Proverbs 1

Παροιμιαι Σολομωντος, υιου του Δαβιδ, βασιλεως του Ισραηλ,

Przypowieści Salomona, syna Dawidowego, króla Izraelskiego,

δια να γνωριση τις σοφιαν και παιδειαν, δια να νοηση λογους φρονησεως,

Dla poznania mądrości i ćwiczenia, ku wyrozumieniu powieści roztropnych;

δια να λαβη διδασκαλιαν συνεσεως, δικαιοσυνης και κρισεως και ευθυτητος,

Dla pojęcia ćwiczenia w rozumie, w sprawiedliwości, w sądzie i w prawości;

δια να δωση νοησιν εις τους απλους, και εις τον νεον μαθησιν και διαγνωσιν.

Dla podania prostakom ostrożności, młodemu umiejętności, i opatrzności.

Ο σοφος ακουων θελει γεινει σοφωτερος, και ο νοημων θελει αποκτησει επιστημην κυβερνησεως

Tych gdy mądry słuchać będzie, przybędzie mu nauki, a roztropny w radach opatrzniejszy będzie,

ωστε να εννοη παροιμιαν και σκοτεινον λογον, ρησεις σοφων και αινιγματα αυτων.

Aby zrozumiał przypowieści, i wykłady ich, słowa mądrych i zagadki ich.

Αρχη σοφιας φοβος Κυριου οι αφρονες καταφρονουσι την σοφιαν και την διδασκαλιαν.

Bojaźń Pańska jest początkiem umiejętności; ale głupi mądrością i ćwiczeniem gardzą.

Ακουε, υιε μου, την διδασκαλιαν του πατρος σου, και μη απορριψης τον νομον της μητρος σου.

Słuchaj, synu mój! ćwiczenia ojca twego, a nie opuszczaj nauki matki twojej.

Διοτι ταυτα θελουσιν εισθαι στεφανος χαριτων εις την κορυφην σου και περιδεραιον περι τον τραχηλον σου.

Bo to przyda wdzięczności głowie twojej, i będzie łańcuchem kosztownym szyi twojej.

Υιε μου, εαν θελησωσιν οι αμαρτωλοι να σε δελεασωσι, μη θελησης

Synu mój! jeżliby cię namawiali grzesznicy, nie przyzwalaj.

εαν ειπωσιν, Ελθε μεθ ημων, ας ενεδρευσωμεν δι αιμα, ας επιβουλευθωμεν αναιτιως τον αθωον,

Jeźlićby rzekli: Pójdź z nami, czyhajmy na krew, zasadźmy się na niewinnego bez przyczyny;

Ας καταπιωμεν αυτους ζωντας, ως ο αδης, και ολοκληρους ως τους καταβαινοντας εις τον λακκον

Pożremyż ich żywo, jako grób, a całkiem, jako zstępujących w dół;

θελομεν ευρει παν πολυτιμον αγαθον, θελομεν γεμισει τους οικους ημων απο λαφυρων

Wszelkiej majętności kosztownej nabędziemy, napełnimy domy nasze korzyścią;

θες τον κληρον σου μεταξυ ημων, εν βαλαντιον ας ηναι εις παντας ημας

Rzuć między nas los twój; mieszek jeden wszyscy mieć będziemy.

υιε μου, μη περιπατησης εν οδω μετ αυτων απεχε τον ποδα σου απο των τριβων αυτων

Synu mójâ nie chodźże z nimi w drogę; zawściągnij nogi twojej od ścieżek ich.

διοτι οι ποδες αυτων τρεχουσιν εις το κακον, και σπευδουσιν εις το να χυσωσιν αιμα.

Albowiem nogi ich ku złemu bieżą, i spieszą się na wylanie krwi.

Διοτι ματαιως εξαπλονεται δικτυον εμπροσθεν των οφθαλμων παντος πτερωτου.

Bo jako próżno zastawiają sieci przed oczyma wszelkiego ptaka skrzydlastego:

Διοτι ουτοι ενεδρευουσι κατα του ιδιου αυτων αιματος, επιβουλευονται τας εαυτων ψυχας

Tak i ci na krew swoję czyhają, a zasadzają się na duszę swoję.

