Genesis 24

erat autem Abraham senex dierumque multorum et Dominus in cunctis benedixerat ei
亚伯拉罕年纪老迈,向来在一切事上耶和华都赐福给他。
dixitque ad servum seniorem domus suae qui praeerat omnibus quae habebat pone manum tuam subter femur meum
亚伯拉罕对管理他全业最老的仆人说:「请你把手放在我大腿底下。
ut adiurem te per Dominum Deum caeli et terrae ut non accipias uxorem filio meo de filiabus Chananeorum inter quos habito
我要叫你指著耶和华─天地的主起誓,不要为我儿子娶这迦南地中的女子为妻。
sed ad terram et ad cognationem meam proficiscaris et inde accipias uxorem filio meo Isaac
你要往我本地本族去,为我的儿子以撒娶一个妻子。」
respondit servus si noluerit mulier venire mecum in terram hanc num reducere debeo filium tuum ad locum de quo egressus es
仆人对他说:「倘若女子不肯跟我到这地方来,我必须将你的儿子带回你原出之地吗?」
dixit Abraham cave nequando reducas illuc filium meum
亚伯拉罕对他说:「你要谨慎,不要带我的儿子回那里去。
Dominus Deus caeli qui tulit me de domo patris mei et de terra nativitatis meae qui locutus est mihi et iuravit dicens semini tuo dabo terram hanc ipse mittet angelum suum coram te et accipies inde uxorem filio meo
耶和华─天上的主曾带领我离开父家和本族的地,对我说话,向我起誓说:『我要将这地赐给你的后裔。』他必差遣使者在你面前,你就可以从那里为我儿子娶一个妻子。
sin autem noluerit mulier sequi te non teneberis iuramento filium tantum meum ne reducas illuc
倘若女子不肯跟你来,我使你起的誓就与你无干了,只是不可带我的儿子回那里去。」
posuit ergo servus manum sub femore Abraham domini sui et iuravit illi super sermone hoc
仆人就把手放在他主人亚伯拉罕的大腿底下,为这事向他起誓。
tulitque decem camelos de grege domini sui et abiit ex omnibus bonis eius portans secum profectusque perrexit Mesopotamiam ad urbem Nahor
那仆人从他主人的骆驼里取了十匹骆驼,并带些他主人各样的财物,起身往美索不达米亚去,到了拿鹤的城。
cumque camelos fecisset accumbere extra oppidum iuxta puteum aquae vespere eo tempore quo solent mulieres egredi ad hauriendam aquam dixit
天将晚,众女子出来打水的时候,他便叫骆驼跪在城外的水井那里。
Domine Deus domini mei Abraham occurre obsecro hodie mihi et fac misericordiam cum domino meo Abraham
他说:「耶和华─我主人亚伯拉罕的 神啊,求你施恩给我主人亚伯拉罕,使我今日遇见好机会。
ecce ego sto propter fontem aquae et filiae habitatorum huius civitatis egredientur ad hauriendam aquam
我现今站在井旁,城内居民的女子们正出来打水。
igitur puella cui ego dixero inclina hydriam tuam ut bibam et illa responderit bibe quin et camelis tuis dabo potum ipsa est quam praeparasti servo tuo Isaac et per hoc intellegam quod feceris misericordiam cum domino meo
我向那一个女子说:『请你拿下水瓶来,给我水喝』,她若说:『请喝!我也给你的骆驼喝』,愿那女子就作你所预定给你仆人以撒的妻。这样,我便知道你施恩给我主人了。」
necdum intra se verba conpleverat et ecce Rebecca egrediebatur filia Bathuel filii Melchae uxoris Nahor fratris Abraham habens hydriam in scapula
话还没有说完,不料,利百加肩头上扛著水瓶出来。利百加是彼土利所生的;彼土利是亚伯拉罕兄弟拿鹤妻子密迦的儿子。
