Proverbs 6

Oğlum, eğer birine kefil oldunsa, Onun borcunu yüklendinse,
ای فرزندم، آیا ضامن همسایه‌ات شده‌ای و به‌خاطر شخص غریبه‌ای قول داد‌ه‌ای؟
Düştünse tuzağa kendi sözlerinle, Ağzının sözleriyle yakalandınsa,
آیا با دست خود، خودت را به دام انداخته‌ای و به‌خاطر قولی که داد‌ه‌ای گرفتار شده‌ای؟
O kişinin eline düştün demektir. Oğlum, şunu yap ve kendini kurtar: Git, yere kapan onun önünde, Ona yalvar yakar.
ای فرزندم، در این صورت اسیر شده‌ای. پس هرچه می‌گویم انجام بده تا خود را آزاد کنی. فوراً نزد او برو خواهش کن و ضمانت خود را پس بگیر.
Gözlerine uyku girmesin, Ağırlaşmasın göz kapakların.
تا این کار را نکرده‌ای نخواب و حتّی لحظه‌ای آرام ننشین.
Avcının elinden ceylan gibi, Kuşbazın elinden kuş gibi kurtar kendini.
خودت را مثل آهو از کمند و مثل گنجشک از دام صیاد آزاد کن.
Ey tembel kişi, git, karıncalara bak, Onların yaşamından bilgelik öğren.
مردم تنبل باید از زندگی مورچه‌ها عبرت بگیرند.
Başkanları, önderleri ya da yöneticileri olmadığı halde,
آنها نه رهبر دارند و نه فرمانده،
Yazın erzaklarını biriktirirler, Yiyeceklerini toplarlar biçim mevsiminde.
امّا آذوقهٔ زمستان خود را هنگام تابستان ذخیره می‌کنند.
Ne zamana dek yatacaksın, ey tembel kişi? Ne zaman kalkacaksın uykundan?
شخص تنبل تا چه هنگام می‌خوابد و چه وقت بیدار خواهد شد؟
[] “Biraz kestireyim, biraz uyuklayayım, Ellerimi kavuşturup şöyle bir uyuyayım” demeye kalmadan,
او می‌گوید: «اندکی بیشتر می‌خوابم و کمی استراحت می‌کنم!»
Yokluk bir haydut gibi, Yoksulluk bir akıncı gibi gelir üzerine.
امّا وقتی‌که خواب است، فقر و هلاکت مانند راهزن بر او حمله می‌کنند.
Ağzında yalanla dolaşan kişi, Soysuz ve fesatçıdır.
مردمان پست و بی‌ارزش همیشه و همه‌جا دروغ می‌گویند.
Göz kırpar, bir sürü ayak oyunu, El kol hareketleri yapar,
چشمک می‌زنند و حرکاتی می‌کنند که تو را فریب بدهند.
Ahlaksız yüreğinde kötülük tasarlar, Çekişmeler yaratır durmadan.
همیشه فکرشان پر از نقشه‌های پلید و زشت است تا دردسر ایجاد کنند.
Bu yüzden ansızın yıkıma uğrayacak, Birdenbire çaresizce yok olacak.
به همین دلیل، بلا و مصیبت ناگهانی بر آنها حمله می‌کند و آنها را طوری شکست می‌دهد که دیگر چاره‌ای نداشته باشند.
RAB’bin nefret ettiği altı şey, İğrendiği yedi şey vardır:
شش، بلکه هفت چیز است که خداوند از آنها نفرت دارد و نمی‌تواند تحمّل کند: نگاه متکبّرانه، زبان دروغگو، دستی که خون بی‌گناهی را بریزد، فکری که نقشه‌های پلید بکشد، پایی که برای انجام کارهای زشت عجله کند، شاهدی که شهادت دروغ بدهد و کسی‌که رابطهٔ دوستان و خویشاوندان را به هم بزند.
Gururlu gözler, Yalancı dil, Suçsuz kanı döken eller,
شش، بلکه هفت چیز است که خداوند از آنها نفرت دارد و نمی‌تواند تحمّل کند: نگاه متکبّرانه، زبان دروغگو، دستی که خون بی‌گناهی را بریزد، فکری که نقشه‌های پلید بکشد، پایی که برای انجام کارهای زشت عجله کند، شاهدی که شهادت دروغ بدهد و کسی‌که رابطهٔ دوستان و خویشاوندان را به هم بزند.
