Luke 1

Hỡi Thê-ô-phi-lơ quí nhơn, vì có nhiều kẻ dốc lòng chép sử về những sự đã làm nên trong chúng ta,
quoniam quidem multi conati sunt ordinare narrationem quae in nobis conpletae sunt rerum
theo như các người chứng kiến từ lúc ban đầu và trở nên người giảng đạo đã truyền lại cho chúng ta,
sicut tradiderunt nobis qui ab initio ipsi viderunt et ministri fuerunt sermonis
vậy, sau khi đã xét kỹ càng từ đầu mọi sự ấy, tôi cũng tưởng nên theo thứ tự viết mà tỏ ra cho ông,
visum est et mihi adsecuto a principio omnibus diligenter ex ordine tibi scribere optime Theophile
để ông biết những điều mình đã học là chắc chắn.
ut cognoscas eorum verborum de quibus eruditus es veritatem
Trong đời Hê-rốt, vua nước Giu-đê, có một thầy tế lễ, về ban A-bi-a, tên là Xa-cha-ri; vợ người là Ê-li-sa-bét, thuộc về chi phái A-rôn.
fuit in diebus Herodis regis Iudaeae sacerdos quidam nomine Zaccharias de vice Abia et uxor illi de filiabus Aaron et nomen eius Elisabeth
Cả hai đều là công bình trước mặt Ðức Chúa Trời, vâng giữ mọi điều răn và lễ nghi của Chúa một cách không chỗ trách được.
erant autem iusti ambo ante Deum incedentes in omnibus mandatis et iustificationibus Domini sine querella
Hai người không có con, vì Ê-li-sa-bét son sẻ, và cả hai đều cao tuổi.
et non erat illis filius eo quod esset Elisabeth sterilis et ambo processissent in diebus suis
Vả, Xa-cha-ri cứ theo thứ tự trong ban mình mà làm chức tế lễ trước mặt Ðức Chúa Trời.
factum est autem cum sacerdotio fungeretur in ordine vicis suae ante Deum
Khi đã bắt thăm theo lệ các thầy cả lập ra rồi, thì người được gọi vào nơi thánh của Chúa để dâng hương.
secundum consuetudinem sacerdotii sorte exiit ut incensum poneret ingressus in templum Domini
Ðương giờ dâng hương, cả đoàn dân đông đều ở ngoài cầu nguyện.
et omnis multitudo erat populi orans foris hora incensi
Bấy giờ có một thiên sứ của Chúa hiện ra cùng Xa-cha-ri, đứng bên hữu bàn thờ xông hương.
apparuit autem illi angelus Domini stans a dextris altaris incensi
Xa-cha-ri thấy thì bối rối sợ hãi.
et Zaccharias turbatus est videns et timor inruit super eum
Nhưng thiên sứ nói cùng người rằng: Hỡi Xa-cha-ri, đừng sợ, vì lời cầu nguyện ngươi đã được nhậm rồi. Ê-li-sa-bét vợ ngươi, sẽ sanh một con trai, ngươi khá đặt tên là Giăng.
ait autem ad illum angelus ne timeas Zaccharia quoniam exaudita est deprecatio tua et uxor tua Elisabeth pariet tibi filium et vocabis nomen eius Iohannem
Con trai đó sẽ làm cho ngươi vui mừng hớn hở, và nhiều kẻ sẽ mừng rỡ về sự sanh người ra.
et erit gaudium tibi et exultatio et multi in nativitate eius gaudebunt
Vì người sẽ nên tôn trọng trước mặt Chúa; không uống rượu hay là giống gì làm cho say, và sẽ được đầy dẫy Ðức Thánh Linh từ khi còn trong lòng mẹ.
erit enim magnus coram Domino et vinum et sicera non bibet et Spiritu Sancto replebitur adhuc ex utero matris suae
Người sẽ làm cho nhiều con trai Y-sơ-ra-ên trở lại cùng Chúa, là Ðức Chúa Trời của họ;
et multos filiorum Israhel convertet ad Dominum Deum ipsorum
chính người lại sẽ lấy tâm thần quyền phép Ê-li mà đi trước mặt Chúa, để đem lòng cha trở về con cái, kẻ loạn nghịch đến sự khôn ngoan của người công bình, đặng sửa soạn cho Chúa một dân sẵn lòng.
et ipse praecedet ante illum in spiritu et virtute Heliae ut convertat corda patrum in filios et incredibiles ad prudentiam iustorum parare Domino plebem perfectam
Xa-cha-ri thưa rằng: Bởi sao tôi biết được điều đó? Vì tôi đã già, vợ tôi đã cao tuổi rồi.