puella decora nimis virgoque pulcherrima et incognita viro descenderat autem ad fontem et impleverat hydriam ac revertebatur
那女子容貌极其俊美,还是处女,也未曾有人亲近她。她下到井旁,打满了瓶,又上来。
occurritque ei servus et ait pauxillum mihi ad sorbendum praebe aquae de hydria tua
仆人跑上前去迎著她,说:「求你将瓶里的水给我一点喝。」
quae respondit bibe domine mi celeriterque deposuit hydriam super ulnam suam et dedit ei potum
女子说:「我主请喝!」就急忙拿下瓶来,托在手上给他喝。
cumque ille bibisset adiecit quin et camelis tuis hauriam aquam donec cuncti bibant
女子给他喝了,就说:「我再为你的骆驼打水,叫骆驼也喝足。」
effundensque hydriam in canalibus recurrit ad puteum ut hauriret aquam et haustam omnibus camelis dedit
她就急忙把瓶里的水倒在槽里,又跑到井旁打水,就为所有的骆驼打上水来。
ille autem contemplabatur eam tacitus scire volens utrum prosperum fecisset iter suum Dominus an non
那人定睛看她,一句话也不说,要晓得耶和华赐他通达的道路没有。
postquam ergo biberunt cameli protulit vir inaures aureas adpendentes siclos duos et armillas totidem pondo siclorum decem
骆驼喝足了,那人就拿一个金环,重半舍客勒,两个金镯,重十舍客勒,给了那女子,
dixitque ad eam cuius es filia indica mihi est in domo patris tui locus ad manendum
说:「请告诉我,你是谁的女儿?你父亲家里有我们住宿的地方没有?」
quae respondit filia Bathuelis sum filii Melchae quem peperit Nahor
女子说:「我是密迦与拿鹤之子彼土利的女儿;」
et addidit dicens palearum quoque et faeni plurimum est apud nos et locus spatiosus ad manendum
又说:「我们家里足有粮草,也有住宿的地方。」
inclinavit se homo et adoravit Dominum
那人就低头向耶和华下拜,
dicens benedictus Dominus Deus domini mei Abraham qui non abstulit misericordiam et veritatem suam a domino meo et recto me itinere perduxit in domum fratris domini mei
说:「耶和华─我主人亚伯拉罕的 神是应当称颂的,因他不断地以慈爱诚实待我主人。至于我,耶和华在路上引领我,直走到我主人的兄弟家里。」
cucurrit itaque puella et nuntiavit in domum matris suae omnia quae audierat
女子跑回去,照著这些话告诉她母亲和她家里的人。
habebat autem Rebecca fratrem nomine Laban qui festinus egressus est ad hominem ubi erat fons
利百加有一个哥哥,名叫拉班,看见金环,又看见金镯在他妹子的手上,并听见他妹子利百加的话,说那人对我如此如此说。拉班就跑出来往井旁去,到那人跟前,见他仍站在骆驼旁边的井旁那里,
cumque vidisset inaures et armillas in manibus sororis suae et audisset cuncta verba referentis haec locutus est mihi homo venit ad virum qui stabat iuxta camelos et propter fontem aquae
并入上一节
dixitque ad eum ingredere benedicte Domini cur foris stas praeparavi domum et locum camelis
便对他说:「你这蒙耶和华赐福的,请进来,为什么站在外边?我已经收拾了房屋,也为骆驼预备了地方。」
et introduxit eum hospitium ac destravit camelos deditque paleas et faenum et aquam ad lavandos pedes camelorum et virorum qui venerant cum eo
那人就进了拉班的家。拉班卸了骆驼,用草料餵上,拿水给那人和跟随的人洗脚,
et adpositus est in conspectu eius panis qui ait non comedam donec loquar sermones meos respondit ei loquere
把饭摆在他面前,叫他吃,他却说:「我不吃,等我说明白我的事情再吃。」拉班说:「请说。」
