II Kings 18

anno tertio Osee filii Hela regis Israhel regnavit Ezechias filius Ahaz regis Iuda

以色列王以拉的儿子何细亚第三年，犹大王亚哈斯的儿子希西家登基。

viginti quinque annorum erat cum regnare coepisset et viginti et novem annis regnavit in Hierusalem nomen matris eius Abi filia Zacchariae

他登基的时候年二十五岁，在耶路撒冷作王二十九年。他母亲名叫亚比，是撒迦利雅的女儿。

fecitque quod erat bonum coram Domino iuxta omnia quae fecerat David pater suus

希西家行耶和华眼中看为正的事，效法他祖大卫一切所行的。

ipse dissipavit excelsa et contrivit statuas et succidit lucos confregitque serpentem aeneum quem fecerat Moses siquidem usque ad illud tempus filii Israhel adolebant ei incensum vocavitque eum Naasthan

他废去邱坛，毁坏柱像，砍下木偶，打碎摩西所造的铜蛇，因为到那时以色列人仍向铜蛇烧香。希西家叫铜蛇为铜块【或作人称铜蛇为铜像】。

in Domino Deo Israhel speravit itaque post eum non fuit similis ei de cunctis regibus Iuda sed neque in his qui ante eum fuerunt

希西家倚靠耶和华─以色列的　神，在他前后的犹大列王中没有一个及他的。

et adhesit Domino et non recessit a vestigiis eius fecitque mandata eius quae praeceperat Dominus Mosi

因为他专靠耶和华，总不离开，谨守耶和华所吩咐摩西的诫命。

unde et erat Dominus cum eo et in cunctis ad quae procedebat sapienter se agebat rebellavit quoque contra regem Assyriorum et non servivit ei

耶和华与他同在，他无论往何处去尽都亨通。他背叛、不肯事奉亚述王。

ipse percussit Philistheos usque Gazam et omnes terminos eorum a turre custodum usque ad civitatem muratam

希西家攻击非利士人，直到迦萨，并迦萨的四境，从了望楼到坚固城。

anno quarto regis Ezechiae qui erat annus septimus Osee filii Hela regis Israhel ascendit Salmanassar rex Assyriorum Samariam et obpugnavit eam

希西家王第四年，就是以色列王以拉的儿子何细亚第七年，亚述王撒缦以色上来围困撒马利亚；

et cepit nam post annos tres anno sexto Ezechiae id est nono anno Osee regis Israhel capta est Samaria

过了三年就攻取了城。希西家第六年，以色列王何细亚第九年，撒马利亚被攻取了。

et transtulit rex Assyriorum Israhel in Assyrios conlocavitque eos in Ala et in Habor fluviis Gozan in civitatibus Medorum

亚述王将以色列人掳到亚述，把他们安置在哈腊与歌散的哈博河边，并玛代人的城邑；

quia non audierunt vocem Domini Dei sui sed praetergressi sunt pactum eius omnia quae praeceperat Moses servus Domini non audierunt neque fecerunt

都因他们不听从耶和华─他们　神的话，违背他的约，就是耶和华仆人摩西吩咐他们所当守的。

anno quartodecimo regis Ezechiae ascendit Sennacherib rex Assyriorum ad universas civitates Iuda munitas et cepit eas

希西家王十四年，亚述王西拿基立上来攻击犹大的一切坚固城，将城攻取。

tunc misit Ezechias rex Iuda nuntios ad regem Assyriorum Lachis dicens peccavi recede a me et omne quod inposueris mihi feram indixit itaque rex Assyriorum Ezechiae regi Iudae trecenta talenta argenti et triginta talenta auri

犹大王希西家差人往拉吉去见亚述王，说：「我有罪了，求你离开我；凡你罚我的，我必承当。」于是亚述王罚犹大王希西家银子三百他连得，金子三十他连得。

deditque Ezechias omne argentum quod reppertum fuerat in domo Domini et in thesauris regis

希西家就把耶和华殿里和王宫府库里所有的银子都给了他。

in tempore illo confregit Ezechias valvas templi Domini et lamminas auri quas ipse adfixerat et dedit eas regi Assyriorum

那时，犹大王希西家将耶和华殿门上的金子和他自己包在柱上的金子都刮下来，给了亚述王。

misit autem rex Assyriorum Tharthan et Rabsaris et Rabsacen de Lachis ad regem Ezechiam cum manu valida Hierusalem qui cum ascendissent venerunt in Hierusalem et steterunt iuxta aquaeductum piscinae superioris quae est in via agri Fullonis

亚述王从拉吉差遣他珥探、拉伯撒利，和拉伯沙基率领大军往耶路撒冷，到希西家王那里去。他们上到耶路撒冷，就站在上池的水沟旁，在漂布地的大路上。

vocaveruntque regem egressus est autem ad eos Eliachim filius Helciae praepositus domus et Sobna scriba et Ioahe filius Asaph a commentariis

他们呼叫王的时候，就有希勒家的儿子家宰以利亚敬，并书记舍伯那和亚萨的儿子史官约亚，出来见他们。

dixitque ad eos Rabsaces loquimini Ezechiae haec dicit rex magnus rex Assyriorum quae est ista fiducia qua niteris

拉伯沙基说：「你们去告诉希西家说，亚述大王如此说：『你所倚靠的有什么可仗赖的呢？

forsitan inisti consilium ut praepares te ad proelium in quo confidis ut audeas rebellare