et dixit Zaccharias ad angelum unde hoc sciam ego enim sum senex et uxor mea processit in diebus suis
Thiên sứ trả lời rằng: Ta là Gáp-ri-ên, đứng rồi mặt Ðức Chúa Trời; Ngài đã sai ta đến truyền cho ngươi và báo tin mừng nầy.
et respondens angelus dixit ei ego sum Gabrihel qui adsto ante Deum et missus sum loqui ad te et haec tibi evangelizare
Nầy, ngươi sẽ câm, không nói được cho đến ngày nào các điều ấy xảy ra, vì ngươi không tin lời ta, là lời đến kỳ sẽ ứng nghiệm.
et ecce eris tacens et non poteris loqui usque in diem quo haec fiant pro eo quod non credidisti verbis meis quae implebuntur in tempore suo
Bấy giờ, dân chúng đợi Xa-cha-ri, và lấy làm lạ, vì người ở lâu trong nơi thánh.
et erat plebs expectans Zacchariam et mirabantur quod tardaret ipse in templo
Khi Xa-cha-ri ra, không nói với chúng được, thì họ mới hiểu rằng người đã thấy sự hiện thấy gì trong đền thánh; người ra dấu cho họ, mà vẫn còn câm.
egressus autem non poterat loqui ad illos et cognoverunt quod visionem vidisset in templo et ipse erat innuens illis et permansit mutus
Khi những ngày về phần việc mình đã trọn, người trở về nhà.
et factum est ut impleti sunt dies officii eius abiit in domum suam
Khỏi ít lâu, vợ người là Ê-li-sa-bét chịu thai, ẩn mình đi trong năm tháng, mà nói rằng:
post hos autem dies concepit Elisabeth uxor eius et occultabat se mensibus quinque dicens
Ấy là ơn Chúa đã làm cho tôi, khi Ngài đã đoái đến tôi, để cất sự xấu hổ tôi giữa mọi người.
quia sic mihi fecit Dominus in diebus quibus respexit auferre obprobrium meum inter homines
Ðến tháng thứ sáu, Ðức Chúa Trời sai thiên sứ Gáp-ri-ên đến thành Na-xa-rét, xứ Ga-li-lê,
in mense autem sexto missus est angelus Gabrihel a Deo in civitatem Galilaeae cui nomen Nazareth
tới cùng một người nữ đồng trinh tên là Ma-ri, đã hứa gả cho một người nam tên là Giô-sép, về dòng vua Ða-vít.
ad virginem desponsatam viro cui nomen erat Ioseph de domo David et nomen virginis Maria
Thiên sứ vào chỗ người nữ ở, nói rằng: Hỡi người được ơn, mừng cho ngươi; Chúa ở cùng ngươi.
et ingressus angelus ad eam dixit have gratia plena Dominus tecum benedicta tu in mulieribus
Ma-ri nghe nói thì bối rối, tự hỏi rằng lời chào ấy có nghĩa gì.
quae cum vidisset turbata est in sermone eius et cogitabat qualis esset ista salutatio
Thiên-sứ bèn nói rằng: Hỡi Ma-ri, đừng sợ, vì ngươi đã được ơn trước mặt Ðức Chúa Trời.
et ait angelus ei ne timeas Maria invenisti enim gratiam apud Deum
Nầy, ngươi sẽ chịu thai và sanh một con trai mà đặt tên là Jêsus.
ecce concipies in utero et paries filium et vocabis nomen eius Iesum
Con trai ấy sẽ nên tôn trọng, được xưng là Con của Ðấng Rất Cao; và Chúa, là Ðức Chúa Trời, sẽ ban cho Ngài ngôi Ða-vít là tổ phụ Ngài.
hic erit magnus et Filius Altissimi vocabitur et dabit illi Dominus Deus sedem David patris eius
Ngài sẽ trị vì đời đời nhà Gia-cốp, nước Ngài vô cùng.
et regnabit in domo Iacob in aeternum et regni eius non erit finis
Ma-ri bèn thưa rằng: Tôi chẳng hề nhận biết người nam nào, thì làm sao có được sự đó?
dixit autem Maria ad angelum quomodo fiet istud quoniam virum non cognosco
Thiên sứ truyền rằng: Ðức Thánh Linh sẽ đến trên ngươi, và quyền phép Ðấng Rất Cao sẽ che phủ ngươi dưới bóng mình, cho nên con thánh sanh ra, phải xưng là Con Ðức Chúa Trời.
et respondens angelus dixit ei Spiritus Sanctus superveniet in te et virtus Altissimi obumbrabit tibi ideoque et quod nascetur sanctum vocabitur Filius Dei
Kìa, Ê-li-sa-bét, bà con ngươi, cũng đã chịu thai một trai trong lúc già nua; người ấy vốn có tiếng là son, mà nay cưu mang được sáu tháng rồi.
