Exodus 16

以色列全会众从以琳起行，在出埃及后第二个月十五日到了以琳和西奈中间、汛的旷野。

Ruszyli się potem z Elimu, i przyszło wszystko mnóstwo synów Izraelskich na puszczą Zyn, która leży między Elim i między Synaj, piętnastego dnia miesiąca wtórego po wyjściu ich z ziemi Egipskiej.

以色列全会众在旷野向摩西、亚伦发怨言，

I szemrało wszystko zgromadzenie synów Izraelskich przeciw Mojżeszowi i przeciw Aaronowi na puszczy.

说：「巴不得我们早死在埃及地、耶和华的手下；那时我们坐在肉锅旁边，吃得饱足。你们将我们领出来，到这旷野，是要叫这全会众都饿死啊！」

A mówili do nich synowie Izraelscy: Obyśmy byli pomarli od ręki Pańskiej w ziemi Egipskiej, gdyśmy siadali nad garncy mięsa, gdyśmy się najadali chleba do sytości; bo teraz wywiedliście nas na tę puszczą, abyście pomorzyli to wszystko mnóstwo głodem.

耶和华对摩西说：「我要将粮食从天降给你们。百姓可以出去，每天收每天的分，我好试验他们遵不遵我的法度。

Tedy rzekł Pan do Mojżesza: Oto, Ja, spuszczę wam, jako deszcz chleb z nieba, i będzie wychodził lud, a będzie zbierał, coby dość było na każdy dzień, abym go doświadczył, będzieli chodził w zakonie moim, czyli nie.

到第六天，他们要把所收进来的预备好了，比每天所收的多一倍。」

Ale dnia szóstego nagotują to, co przyniosą, a będzie tyle dwoje niż co zbierać zwykli na każdy dzień.

摩西、亚伦对以色列众人说：「到了晚上，你们要知道是耶和华将你们从埃及地领出来的。

I mówił Mojżesz i Aaron do wszystkich synów Izraelskich: W wieczór poznacie, iż Pan wywiódł was z ziemi Egipskiej;

早晨，你们要看见耶和华的荣耀，因为耶和华听见你们向他所发的怨言了。我们算什么，你们竟向我们发怨言呢？」

A rano oglądacie chwałę Pańską; bo usłyszał szemrania wasze przeciw Panu. A my co jesteśmy, iż szemrzecie przeciwko nam?

摩西又说：「耶和华晚上必给你们肉吃，早晨必给你们食物得饱；因为你们向耶和华发的怨言，他都听见了。我们算什么，你们的怨言不是向我们发的，乃是向耶和华发的。」

I rzekł Mojżesz: Da wam Pan, w wieczór mięso do jedzenia, a chleb rano do nasycenia; bo usłyszał Pan szemrania wasze, któremi szemrzecie przeciw jemu. A my co jesteśmy? Nie przeciwko nam są szemrania wasze, ale przeciwko Panu.

摩西对亚伦说：「你告诉以色列全会众说：『你们就近耶和华面前，因为他已经听见你们的怨言了。』」

I rzekł Mojżesz do Aarona: Mów do wszystkiego zgromadzenia synów Izraelskich: Przystąpcie przed obliczność Pańską; bo usłyszał szemranie wasze.

亚伦正对以色列全会众说话的时候，他们向旷野观看，不料，耶和华的荣光在云中显现。

I stało się, gdy mówił Aaron do wszystkiego zgromadzenia synów Izraelskich, że spojrzeli ku puszczy, a oto, chwała Pańska ukazała się w obłoku.

耶和华晓谕摩西说：

Zatem rzekł Pan do Mojżesza, mówiąc:

「我已经听见以色列人的怨言。你告诉他们说：『到黄昏的时候，你们要吃肉，早晨必有食物得饱，你们就知道我是耶和华─你们的　神。』」

Usłyszałem szemranie synów Izraelskich; rzeczże do nich, mówiąc: Między dwoma wieczorami będziecie jeść mięso, a rano nasyceni będziecie chlebem, i poznacie, żem Ja Pan, Bóg wasz.

到了晚上，有鹌鹑飞来，遮满了营；早晨在营四围的地上有露水。

Stało się tedy wieczór, że się zleciały przepiórki, a okryły obóz, a rano rosa leżała około obozu;

露水上升之后，不料，野地面上有如白霜的小圆物。

A gdy przestała padać rosa, oto, ukazało się na puszczy coś drobnego, okrągłego drobnego jako szron na ziemi.

以色列人看见，不知道是什么，就彼此对问说：「这是什么呢？」摩西对他们说：「这就是耶和华给你们吃的食物。

Co gdy ujrzeli synowie Izraelscy, mówili jeden do drugiego: Man hu? bo nie wiedzieli, co było. I rzekł Mojżesz do nich: Tenci jest chleb, który wam dał Pan ku jedzeniu.

耶和华所吩咐的是这样：你们要按著各人的饭量，为帐棚里的人，按著人数收起来，各拿一俄梅珥。」

Toć jest, co rozkazał Pan: Zbierajcie z niego każdy, ile trzeba ku jedzeniu, po mierze Gomer na osobę, według liczby dusz waszych; każdy na tych, którzy są w namiocie jego, zbierajcie.