at ille servus inquit Abraham sum
他说:「我是亚伯拉罕的仆人。
et Dominus benedixit domino meo valde magnificatusque est et dedit ei oves et boves argentum et aurum servos et ancillas camelos et asinos
耶和华大大地赐福给我主人,使他昌大,又赐给他羊群、牛群、金银、仆婢、骆驼,和驴。
et peperit Sarra uxor domini mei filium domino meo in senectute sua deditque illi omnia quae habuerat
我主人的妻子撒拉年老的时候给我主人生了一个儿子;我主人也将一切所有的都给了这个儿子。
et adiuravit me dominus meus dicens non accipies uxorem filio meo de filiabus Chananeorum in quorum terra habito
我主人叫我起誓说:『你不要为我儿子娶迦南地的女子为妻。
sed ad domum patris mei perges et de cognatione mea accipies uxorem filio meo
你要往我父家、我本族那里去,为我的儿子娶一个妻子。』
ego vero respondi domino meo quid si noluerit venire mecum mulier
我对我主人说:『恐怕女子不肯跟我来。』
Dominus ait in cuius conspectu ambulo mittet angelum suum tecum et diriget viam tuam accipiesque uxorem filio meo de cognatione mea et de domo patris mei
他就说:『我所事奉的耶和华必要差遣他的使者与你同去,叫你的道路通达,你就得以在我父家、我本族那里,给我的儿子娶一个妻子。
innocens eris a maledictione mea cum veneris ad propinquos meos et non dederint tibi
只要你到了我本族那里,我使你起的誓就与你无干。他们若不把女子交给你,我使你起的誓也与你无干。』
veni ergo hodie ad fontem et dixi Domine Deus domini mei Abraham si direxisti viam meam in qua nunc ambulo
「我今日到了井旁,便说:『耶和华─我主人亚伯拉罕的 神啊,愿你叫我所行的道路通达。
ecce sto iuxta fontem aquae et virgo quae egredietur ad hauriendam aquam audierit a me da mihi pauxillum aquae ad bibendum ex hydria tua
我如今站在井旁,对那一个出来打水的女子说:请你把你瓶里的水给我一点喝;
et dixerit mihi et tu bibe et camelis tuis hauriam ipsa est mulier quam praeparavit Dominus filio domini mei
她若说:你只管喝,我也为你的骆驼打水;愿那女子就作耶和华给我主人儿子所预定的妻。』
dum haec mecum tacitus volverem apparuit Rebecca veniens cum hydria quam portabat in scapula descenditque ad fontem et hausit aquam et aio ad eam da mihi paululum bibere
我心里的话还没有说完,利百加就出来,肩头上扛著水瓶,下到井旁打水。我便对她说:『请你给我水喝。』
quae festina deposuit hydriam de umero et dixit mihi et tu bibe et camelis tuis potum tribuam bibi et adaquavit camelos
她就急忙从肩头上拿下瓶来,说:『请喝!我也给你的骆驼喝。』我便喝了;她又给我的骆驼喝了。
interrogavique eam et dixi cuius es filia quae respondit filia Bathuelis sum filii Nahor quem peperit illi Melcha suspendi itaque inaures ad ornandam faciem eius et armillas posui in manibus
我问她说:『你是谁的女儿?』她说:『我是密迦与拿鹤之子彼土利的女儿。』我就把环子戴在她鼻子上,把镯子戴在她两手上。
pronusque adoravi Dominum benedicens Domino Deo domini mei Abraham qui perduxisset me recto itinere ut sumerem filiam fratris domini mei filio eius
随后我低头向耶和华下拜,称颂耶和华─我主人亚伯拉罕的 神;因为他引导我走合式的道路,使我得著我主人兄弟的孙女,给我主人的儿子为妻。
quam ob rem si facitis misericordiam et veritatem cum domino meo indicate mihi sin autem aliud placet et hoc dicite ut vadam ad dextram sive ad sinistram
