉说自己所行的事。
multique credentium veniebant confitentes et adnuntiantes actus suos
平素行邪术的,也有许多人把书拿来,堆积在众人面前焚烧。他们算计书价,便知道共合五万块钱。
multi autem ex his qui fuerant curiosa sectati contulerunt libros et conbuserunt coram omnibus et conputatis pretiis illorum invenerunt pecuniam denariorum quinquaginta milium
主的道大大兴旺,而且得胜,就是这样。
ita fortiter verbum Dei crescebat et confirmabatur
这些事完了,保罗心里定意经过了马其顿、亚该亚,就往耶路撒冷去;又说:我到了那里以后,也必须往罗马去看看。
his autem expletis posuit Paulus in Spiritu transita Macedonia et Achaia ire Hierosolymam dicens quoniam postquam fuero ibi oportet me et Romam videre
于是从帮助他的人中打发提摩太、以拉都二人往马其顿去,自己暂时等在亚细亚。
mittens autem in Macedoniam duos ex ministrantibus sibi Timotheum et Erastum ipse remansit ad tempus in Asia
那时,因为这道起的扰乱不小。
facta est autem in illo tempore turbatio non minima de via
有一个银匠,名叫底米丢,是制造亚底米神银龛的,他使这样手艺人生意发达。
Demetrius enim quidam nomine argentarius faciens aedes argenteas Dianae praestabat artificibus non modicum quaestum
他聚集他们和同行的工人,说:众位,你们知道我们是倚靠这生意发财。
quos convocans et eos qui eiusmodi erant opifices dixit viri scitis quia de hoc artificio adquisitio est nobis
这保罗不但在以弗所,也几乎在亚细亚全地,引诱迷惑许多人,说:人手所做的,不是神。这是你们所看见所听见的。
et videtis et auditis quia non solum Ephesi sed paene totius Asiae Paulus hic suadens avertit multam turbam dicens quoniam non sunt dii qui manibus fiunt
这样,不独我们这事业被人藐视,就是大女神亚底米的庙也要被人轻忽,连亚细亚全地和普天下所敬拜的大女神之威荣也要消灭了。
non solum autem haec periclitabitur nobis pars in redargutionem venire sed et magnae deae Dianae templum in nihilum reputabitur sed et destrui incipiet maiestas eius quam tota Asia et orbis colit
众人听见,就怒气填胸,喊著说:大哉,以弗所人的亚底米啊!
his auditis repleti sunt ira et exclamaverunt dicentes magna Diana Ephesiorum
满城都轰动起来。众人拿住与保罗同行的马其顿人该犹和亚里达古,齐心拥进戏园里去。
et impleta est civitas confusione et impetum fecerunt uno animo in theatrum rapto Gaio et Aristarcho Macedonibus comitibus Pauli
保罗想要进去,到百姓那里,门徒却不许他去。
Paulo autem volente intrare in populum non permiserunt discipuli
还有亚细亚几位首领,是保罗的朋友,打发人来劝他,不要冒险到戏园里去。
quidam autem et de Asiae principibus qui erant amici eius miserunt ad eum rogantes ne se daret in theatrum
聚集的人纷纷乱乱,有喊叫这个的,有喊叫那个的,大半不知道是为什么聚集。
alii autem aliud clamabant erat enim ecclesia confusa et plures nesciebant qua ex causa convenissent
有人把亚力山大从众人中带出来,犹太人推他往前,亚力山大就摆手,要向百姓分诉;
de turba autem detraxerunt Alexandrum propellentibus eum Iudaeis Alexander ergo manu silentio postulato volebat rationem reddere populo
只因他们认出他是犹太人,就大家同声喊著说:大哉!以弗所人的亚底米啊。如此约有两小时。
quem ut cognoverunt Iudaeum esse vox facta est una omnium quasi per horas duas clamantium magna Diana Ephesiorum
那城里的书记安抚了众人,就说:以弗所人哪,谁不知道以弗所人的城是看守大亚底米的庙和从丢斯那里落下来的像呢?
et cum sedasset scriba turbas dixit viri ephesii quis enim est hominum qui nesciat Ephesiorum civitatem cultricem esse magnae Dianae Iovisque prolis
这事既是驳不倒的,你们就当安静,不可造次。
cum ergo his contradici non possit oportet vos sedatos esse et nihil temere agere
你们把这些人带来,他们并没有偷窃庙中之物,也没有谤讟我们的女神。
adduxistis enim homines istos neque sacrilegos neque blasphemantes deam vestram
若是底米丢和他同行的人有控告人的事,自有放告的日子(或作:自有公堂),也有方伯可以彼此对告。
quod si Demetrius et qui cum eo sunt artifices habent adversus aliquem causam conventus forenses aguntur et pro consulibus sunt accusent invicem
你们若问别的事,就可以照常例聚集断定。
si quid autem alterius rei quaeritis in legitima ecclesia poterit absolvi
今日的扰乱本是无缘无故,我们难免被查问。论到这样聚众,我们也说不出所以然来。
nam et periclitamur argui seditionis hodiernae cum nullus obnoxius sit de quo non possimus reddere rationem concursus istius
说了这话,便叫众人散去。
<19-40> et cum haec dixisset dimisit ecclesiam