Proverbs 24

Μη ζηλευε τους κακους ανθρωπους, μηδε επιθυμει να ησαι μετ αυτων

بر اشخاص شریر حسادت نورز و آرزوی دوستی با آنها را نداشته باش،

διοτι η καρδια αυτων μελετα καταδυναστευσιν, και τα χειλη αυτων λαλουσι κακουργιας.

زیرا تمام فکر آنها این است که به مردم ظلم کنند، و هرگاه که دهان باز می‌کنند، دربارهٔ شرارت گفت‌وگو می‌کنند.

Δια της σοφιας οικοδομειται οικος και δια της συνεσεως στερεονεται.

خانه بر اساس حکمت و عقل آباد می‌گردد و

Και δια της γνωσεως τα ταμεια θελουσι γεμισθη απο παντος πολυτιμου και ευφροσυνου πλουτου.

با دانایی اتاقهای آن از اسباب نفیس و گران‌قیمت پُر می‌شوند.

Ο σοφος ανθρωπος ισχυει, και ο ανθρωπος ο φρονιμος αυξανει δυναμιν.

شخص دانا و فهمیده، از قدرت زیاد برخوردار است و همیشه به قدرت خود می‌افزاید.

Διοτι δια σοφων βουλων θελεις καμει τον πολεμον σου εκ του πληθους δε των συμβουλων προερχεται σωτηρια.

پیروزی در جنگ بستگی به تدبیر خوب و مشورت زیاد دارد.

Η σοφια ειναι παραπολυ υψηλη δια τον αφρονα δεν θελει ανοιξει το στομα αυτου εν τη πυλη.

شخص احمق نمی‌تواند به حکمت دست یابد. وقتی موضوع مهمی مورد بحث قرار می‌گیرد، او حرفی برای گفتن ندارد.

Οστις μελετα να πραξη κακον, θελει ονομασθη ανηρ κακεντρεχης.

کسی‌که دایم نقشه‌های پلید در سر می‌پروراند، دردسرآفرین خوانده خواهد شد.

Η μελετη της αφροσυνης ειναι αμαρτια και ο χλευαστης βδελυγμα εις τους ανθρωπους.

نقشه‌های آدم احمق، گناه‌آلودند و کسی‌که دیگران را مسخره می‌کند، مورد نفرت همهٔ مردم می‌باشد.

Εαν μικροψυχησης εν τη ημερα της συμφορας, μικρα ειναι η δυναμις σου.

اگر نتوانی سختی‌های زندگی را تحمّل کنی، شخص ضعیفی هستی.

Ελευθερονε τους συρομενους εις θανατον, και μη αποσυρου απο των οντων εις ακμην σφαγης.

از نجات دادن کسی‌که به ناحق محکوم شده است، کوتاهی نکن.

Εαν ειπης, Ιδου, ημεις δεν εξευρομεν τουτο δεν γνωριζει ο σταθμιζων τας καρδιας; και ο φυλαττων την ψυχην σου και αποδιδων εις εκαστον κατα τα εργα αυτου, δεν εξευρει;

نگو که از ماجرا بی‌خبر بوده‌ای، زیرا خدایی که جان تو را در دست دارد و از دل تو آگاه است، می‌داند که تو از همه‌چیز باخبر بوده‌ای. او هرکسی را مطابق کارهایش جزا می‌دهد.

Υιε μου, φαγε μελι, διοτι ειναι καλον και κηρηθραν, διοτι ειναι γλυκεια επι του ουρανισκον σου

فرزندم، همان‌طور که خوردن عسل دهان تو را شیرین می‌کند، کسب حکمت نیز برای جان تو شیرین خواهد بود. کسی‌که حکمت می‌آموزد، آیندهٔ خوبی در انتظارش می‌باشد و امیدهایش برباد نمی‌رود.

Τοιαυτη θελει εισθαι εις την ψυχην σου η γνωσις της σοφιας οταν ευρης αυτην, τοτε θελεις λαβει αμοιβην, και η ελπις σου δεν θελει εκκοπη.

فرزندم، همان‌طور که خوردن عسل دهان تو را شیرین می‌کند، کسب حکمت نیز برای جان تو شیرین خواهد بود. کسی‌که حکمت می‌آموزد، آیندهٔ خوبی در انتظارش می‌باشد و امیدهایش برباد نمی‌رود.

Μη στηνε παγιδα, ω ανομε, κατα της κατοικιας του δικαιου μη ταραξης τον τοπον της αναπαυσεως αυτου

مانند بدکاران نباش که منتظر هستند تا خانهٔ مردم درستکار را غارت و ویران کنند،

διοτι ο δικαιος πιπτει επτακις και σηκονεται αλλ οι ασεβεις θελουσι πεσει εις ολεθρον.

