Genesis 31

雅各听见拉班的儿子们有话说：「雅各把我们父亲所有的都夺了去，并借著我们父亲的，得了这一切的荣耀【或作财】。」

Potem gdy usłyszał Jakób słowa synów Labanowych mówiących: Pobrał Jakób wszystko, co miał ojciec nasz, i z tego, co było ojca naszego, tej wszystkiej zacności dostał.

雅各见拉班的气色向他不如从前了。

Widział też Jakób twarz Labanową, a oto, nie był takim przeciwko niemu, jako przedtem.

耶和华对雅各说：「你要回你祖你父之地，到你亲族那里去，我必与你同在。」

Tedy rzekł Pan do Jakóba: Wróć się do ziemi ojców twoich, i do rodziny twojej, a będę z tobą.

雅各就打发人，叫拉结和利亚到田野羊群那里来，

Przetoż posłał Jakób, i wyzwał Rachelę i Liję na pole do trzody swojej.

对她们说：「我看你们父亲的气色向我不如从前了；但我父亲的　神向来与我同在。

I rzekł im: Widzę ja twarz ojca waszego, że nie jest takim przeciwko mnie, jako przedtem, lecz Bóg ojca mego był ze mną.

你们也知道，我尽了我的力量服事你们的父亲。

Wy też same wiecie, żem ze wszystkich sił moich służył ojcu waszemu;

你们的父亲欺哄我，十次改了我的工价；然而　神不容他害我。

Ale ojciec wasz oszukał mię, i odmienił zapłatę moję po dziesięć kroć; jednak nie dopuścił mu Bóg, aby mi szkodził.

他若说：『有点的归你作工价』，羊群所生的都有点；他若说：『有纹的归你作工价』，羊群所生的都有纹。

Jeźli kiedy powiedział: Pstre będą zapłatą twoją, tedy rodziły wszystkie owce jagnięta pstre; a gdy zaś mówił: Strokate będą zapłatą twoją, tedy rodziły wszystkie owce jagnięta strokate.

这样，　神把你们父亲的牲畜夺来赐给我了。

I odjął Bóg dobytek ojca waszego, a dał go mnie.

羊配合的时候，我梦中举目一看，见跳母羊的公羊都是有纹的、有点的、有花斑的。

Stało się bowiem w ten czas, gdy się owce złączały, żem podniósł oczy swe, i widziałem przez sen, a oto, samcy złączały się z owcami strokatemi, pstremi, i biało nakrapianemi.

　神的使者在那梦中呼叫我说：『雅各。』我说：『我在这里。』

Tedy mi rzekł Anioł Boży we śnie: Jakóbie! A jam odpowiedział: Owom ja.

他说：『你举目观看，跳母羊的公羊都是有纹的、有点的、有花斑的；凡拉班向你所做的，我都看见了。

Potem rzekł: Podnieś teraz oczy swe, a obacz wszystkie samce złączające się z owcami strokatemi, pstremi, i biało nakrapianemi; bom widział wszystko, coć Laban uczynił.

我是伯特利的　神；你在那里用油浇过柱子，向我许过愿。现今你起来，离开这地，回你本地去吧！』」

Jam Bóg Betel, gdzieś namazał kamień, gdzieś mi poślubił ślub. Teraz tedy wstań, wynijdź z ziemi tej, a wróć się do ziemi rodziny twojej.

拉结和利亚回答雅各说：「在我们父亲的家里还有我们可得的分吗？还有我们的产业吗？

Tedy odpowiedziała Rachel i Lija, i rzekły mu: Izaż jeszcze mamy cząstkę jaką i dziedzictwo w domu ojca naszego?

我们不是被他当作外人吗？因为他卖了我们，吞了我们的价值。

Izażeśmy za obce nie były poczytane u niego? Iż nas przedał; i miałże by jeszcze do szczętu zjeść majętność naszę?

　神从我们父亲所夺出来的一切财物，那就是我们和我们孩子们的。现今凡　神所吩咐你的，你只管去行吧！」

Albowiem wszystko bogactwo, które odjął Bóg ojcu naszemu, nasze jest, i synów naszych; przetoż teraz wszystko uczyń, coć Bóg rozkazał.

雅各起来，使他的儿子和妻子都骑上骆驼，

Wstał tedy Jakób, i wsadził syny swe, i żony swe na wielbłądy.

又带著他在巴旦‧亚兰所得的一切牲畜和财物，往迦南地、他父亲以撒那里去了。

I zabrał wszystkę trzodę swoję, i wszystkę majętność swoję, której był nabył, dobytek nabycia swego, którego był nabył w krainie Syryjskiej, aby się wrócił do Izaaka, ojca swego, do ziemi Chananejskiej.

当时拉班剪羊毛去了，拉结偷了他父亲家中的神像。

A Laban odszedł był strzyc owce swoje: wtem ukradła Rachel bałwany, które miał ojciec jej.

雅各背著亚兰人拉班偷走了，并不告诉他，

I wykradł się Jakób potajemnie od Labana Syryjczyka, tak że mu nie oznajmił, iż uciekał.