Τοιαυται ειναι αι οδοι παντος πλεονεκτου η πλεονεξια αφαιρει την ζωην των κυριευομενων υπ αυτης.

Takieć są ścieszki każdego czyhającego na zysk, który duszę pana swego odbiera.

Η σοφια φωναζει εξω, εκπεμπει την φωνην αυτης εν ταις πλατειαις

Mądrość na dworzu woła, głos swój na ulicach wydaje.

Κραζει επι κεφαλης των αγορων, εν ταις εισοδοις των πυλων απαγγελλει τους λογους αυτης δια της πολεως, λεγουσα,

W największym zgiełku woła, u wrót bram, w miastach powieści swoje opowiada, mówiąc:

Εως ποτε, μωροι, θελετε αγαπα την μωριαν, και οι χλευασται θελουσιν ηδυνεσθαι εις τους χλευασμους αυτων, και οι αφρονες θελουσι μισει την γνωσιν;

Prostacy! dokądże się kochać będziecie w prostocie? a naśmiewcy pośmiewisko miłować będziecie? a głupi nienawidzieć umiejętności będziecie?

Επιστρεψατε προς τους ελεγχους μου ιδου, εγω θελω εκχεει το πνευμα μου εφ υμας, θελω σας καμει να νοησητε τους λογους μου.

Nawróćcież się na karanie moje; oto wam wydam ducha mojego, a podam wam do znajomości słowa moje.

Επειδη εγω εκραζον, και σεις δεν υπηκουετε εξετεινον την χειρα μου, και ουδεις προσειχεν

Ponieważem wołała, a nie chcieliście; wyciągałam rękę moję, a nie był, ktoby uważał;

Αλλα κατεφρονειτε πασας τας συμβουλας μου και τους ελεγχους μου δεν εδεχεσθε

Owszem odrzuciliście wszystkę radę moję, a karności mojej nie chcieliście przyjąć;

δια τουτο και εγω θελω επιγελασει εις τον ολεθρον σας θελω καταχαρη, οταν επελθη ο φοβος σας.

Przetoż ja w zginieniu waszem śmiać się będę, będę z was szydziła, gdy przyjdzie, czego się strachacie.

Οταν ο φοβος σας επελθη ως ερημωσις και η καταστροφη σας εφορμηση ως ανεμοστροβιλος, οταν η θλιψις και η στενοχωρια ελθωσιν εφ υμας

Gdy przyjdzie jako spustoszenie, czego się strachacie, i gdy zginienie wasze przypadnie jako wicher, gdy przyjdzie na was ucisk i utrapienie;

τοτε θελουσι με επικαλεσθη, αλλα δεν θελω αποκριθη επιμονως θελουσι με εκζητησει, αλλα δεν θελουσι με ευρει.

Tedy mię wzywać będą, a nie nie wysłucham; szukać mię będą z poranku, a nie znajdą mię.

Διοτι εμισησαν την γνωσιν και τον φοβον του Κυριου δεν εξελεξαν

Przeto, iż mieli w nienawiści umiejętność, a bojaźni Pańskiej nie obrali sobie,

δεν ηθελησαν τας συμβουλας μου κατεφρονησαν παντας τους ελεγχους μου

Ani przestawali na radzie mijej, ale gardzili wszelką karnością moją:

δια τουτο θελουσι φαγει απο των καρπων της οδου αυτων και θελουσι χορτασθη απο των κακοβουλιων αυτων.

Przetoż będą używać owocu dróg swoich, a radami swemi nasyceni będą.

Διοτι η αποστασια των μωρων θελει θανατωσει αυτους, και η αμεριμνησια των αφρονων θελει αφανισει αυτους.

Bo odwrócenie prostaków pozabija ich, a szczęście głupich wytraci ich.

Οστις ομως ακουει εμου, θελει κατοικησει εν ασφαλεια και θελει ησυχαζει, μη φοβουμενος κακον.

Ale kto mię słucha, bezpiecznie mieszkać będzie, a będzie wolny od strachu złych rzeczy.