زیرا شخص درستکار حتّی اگر هفت بار هم بیفتد، باز برمی‌خیزد، ولی اشخاص بدکار، گرفتار بلا شده سرنگون می‌گردند.

Εις την πτωσιν του εχθρου σου μη χαρης και εις το ολισθημα αυτου ας μη ευφραινεται η καρδια σου

وقتی دشمنانت دچار مصیبت می‌شوند، خوشحال نشو و هنگامی‌که می‌افتند خوشی نکن،

Μηποτε ο Κυριος ιδη και φανη τουτο κακον εις τους οφθαλμους αυτου και μεταστρεψη τον θυμον αυτου απ αυτου.

زیرا خداوند، این کار تو را می‌بیند و نمی‌پسندد و آنگاه از مجازات آنها دست برمی‌دارد.

Μη αγανακτει περι των πονηρευομενων μη ζηλευε τους ασεβεις

به‌خاطر مردم بدکار، تشویش نداشته باش و به آنها حسادت نورز،

διοτι δεν θελει εχει τελος αγαθον ο κακος ο λυχνος των ασεβων θελει σβεσθη.

زیرا شخص بدکار، آینده‌ای ندارد و چراغش خاموش می‌شود.

Υιε μου, φοβου τον Κυριον και τον βασιλεα και μη εχε συγκοινωνιαν μετα στασιαστων

فرزندم از خداوند و پادشاه بترس و با کسانی‌که علیه آنها شورش می‌‌کنند، همدست نشو.

διοτι η συμφορα αυτων θελει επελθει εξαιφνης και τις γνωριζει αμφοτερων τας τιμωριας;

زیرا نابودی آنها ناگهانی است و کسی نمی‌داند که خداوند و پادشاه چه بلایی بر سر آنها می‌آورند.

Ταυτα προσετι ειναι δια τους σοφους. Η προσωποληψια εν τη κρισει δεν ειναι καλον.

مردان حکیم این سخنان را نیز گفته‌اند: قاضی نباید در داوری از کسی طرفداری کند.

Τον λεγοντα προς τον ασεβη, Εισαι δικαιος, τουτον οι λαοι θελουσι καταρασθη και τα εθνη θελουσι βδελυττεσθαι

هرکسی که به مجرم بگوید: «تو بی‌گناه هستی»، مورد لعنت و نفرت مردم قرار می‌گیرد.

αλλ εις τους ελεγχοντας αυτον θελει εισθαι χαρις, και ευλογια αγαθων θελει ελθει επ αυτους.

امّا شخصی که گناهکار را محکوم کند، کامیابی و خوشی نصیبش می‌شود.

Οστις αποκρινεται λογους ορθους, ειναι ως ο φιλων τα χειλη.

پاسخ صادقانه نشانهٔ دوستی حقیقی می‌باشد.

Διαταττε το εργον σου εξω και προετοιμαζε αυτο εις σεαυτον εν τω αγρω και επειτα οικοδομησον τον οικον σου.

اول کسب و کار خود سر و سامان بده، آنگاه خانه و خانواده تشکیل بده.

Μη ησο μαρτυς αδικος κατα του πλησιον σου, μηδε απατα δια των χειλεων σου.

برضد همسایه‌ات شهادت دروغ مده و سخنان غلط درباره‌اش بر زبان نیاور.

Μη ειπης, Καθως εκαμεν εις εμε, ουτω θελω καμει εις αυτον θελω αποδωσει εις τον ανθρωπον κατα το εργον αυτου.

نگو: «همان بلایی را که بر سر من آورده، بر سر خودش می‌آورم.»

Διεβαινον δια του αγρου του οκνηρου και δια του αμπελωνος του ανθρωπου του ενδεους φρενων

از کنار مزرعهٔ آدم تنبل و تاکستان شخص نادان گذشتم.

και ιδου, πανταχου ειχον βλαστησει ακανθαι κνιδαι ειχον σκεπασει το προσωπον αυτου, και το λιθοφραγμα αυτου ητο κατακεκρημνισμενον.

در همه‌جا خار روییده بود. علفهای هرزه زمین را پوشانده و دیوار مزرعه فروریخته بود.

Τοτε εγω θεωρησας εσυλλογισθην εν τη καρδια μου ειδον, και ελαβον διδασκαλιαν.

با دیدن این منظره به فکر فرورفتم و این درس را آموختم:

Ολιγος υπνος, ολιγος νυσταγμος, ολιγη συμπλοκη των χειρων εις τον υπνον

کسی‌که دست بر روی دست می‌گذارد و پیوسته می‌خوابد،

επειτα η πτωχεια σου ερχεται ως ταχυδρομος, και η ενδεια σου ως ανηρ ενοπλος.

عاقبت تنگدستی همچون راهزن مسلّحی به سراغش می‌آید.