Düzenbaz yürek, Kötülüğe seğirten ayaklar,
شش، بلکه هفت چیز است که خداوند از آنها نفرت دارد و نمی‌تواند تحمّل کند: نگاه متکبّرانه، زبان دروغگو، دستی که خون بی‌گناهی را بریزد، فکری که نقشه‌های پلید بکشد، پایی که برای انجام کارهای زشت عجله کند، شاهدی که شهادت دروغ بدهد و کسی‌که رابطهٔ دوستان و خویشاوندان را به هم بزند.
Yalan soluyan yalancı tanık Ve kardeşler arasında çekişme yaratan kişi.
شش، بلکه هفت چیز است که خداوند از آنها نفرت دارد و نمی‌تواند تحمّل کند: نگاه متکبّرانه، زبان دروغگو، دستی که خون بی‌گناهی را بریزد، فکری که نقشه‌های پلید بکشد، پایی که برای انجام کارهای زشت عجله کند، شاهدی که شهادت دروغ بدهد و کسی‌که رابطهٔ دوستان و خویشاوندان را به هم بزند.
Oğlum, babanın buyruklarına uy, Annenin öğrettiklerinden ayrılma.
ای فرزند من هرچه پدرت می‌گوید انجام بده و آنچه مادرت می‌گوید فراموش مکن.
Bunlar sürekli yüreğinin bağı olsun, Tak onları boynuna.
سخنان آنها را پیوسته به‌خاطر داشته‌ باش و آنها را در قلبت حفظ کن.
Yolunda sana rehber olacak, Seni koruyacaklar yattığın zaman; Söyleşecekler seninle uyandığında.
تعالیم آنها هنگام سفر راهنما، شبها محافظ و روزها مشاور تو خواهند بود.
Bu buyruklar sana çıra, Öğretilenler ışıktır. Eğitici uyarılar yaşam yolunu gösterir.
اوامر آنها مانند چراغی روشن است و سرزنش‌های ایشان طریق زندگی را به تو می‌آموزد.
Seni kötü kadından, Başka birinin karısının yaltaklanan dilinden Koruyacak olan bunlardır.
آنها تو را از زن شوهردار و از سخنان فریبندهٔ او دور می‌کنند.
Böyle kadınların güzelliği seni ayartmasın, Bakışları seni tutsak etmesin.
زیبایی آنان تو را تحریک ننماید و چشمان افسونگرشان تو را وسوسه نکند.
Çünkü fahişe yüzünden insan bir lokma ekmeğe muhtaç kalır, Başkasının karısıyla yatmak da kişinin canına mal olur.
زنا کردن با زن فاحشه، به قیمت یک قرص نان تمام می‌شود، امّا زنا کردن با زن شوهردار به قیمت هستی و زندگی انسان تمام می‌شود.
İnsan koynuna ateş alır da, Giysisi yanmaz mı?
آیا می‌توانی آتش را در آغوش بگیری و نسوزی؟
Korlar üzerinde yürür de, Ayakları kavrulmaz mı?
آیا کسی می‌تواند روی آتش راه برود و پایش نسوزد؟
Başkasının karısıyla yatan adamın durumu budur. Böyle bir ilişkiye giren cezasız kalmaz.
همینطور کسی‌که با زن شوهردار همخواب شود، از مجازات در امان نخواهد بود.
Aç hırsız karnını doyurmak için çalıyorsa, Kimse onu hor görmez.
مردم دزدی را که به‌خاطر گرسنگی دزدی کرده است، سرزنش نمی‌کنند؛
Ama yakalanırsa, çaldığının yedi katını ödemek zorunda; Varını yoğunu vermek anlamına gelse bile.
امّا اگر دستگیر شود، باید هفت برابر آن چه دزدیده جریمه بدهد. باید هرچه دارد بدهد.
Zina eden adam sağduyudan yoksundur. Yaptıklarıyla kendini yok eder.
امّا مردی که با زن شوهردار زنا می‌کند، کاملاً بی‌شعور است. زیرا او جان خود را از بین می‌برد.
Payına düşen dayak ve onursuzluktur, Asla kurtulamaz utançtan.
رسوایی و کتک نصیب او خواهد شد و ننگ او از بین نخواهد رفت.
Çünkü kıskançlık kocanın öfkesini azdırır, Öç alırken acımasız olur.
زیرا حسادت خشم شوهر را برمی‌انگیزد و در موقع انتقام هیچ رحم و شفقتی نخواهد کرد.
Hiçbir fidye kabul etmez, Gönlünü alamazsın armağanların çokluğuyla.
هیچ چیز او را راضی نمی‌کند و به هیچ قیمتی نمی‌توان رضایت او را به ‌دست آورد.