就带著所有的逃跑。他起身过大河，面向基列山行去。

I uciekł sam ze wszystkiem co miał, a wstawszy przeprawił się przez rzekę, i udał się ku górze Galaad.

到第三日，有人告诉拉班，雅各逃跑了。

I dano znać Labanowi dnia trzeciego, że uciekł Jakób.

拉班带领他的众弟兄去追赶，追了七日，在基列山就追上了。

Który wziąwszy bracią swoję z sobą, gonił go przez siedem dni, i doścignął go na górze Galaad.

夜间，　神到亚兰人拉班那里，在梦中对他说：「你要小心，不可与雅各说好说歹。」

Lecz przyszedł Bóg do Labana Syryjczyka we śnie onej nocy, i rzekł mu: Strzeż się, abyś nie mówił z Jakóbem nic przykrego.

拉班追上雅各。雅各在山上支搭帐棚；拉班和他的众弟兄也在基列山上支搭帐棚。

I dogonił Laban Jakóba, a Jakób już był namiot swój rozbił na górze; Laban też rozbił namiot z bracią swą na onejże górze Galaad.

拉班对雅各说：「你做的是什么事呢？你背著我偷走了，又把我的女儿们带了去，如同用刀剑掳去的一般。

Tedy Laban rzekł do Jakóba: Cóżeś uczynił, żeś się wykradł potajemnie ode mnie, a uwiodłeś córki moje, jakoby pojmane mieczem?

你为什么暗暗地逃跑，偷著走，并不告诉我，叫我可以欢乐、唱歌、击鼓、弹琴地送你回去？

Przeczżeś potajemnie uciekł, a wykradłeś się ode mnie, a nie oznajmiłeś mi, gdyżbym cię był puścił z radością, i z pieśniami, i z bębnem, i z harfą?

又不容我与外孙和女儿亲嘴？你所行的真是愚昧！

I nie dopuściłeś mi, abym pocałował syny moje, i córki moje? Zaiste głupieś sobie począł.

我手中原有能力害你，只是你父亲的　神昨夜对我说：『你要小心，不可与雅各说好说歹。』

Jest to w mocy ręki mojej, uczynić wam co złego; ale Bóg ojca waszego przeszłej nocy rzekł do mnie, mówiąc: Strzeż się abyś z Jakóbem nie mówił nic przykrego.

现在你虽然想你父家，不得不去，为什么又偷了我的神像呢？」

A teraz gdyć się chciało odejść, żeś wielce pragnął do domu ojca twego, czemużeś ukradł bogi moje?

雅各回答拉班说：「恐怕你把你的女儿从我夺去，所以我逃跑。

I odpowiadając Jakób, rzekł do Labana: Iżem się bał, i myślałem, byś mi snać nie wydarł córek twoich.

至于你的神像，你在谁那里搜出来，就不容谁存活。当著我们的众弟兄，你认一认，在我这里有什么东西是你的，就拿去。」原来雅各不知道拉结偷了那些神像。

Lecz ten, u kogo znajdziesz bogi twoje, niech umrze; przed bracią naszą poznajże, co twego u mnie, i weźmij sobie; a nie wiedział Jakób, że je Rachel ukradła.

拉班进了雅各、利亚，并两个使女的帐棚，都没有搜出来，就从利亚的帐棚出来，进了拉结的帐棚。

Wszedł tedy Laban do namiotu Jakóbowego, i do namiotu Lii, i do namiotu obydwóch służebnic, a nie znalazł; a wyszedłszy z namiotu Lii wszedł do namiotu Racheli.

拉结已经把神像藏在骆驼的驮篓里，便坐在上头。拉班摸遍了那帐棚，并没有摸著。

A Rachel wziąwszy one bałwany włożyła je pod sidło wielbłądowe, i usiadła na nich; i zmacał Laban wszystek namiot, a nie znalazł.

拉结对她父亲说：「现在我身上不便，不能在你面前起来，求我主不要生气。」这样，拉班搜寻神像，竟没有搜出来。

Tedy ona rzekła do ojca swego: Niech się nie gniewa pan mój, że nie mogę powstać przed twarzą twoją, bo według zwyczaju niewiast przypadło na mię; i szukał, a nie znalazł bałwanów.

雅各就发怒斥责拉班说：「我有什么过犯，有什么罪恶，你竟这样火速地追我？

Rozgniewał się tedy Jakób, i fukał na Labana; a odpowiadając Jakób, rzekł do Labana: Cóż za przestępstwo moje, co za grzech mój, żeś mię gonił zapaliwszy się?

你摸遍了我一切的家具，你搜出什么来呢？可以放在你我弟兄面前，叫他们在你我中间辨别辨别。

Otoś zmacał wszystek sprzęt mój: cóżeś znalazł ze wszystkiego sprzętu domu twego? połóż tu przed bracią moją, i bracią twoją, a niech rozsądzą między nami dwoma.