你说有打仗的计谋和能力，我看不过是虚话。你到底倚靠谁才背叛我呢？

an speras in baculo harundineo atque confracto Aegypto super quem si incubuerit homo comminutus ingreditur manum eius et perforabit eam sic est Pharao rex Aegypti omnibus qui confidunt in se

看哪，你所倚靠的埃及是那压伤的苇杖；人若靠这杖，就必刺透他的手。埃及王法老向一切倚靠他的人也是这样。

quod si dixeritis mihi in Domino Deo nostro habemus fiduciam nonne iste est cuius abstulit Ezechias excelsa et altaria et praecepit Iudae et Hierusalem ante altare hoc adorabitis in Hierusalem

你们若对我说：我们倚靠耶和华─我们的　神，希西家岂不是将　神的邱坛和祭坛废去，且对犹大和耶路撒冷的人说：你们当在耶路撒冷这坛前敬拜吗？

nunc igitur transite ad dominum meum regem Assyriorum et dabo vobis duo milia equorum et videte an habere valeatis ascensores eorum

现在你把当头给我主亚述王，我给你二千匹马，看你这一面骑马的人够不够。

et quomodo potestis resistere ante unum satrapam de servis domini mei minimis an fiduciam habes in Aegypto propter currus et equites

若不然，怎能打败我主臣仆中最小的军长呢？你竟倚靠埃及的战车马兵吗？

numquid sine Domini voluntate ascendi ad locum istum ut demolirer eum Dominus dixit mihi ascende ad terram hanc et demolire eam

现在我上来攻击毁灭这地，岂没有耶和华的意思吗？耶和华吩咐我说：你上去攻击毁灭这地吧！』」

dixerunt autem Eliachim filius Helciae et Sobna et Ioahe Rabsaci precamur ut loquaris nobis servis tuis syriace siquidem intellegimus hanc linguam et non loquaris nobis iudaice audiente populo qui est super murum

希勒家的儿子以利亚敬和舍伯那，并约亚，对拉伯沙基说：求你用亚兰言语和仆人说话，因为我们懂得；不要用犹大言语和我们说话，达到城上百姓的耳中。

responditque eis Rabsaces numquid ad dominum tuum et ad te misit me dominus meus ut loquerer sermones hos et non ad viros qui sedent super murum ut comedant stercora sua et bibant urinam suam vobiscum

拉伯沙基说：「我主差遣我来，岂是单对你和你的主说这些话吗？不也是对这些坐在城上、要与你们一同吃自己粪、喝自己尿的人说吗？」

stetit itaque Rabsaces et clamavit voce magna iudaice et ait audite verba regis magni regis Assyriorum

于是拉伯沙基站著，用犹大言语大声喊著说：你们当听亚述大王的话！

haec dicit rex non vos seducat Ezechias non enim poterit eruere vos de manu mea

王如此说：『你们不要被希西家欺哄了；因他不能救你们脱离我的手。

neque fiduciam vobis tribuat super Domino dicens eruens liberabit nos Dominus et non tradetur civitas haec in manu regis Assyriorum

也不要听希西家使你们倚靠耶和华，说耶和华必要拯救我们，这城必不交在亚述王的手中。』

nolite audire Ezechiam haec enim dicit rex Assyriorum facite mecum quod vobis est utile et egredimini ad me et comedet unusquisque de vinea sua et de ficu sua et bibetis aquas de cisternis vestris

不要听希西家的话！因亚述王如此说：『你们要与我和好，出来投降我，各人就可以吃自己葡萄树和无花果树的果子，喝自己井里的水。

donec veniam et transferam vos in terram quae similis terrae vestrae est in terram fructiferam et fertilem vini terram panis et vinearum terram olivarum et olei ac mellis et vivetis et non moriemini nolite audire Ezechiam qui vos decipit dicens Dominus liberabit nos

等我来领你们到一个地方与你们本地一样，就是有五谷和新酒之地，有粮食和葡萄园之地，有橄榄树和蜂蜜之地，好使你们存活，不至于死。希西家劝导你们，说耶和华必拯救我们；你们不要听他的话。

numquid liberaverunt dii gentium terram suam de manu regis Assyriorum

列国的神有哪一个救他本国脱离亚述王的手呢？

ubi est deus Emath et Arfad ubi est deus Sepharvaim Ana et Ava numquid liberaverunt Samariam de manu mea

哈马、亚珥拔的神在哪里呢？西法瓦音、希拿、以瓦的神在哪里呢？他们曾救撒马利亚脱离我的手吗？

quinam illi sunt in universis diis terrarum qui eruerunt regionem suam de manu mea ut possit eruere Dominus Hierusalem de manu mea

这些国的神有谁曾救自己的国脱离我的手呢？难道耶和华能救耶路撒冷脱离我的手吗？』」

tacuit itaque populus et non respondit ei quicquam siquidem praeceptum regis acceperant ut non responderent ei

百姓静默不言，并不回答一句，因为王曾吩咐说：「不要回答他。」

venitque Eliachim filius Helciae praepositus domus et Sobna scriba et Ioahe filius Asaph a commentariis ad Ezechiam scissis vestibus et nuntiaverunt ei verba Rabsacis

当下，希勒家的儿子家宰以利亚敬和书记舍伯那，并亚萨的儿子史官约亚，都撕裂衣服，来到希西家那里，将拉伯沙基的话告诉了他。