以色列人就这样行；有多收的，有少收的。

I uczynili tak synowie Izraelscy, i zbierali jedni więcej, drudzy mniej.

及至用俄梅珥量一量，多收的也没有余，少收的也没有缺；各人按著自己的饭量收取。

I mierzyli w Gomer, i nie zbywało temu, co więcej nazbierał, ani nie dostawało temu, co mniej; każdy według tego, co mógł zjeść, nazbierał.

摩西对他们说：「所收的，不许什么人留到早晨。」

Mówił też Mojżesz do nich: Żaden niech nie zostawia z niego aż do zarania.

然而他们不听摩西的话，内中有留到早晨的，就生虫变臭了；摩西便向他们发怒。

Jednak nie usłuchali Mojżesza; ale zostawili z niego niektórzy aż do poranku, i obróciło się w robaki, i zśmierdło się; i rozgniewał się na nie Mojżesz.

他们每日早晨，按著各人的饭量收取，日头一发热，就消化了。

A zbierali to na każdy dzień rano, każdy według tego, co mógł zjeść; a gdy się zagrzało słońce, tedy ono topniało.

到第六天，他们收了双倍的食物，每人两俄梅珥。会众的官长来告诉摩西；

A gdy było dnia szóstego, zbierali chleb w dwójnasób, po dwu Gomer na każdego. I zeszły się wszystkie książęta zgromadzenia, oznajmując to Mojżeszowi.

摩西对他们说：「耶和华这样说：『明天是圣安息日，是向耶和华守的圣安息日。你们要烤的就烤了，要煮的就煮了，所剩下的都留到早晨。』」

Który im rzekł: Toć jest, co mówił Pan: Odpocznienie sabbatu świętego Panu jutro będzie; co macie piec, pieczcie, a co macie warzyć, warzcie, a cokolwiek zbędzie, zostawcie sobie, a zachowajcie do jutra.

他们就照摩西的吩咐留到早晨，也不臭，里头也没有虫子。

Zostawiali tedy ono na jutro, jako był rozkazał Mojżesz; a nie zśmierdło się, i robak nie był w niem.

摩西说：「你们今天吃这个吧！因为今天是向耶和华守的安息日；你们在田野必找不著了。

I mówił Mojżesz: Jedzcież to dziś, bo dziś sabbat Panu; dziś nie znajdziecie tego na polu.

六天可以收取，第七天乃是安息日，那一天必没有了。」

Przez sześć dni zbierać to będziecie, a dnia siódmego sabbat; nie będzie weń manny.

第七天，百姓中有人出去收，什么也找不著。

I stało się dnia siódmego, wyszli niektórzy z ludu, aby zbierali; ale nie znaleźli.

耶和华对摩西说：「你们不肯守我的诫命和律法，要到几时呢？

Tedy rzekł Pan do Mojżesza: I pókiż nie będziecie chcieli przestrzegać przykazań moich i zakonu mego?

你们看！耶和华既将安息日赐给你们，所以第六天他赐给你们两天的食物，第七天各人要住在自己的地方，不许什么人出去。」

Patrzcie, iż wam Pan dał sabbat, dlatego w dzień szósty daje wam chleb na dwa dni; zostawajcie każdy na miejscu swem, niech nie wychodzi żaden z miejsca swego w dzień siódmy.

于是百姓第七天安息了。

I odpoczywał lud dnia siódmego.

这食物，以色列家叫吗哪；样子像芫荽子，颜色是白的，滋味如同搀蜜的薄饼。

I nazwał dom Izraelski imię onego pokarmu Man, który był jako nasienie koryjandrowe, biały, a smak jego jako placki z miodem.

摩西说：「耶和华所吩咐的是这样：『要将一满俄梅珥吗哪留到世世代代，使后人可以看见我当日将你们领出埃及地，在旷野所给你们吃的食物。』」

Mówił też Mojżesz: Tak rozkazał Pan: Napełnij Gomer z niego na chowanie w narodziech waszych, aby widzieli chleb ten, którymem was karmił na puszczy, gdym was wywiódł z ziemi Egipskiej.

摩西对亚伦说：「你拿一个罐子，盛一满俄梅珥吗哪，存在耶和华面前，要留到世世代代。」

Rzekł zatem Mojżesz do Aarona: Weźmij wiadro jedno, a nasyp w nie pełen Gomer manny, a postaw je przed Panem na chowanie do narodów waszych.

耶和华怎么吩咐摩西，亚伦就怎么行，把吗哪放在法柜前存留。

Jako przykazał Pan Mojżeszowi, tak postawił je Aaron przed świadectwem na chowanie.

以色列人吃吗哪共四十年，直到进了有人居住之地，就是迦南的境界。

A synowie Izraelscy jedli mannę przez czterdzieści lat, aż przyszli do ziemi mieszkania; mannę jedli, aż przyszli do granic ziemi Chananejskiej.

（俄梅珥就是伊法十分之一。）

A Gomer jest dziesiąta część miary Efa.