et ecce Elisabeth cognata tua et ipsa concepit filium in senecta sua et hic mensis est sextus illi quae vocatur sterilis
Bởi vì không việc chi Ðức Chúa Trời chẳng làm được.
quia non erit inpossibile apud Deum omne verbum
Ma-ri thưa rằng: Tôi đây là tôi tớ Chúa; xin sự ấy xảy ra cho tôi như lời người truyền! Ðoạn thiên sứ kìa khỏi Ma-ri.
dixit autem Maria ecce ancilla Domini fiat mihi secundum verbum tuum et discessit ab illa angelus
Trong những ngày đó, Ma-ri chờ dậy, lật đật đi trong miền núi, đến một thành về xứ Giu-đa,
exsurgens autem Maria in diebus illis abiit in montana cum festinatione in civitatem Iuda
vào nhà Xa-cha-ri mà chào Ê-li-sa-bét.
et intravit in domum Zacchariae et salutavit Elisabeth
Vả, Ê-li-sa-bét vừa nghe tiếng Ma-ri chào, con nhỏ trong lòng liền nhảy nhót; và Ê-li-sa-bét được đầy Ðức Thánh Linh,
et factum est ut audivit salutationem Mariae Elisabeth exultavit infans in utero eius et repleta est Spiritu Sancto Elisabeth
bèn cất tiếng kêu rằng: Ngươi có phải trong đám đờn bà, thai trong lòng ngươi cũng được phước.
et exclamavit voce magna et dixit benedicta tu inter mulieres et benedictus fructus ventris tui
Nhơn đâu ta được sự vẻ vang nầy, là mẹ Chúa ta đến thăm ta?
et unde hoc mihi ut veniat mater Domini mei ad me
Bởi vì tai ta mới nghe tiếng ngươi chào, thì con nhỏ ở trong lòng ta liền nhảy mừng.
ecce enim ut facta est vox salutationis tuae in auribus meis exultavit in gaudio infans in utero meo
Phước cho người đã tin, vì lời Chúa truyền cho sẽ được ứng nghiệm!
et beata quae credidit quoniam perficientur ea quae dicta sunt ei a Domino
Ma-ri bèn nói rằng: Linh hồn tôi ngợi khen Chúa,
et ait Maria magnificat anima mea Dominum
Tâm thần tôi mừng rỡ trong Ðức Chúa Trời, là Cứu Chúa tôi.
et exultavit spiritus meus in Deo salutari meo
Vì Ngài đã đoái đến sự hèn hạ của tôi tớ Ngài. Nầy, từ rày về sau, muôn đời sẽ khen tôi là có phước;
quia respexit humilitatem ancillae suae ecce enim ex hoc beatam me dicent omnes generationes
Bởi Ðấng Toàn Năng đã làm các việc lớn cho tôi. Danh Ngài là thánh,
quia fecit mihi magna qui potens est et sanctum nomen eius
Và Ngài thương xót kẻ kính sợ Ngài từ đời nầy sang đời kia.
et misericordia eius in progenies et progenies timentibus eum
Ngài đã dùng cánh tay mình để tỏ ra quyền phép; Và phá tan mưu của kẻ kiêu ngạo toan trong lòng.
fecit potentiam in brachio suo dispersit superbos mente cordis sui
Ngài đã cách người có quyền khỏi ngôi họ, Và nhắc kẻ khiêm nhượng lên.
deposuit potentes de sede et exaltavit humiles
Ngài đã làm cho kẻ đói được đầy thức ăn ngon, Và đuổi kẻ giàu về tay không.
esurientes implevit bonis et divites dimisit inanes
Ngài đã vùa giúp Y-sơ-ra-ên, tôi tớ Ngài, Và nhớ lại sự thương xót mình. Ðối với Áp-ra-ham cùng con cháu người luôn luôn,
suscepit Israhel puerum suum memorari misericordiae
Như Ngài đã phán cùng tổ phụ chúng ta vậy.
sicut locutus est ad patres nostros Abraham et semini eius in saecula
Ma-ri với Ê-li-sa-bét chừng ba tháng, rồi trở về nhà mình.
mansit autem Maria cum illa quasi mensibus tribus et reversa est in domum suam
Bấy giờ, đến ngày mãn nguyệt, Ê-li-sa-bét sanh được một trai.