我在你家这二十年，你的母绵羊、母山羊没有掉过胎。你群中的公羊，我没有吃过；

Już dwadzieścia lat mieszkałem z tobą; owce twoje i kozy twoje nie pomiatały, a baranów stada twego nie jadałem.

被野兽撕裂的，我没有带来给你，是我自己赔上。无论是白日，是黑夜，被偷去的，你都向我索要。

Rozszarpanego od zwierza nie przyniosłem ci, jam szkodę nagradzał; z ręki mojej szukałeś tego, co było ukradzione we dnie, i co było ukradzione w nocy.

我白日受尽干热，黑夜受尽寒霜，不得合眼睡著，我常是这样。

Bywało to, że we dnie trapiło mię gorąco, a mróz w nocy, tak, że odchadzał sen mój od oczu moich.

我这二十年在你家里，为你的两个女儿服事你十四年，为你的羊群服事你六年，你又十次改了我的工价。

Jużem ci dwadzieścia lat w domu twoim służył; czternaście lat za dwie córki twoje, a sześć lat za bydło twoje; a odmieniałeś zapłatę moję po dziesięć kroć.

若不是我父亲以撒所敬畏的　神，就是亚伯拉罕的　神与我同在，你如今必定打发我空手而去。　神看见我的苦情和我的劳碌，就在昨夜责备你。」

I by był Bóg ojca mego, Bóg Abrahama, i strach Izaaka, nie był przy mnie, pewnie byś mię był teraz próżnego puścił; ale na utrapienie moje, i na pracę rąk moich wejrzał Bóg, i przestrzegał cię nocy przeszłej.

拉班回答雅各说：「这女儿是我的女儿，这些孩子是我的孩子，这些羊群也是我的羊群；凡在你眼前的都是我的。我的女儿并她们所生的孩子，我今日能向他们做什么呢？

Tedy odpowiedział Laban, i rzekł do Jakóba: Córki te córki są moje, i synowie ci są synowie moi, i dobytek ten dobytek mój, i wszystko co widzisz, moje jest; a tym córkom moim, cóż dziś uczynię, albo synom ich, które zrodziły?

来吧！你我二人可以立约，作你我中间的证据。」

Pójdźże tedy, a uczyńmy przymierze, ja i ty, a będzie świadectwo między mną, i między tobą.

雅各就拿一块石头立作柱子，

I wziął Jakób kamień, a postawił go na znak.

又对众弟兄说：「你们堆聚石头。」他们就拿石头来堆成一堆，大家便在旁边吃喝。

I rzekł Jakób do braci swej: Nazbierajcie kamieni; którzy nanosili kamieni, i uczynili kupę, i jedli tam na onej kupie.

拉班称那石堆为伊迦尔‧撒哈杜他，雅各却称那石堆为迦累得【都是以石堆为证的意思】。

I nazwał ją Laban Jegar Sahaduta, a Jakób ją nazwał Galed.

拉班说：「今日这石堆作你我中间的证据。」因此这地方名叫迦累得，

Bo mówił Laban: Kupa ta niech będzie świadkiem między mną i między tobą dzisiaj; przetoż Jakób nazwał imię jej Galed,

又叫米斯巴，意思说：「我们彼此离别以后，愿耶和华在你我中间鉴察。

I Myspa; albowiem rzekł Laban: Niech upatruje Pan między mną i między tobą, gdy się rozejdziemy jeden od drugiego.

你若苦待我的女儿，又在我的女儿以外另娶妻，虽没有人知道，却有　神在你我中间作见证。」

Jeźli będziesz trapił córki moje, i jeźli pojmiesz żony nad córki moje, nie masz tu nikogo między nami; bacz, że Bóg jest świadkiem między mną i między tobą.

拉班又说：「你看我在你我中间所立的这石堆和柱子。

I rzekł nad to Laban do Jakóba: Oto, ta kupa kamieni, i oto, znak ten, którym postanowił między mną i między tobą.

这石堆作证据，这柱子也作证据。我必不过这石堆去害你；你也不可过这石堆和柱子来害我。

Świadkiem ta kupa, i świadkiem ten znak będzie tego, iż ja do ciebie nie pójdę dalej za tę kupę, i ty też nie pójdziesz do mnie za tę kupę, i za ten znak, na złe.

但愿亚伯拉罕的　神和拿鹤的　神，就是他们父亲的　神，在你我中间判断。」雅各就指著他父亲以撒所敬畏的　神起誓，

Bóg Abrahamów i Bóg Nachorów niechaj rozsądzą między nami, Bóg ojca ich. Przysiągł tedy Jakób przez strach ojca swego Izaaka.

又在山上献祭，请众弟兄来吃饭。他们吃了饭，便在山上住宿。

I nabił Jakób bydła na górze, i wezwał braci swej ku jedzeniu chleba. Tedy jedli chleb, i nocowali na onej górze.

拉班清早起来，与他外孙和女儿亲嘴，给他们祝福，回往自己的地方去了。

Potem Laban wstawszy bardzo rano, pocałował syny swoje i córki swe, i błogosławił im; a odszedłszy, wrócił się Laban na miejsce swoje.