Proverbs 1

[] Davut oğlu İsrail Kralı Süleyman’ın özdeyişleri:

Притчи на Соломон, син на Давид, цар на Израил,

Bu özdeyişler, bilgeliğe ve terbiyeye ulaşmak, Akıllıca sözleri anlamak,

за познаване на мъдрост и наставление, за разбиране на думи на разум,

Başarıya götüren terbiyeyi edinip Doğru, haklı ve adil olanı yapmak,

за приемане на наставление за благоразумие, правда, съд и правота,

Saf kişiyi ihtiyatlı, Genç adamı bilgili ve sağgörülü kılmak içindir.

за даване на ум на простите, знание и разсъдливост на младежа.

Özdeyişlerle benzetmeleri, Bilgelerin sözleriyle bilmecelerini anlamak için Bilge kişi dinlesin ve kavrayışını artırsın, Akıllı kişi yaşam hüneri kazansın.

Мъдрият нека слуша и ще увеличи знание и разумният ще получи мъдър съвет,

Özdeyişlerle benzetmeleri, Bilgelerin sözleriyle bilmecelerini anlamak için Bilge kişi dinlesin ve kavrayışını artırsın, Akıllı kişi yaşam hüneri kazansın.

за да разбира притча и дълбока реч, думите на мъдрите и техните загадки.

[] RAB korkusudur bilginin temeli. Ahmaklarsa bilgeliği ve terbiyeyi küçümser.

Страхът от ГОСПОДА е началото на познанието, а безумните презират мъдрост и наставление.

Oğlum, babanın uyarılarına kulak ver, Annenin öğrettiklerinden ayrılma.

Сине мой, слушай наставлението на баща си и не отхвърляй закона на майка си,

Çünkü bunlar başın için sevimli bir çelenk, Boynun için gerdanlık olacaktır.

защото те ще бъдат благодатен венец за главата ти и огърлица за шията ти.

Oğlum, seni ayartmaya çalışan günahkârlara teslim olma.

Сине мой, ако грешниците те примамват, не се съгласявай.

Şöyle diyebilirler: “Bizimle gel, Adam öldürmek için pusuya yatalım, Zevk uğruna masum kişileri tuzağa düşürelim.

Ако кажат: Ела с нас, нека направим засада за кръв, нека причакаме без причина невинния,

Onları ölüler diyarı gibi diri diri, Ölüm çukuruna inenler gibi Bütünüyle yutalım.

нека ги погълнем живи като Шеол и цели, като онези, които слизат в рова;

Bir sürü değerli mal ele geçirir, Evlerimizi ganimetle doldururuz.

ще намерим всякакви скъпоценни притежания, ще напълним къщите си с плячка;

Gel, sen de bize katıl, Tek bir kesemiz olacak.”

хвърли жребия си сред нас, една кесия ще имаме всички!

Oğlum, böyleleriyle gitme, Onların tuttuğu yoldan uzak dur.

Сине мой, не ходи с тях в пътя, възпирай крака си от тяхната пътека,

[] Çünkü ayakları kötülüğe koşar, Çekinmeden kan dökerler.

защото краката им тичат към зло и бързат да проливат кръв.

Kuşların gözü önünde ağ sermek boşunadır.

Защото напразно се простира мрежа пред очите на която и да било птица.

Başkasına pusu kuran kendi kurduğu pusuya düşer. Yalnız kendi canıdır tuzağa düşürdüğü.

Но тези поставят засада против своята си кръв, причакват своите си души.

Haksız kazanca düşkün olanların sonu böyledir. Bu düşkünlük onları canlarından eder.

Такива са пътищата на всеки, който ламти за нечестна придобивка — тя отнема живота на своя притежател.

[] Bilgelik dışarıda yüksek sesle haykırıyor, Meydanlarda sesleniyor.

Мъдростта вика навън, издига гласа си по площадите,

Kalabalık sokak başlarında bağırıyor, Kentin giriş kapılarında sözlerini duyuruyor:

провиква се на най-шумните места, при входовете на портите, в града говори думите си:

“Ey budalalar, budalalığı ne zamana dek seveceksiniz? Alaycılar ne zamana dek alay etmekten zevk alacak? Akılsızlar ne zamana dek bilgiden nefret edecek?

Докога, пр'ости, ще обичате невежеството и присмивачите ще се наслаждават на присмиванията си, и безумните ще мразят знанието?

Uyardığımda yola gelin, o zaman size yüreğimi açar, Sözlerimi anlamanıza yardım ederim.

Обърнете се към моето изобличение! Ето, аз ще излея духа си на вас, ще ви известя словата си.

Ama sizi çağırdığım zaman beni reddettiniz. Elimi uzattım, umursayan olmadı.

Понеже аз виках, а вие отказахте, простирах ръката си, а никой не обърна внимание,

Duymazlıktan geldiniz bütün öğütlerimi, Uyarılarımı duymak istemediniz.

и отхвърлихте всичките ми съвети, и не искахте изобличението ми,

Bu yüzden ben de felaketinize sevineceğim. Belaya uğradığınızda, Bela üzerinize bir fırtına gibi geldiğinde, Bir kasırga gibi geldiğinde felaketiniz, Sıkıntıya, kaygıya düştüğünüzde, Sizinle alay edeceğim.

то аз също ще се смея на вашето нещастие, ще се присмея, когато дойде вашият ужас,

Bu yüzden ben de felaketinize sevineceğim. Belaya uğradığınızda, Bela üzerinize bir fırtına gibi geldiğinde, Bir kasırga gibi geldiğinde felaketiniz, Sıkıntıya, kaygıya düştüğünüzde, Sizinle alay edeceğim.

когато дойде вашият ужас като буря и нещастието ви връхлети като вихрушка, когато притеснение и страх дойдат върху вас.

O zaman beni çağıracaksınız, Ama yanıtlamayacağım. Var gücünüzle arayacaksınız beni, Ama bulamayacaksınız.

Тогава те ще ме призоват, но аз няма да отговоря; ревностно ще ме търсят, но няма да ме намерят.

Çünkü bilgiden nefret ettiniz. RAB’den korkmayı reddettiniz.

Понеже намразиха знанието и не избраха страха от ГОСПОДА,

Öğütlerimi istemediniz, Uyarılarımın tümünü küçümsediniz.

не приеха съвета ми и презряха цялото ми изобличение,

Bu nedenle tuttuğunuz yolun meyvesini yiyeceksiniz, Kendi düzenbazlığınıza doyacaksınız.

затова ще ядат от плодовете на своя си път и ще се наситят от своите си измислици.

Bön adamlar dönekliklerinin kurbanı olacak. Akılsızlar kaygısızlıklarının içinde yok olup gidecek.

Защото отстъплението на простите ще ги убие и безгрижието на безумните ще ги погуби.

Ama beni dinleyen güvenlik içinde yaşayacak, Kötülükten korkmayacak, huzur bulacak.”

Но който ме слуша, ще живее безопасно и ще бъде спокоен, без да се бои от зло.