Elisabeth autem impletum est tempus pariendi et peperit filium
Xóm riềng bà con nghe Chúa tỏ ra sự thương xót cả thể cho Ê-li-sa-bét, thì chia vui cùng người.
et audierunt vicini et cognati eius quia magnificavit Dominus misericordiam suam cum illa et congratulabantur ei
Qua ngày thứ tám, họ đều đến để làm lễ cắt bì cho con trẻ; và đặt tên là Xa-cha-ri theo tên của cha.
et factum est in die octavo venerunt circumcidere puerum et vocabant eum nomine patris eius Zacchariam
Nhưng mẹ nói rằng: Không! phải đặt tên con là Giăng.
et respondens mater eius dixit nequaquam sed vocabitur Iohannes
Họ nói: Trong bà con ngươi không ai có tên đó.
et dixerunt ad illam quia nemo est in cognatione tua qui vocetur hoc nomine
Họ bèn ra dấu hỏi cha muốn đặt tên gì cho con.
innuebant autem patri eius quem vellet vocari eum
Xa-cha-ri biểu lấy bảng nhỏ, và viết rằng: Giăng là tên nó. Ai nấy đều lấy làm lạ.
et postulans pugillarem scripsit dicens Iohannes est nomen eius et mirati sunt universi
Tức thì miệng người mở ra, lưỡi được thong thả, nói và ngợi khen Ðức Chúa Trời.
apertum est autem ilico os eius et lingua eius et loquebatur benedicens Deum
Hết thảy xóm giềng đều kinh sợ, và người ta nói chuyện với nhau về mọi sự ấy khắp miền núi xứ Giu-đê.
et factus est timor super omnes vicinos eorum et super omnia montana Iudaeae divulgabantur omnia verba haec
Ai nghe cũng ghi vào lòng mà nói rằng: Ấy vậy, con trẻ đó sẽ ra thể nào? Vì tay Chúa ở cùng con trẻ ấy.
et posuerunt omnes qui audierant in corde suo dicentes quid putas puer iste erit etenim manus Domini erat cum illo
Bấy giờ, Xa-cha-ri, cho con trẻ ấy, được đầy dẫy Ðức Thánh Linh, thì nói tiên tri rằng:
et Zaccharias pater eius impletus est Spiritu Sancto et prophetavit dicens
Ngợi khen Chúa, là Ðức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên, Vì đã thăm viếng và chuộc dân Ngài,
benedictus Deus Israhel quia visitavit et fecit redemptionem plebi suae
Cùng sanh ra cho chúng tôi trong nhà Ða-vít, tôi tớ Ngài, Một Ðấng Cứu thế có quyền phép!
et erexit cornu salutis nobis in domo David pueri sui
Như lời Ngài đã dùng miệng các thánh tiên tri phán từ thuở trước,
sicut locutus est per os sanctorum qui a saeculo sunt prophetarum eius
Ngài cứu chúng tôi khỏi kẻ thù và tay mọi người ghen ghét chúng tôi;
salutem ex inimicis nostris et de manu omnium qui oderunt nos
Ngài tỏ lòng thương xót đến tổ tông chúng tôi, Và nhớ lại giao ước thánh của Ngài,
ad faciendam misericordiam cum patribus nostris et memorari testamenti sui sancti
Theo như Ngài đã thề với Áp-ra-ham là tổ phụ chúng tôi,
iusiurandum quod iuravit ad Abraham patrem nostrum
Mà hứa rằng khi chúng tôi đã được cứu khỏi tay kẻ nghịch thù, Ngài sẽ ban ơn lành cho chúng tôi, trước một Ngài,
daturum se nobis ut sine timore de manu inimicorum nostrorum liberati serviamus illi
Lấy sự thánh khiết và công bình mà hầu việc Ngài, trọn đời mình không sợ hãi chi hết.
in sanctitate et iustitia coram ipso omnibus diebus nostris
Hỡi con trẻ, người ta sẽ kêu con là tiên tri của Ðấng Rất Cao; Con sẽ đi trước mặt Chúa, dọn đường Ngài,
et tu puer propheta Altissimi vocaberis praeibis enim ante faciem Domini parare vias eius
Ðể cho dân Ngài bởi sự tha tội họ mà biết sự rỗi.
ad dandam scientiam salutis plebi eius in remissionem peccatorum eorum
Vì Ðức Chúa Trời chúng tôi động lòng thương xót, Và mặt trời mọc lên từ nơi cao thăm viếng chúng tôi,
per viscera misericordiae Dei nostri in quibus visitavit nos oriens ex alto
Ðể soi những kẻ ngồi chỗ tối tăm và trong bóng sự chết, Cùng đưa chơn chúng tôi đi đường bình an.
inluminare his qui in tenebris et in umbra mortis sedent ad dirigendos pedes nostros in viam pacis
Vả, con trẻ ấy lớn lên, tâm thần mạnh mẽ, ở nơi đồng vắng cho đến ngày tỏ mình ra cùng dân Y-sơ-ra-ên.
puer autem crescebat et confortabatur spiritu et erat in deserto usque in diem ostensionis suae ad Israhel