现在你们若愿以慈爱诚实待我主人,就告诉我;若不然,也告诉我,使我可以或向左,或向右。」
responderunt Laban et Bathuel a Domino egressus est sermo non possumus extra placitum eius quicquam aliud tecum loqui
拉班和彼土利回答说:「这事乃出于耶和华,我们不能向你说好说歹。
en Rebecca coram te est tolle eam et proficiscere et sit uxor filii domini tui sicut locutus est Dominus
看哪,利百加在你面前,可以将她带去,照著耶和华所说的,给你主人的儿子为妻。」
quod cum audisset puer Abraham adoravit in terra Dominum
亚伯拉罕的仆人听见他们这话,就向耶和华俯伏在地。
prolatisque vasis argenteis et aureis ac vestibus dedit ea Rebeccae pro munere fratribus quoque eius et matri dona obtulit
当下仆人拿出金器、银器,和衣服送给利百加,又将宝物送给她哥哥和她母亲。
initoque convivio vescentes pariter et bibentes manserunt ibi surgens autem mane locutus est puer dimittite me ut vadam ad dominum meum
仆人和跟从他的人吃了喝了,住了一夜。早晨起来,仆人就说:「请打发我回我主人那里去吧。」
responderunt fratres eius et mater maneat puella saltem decem dies apud nos et postea proficiscetur
利百加的哥哥和她母亲说:「让女子同我们再住几天,至少十天,然后她可以去。」
nolite ait me retinere quia Dominus direxit viam meam dimittite me ut pergam ad dominum meum
仆人说:「耶和华既赐给我通达的道路,你们不要耽误我,请打发我走,回我主人那里去吧。」
dixerunt vocemus puellam et quaeramus ipsius voluntatem
他们说:「我们把女子叫来问问她,」
cumque vocata venisset sciscitati sunt vis ire cum homine isto quae ait vadam
就叫了利百加来,问她说:「你和这人同去吗?」利百加说:「我去。」
dimiserunt ergo eam et nutricem illius servumque Abraham et comites eius
于是他们打发妹子利百加和她的乳母,同亚伯拉罕的仆人,并跟从仆人的,都走了。
inprecantes prospera sorori suae atque dicentes soror nostra es crescas in mille milia et possideat semen tuum portas inimicorum suorum
他们就给利百加祝福说:我们的妹子啊,愿你作千万人的母!愿你的后裔得著仇敌的城门!
igitur Rebecca et puellae illius ascensis camelis secutae sunt virum qui festinus revertebatur ad dominum suum
利百加和她的使女们起来,骑上骆驼,跟著那仆人,仆人就带著利百加走了。
eo tempore Isaac deambulabat per viam quae ducit ad puteum cuius nomen est Viventis et videntis habitabat enim in terra australi
那时,以撒住在南地,刚从庇耳‧拉海‧莱回来。
et egressus fuerat ad meditandum in agro inclinata iam die cumque levasset oculos vidit camelos venientes procul
天将晚,以撒出来在田间默想,举目一看,见来了些骆驼。
Rebecca quoque conspecto Isaac descendit de camelo
利百加举目看见以撒,就急忙下了骆驼,
et ait ad puerum quis est ille homo qui venit per agrum in occursum nobis dixit ei ipse est dominus meus at illa tollens cito pallium operuit se
问那仆人说:「这田间走来迎接我们的是谁?」仆人说:「是我的主人。」利百加就拿帕子蒙上脸。
servus autem cuncta quae gesserat narravit Isaac
仆人就将所办的一切事都告诉以撒。
qui introduxit eam in tabernaculum Sarrae matris suae et accepit uxorem et in tantum dilexit ut dolorem qui ex morte matris acciderat temperaret
以撒便领利百加进了他母亲撒拉的帐棚,娶了她为妻,并且爱她。以撒自从他母亲不在了,这才得了安慰。