Proverbs 25

TAMBIÉN éstos son proverbios de Salomón, los cuales copiaron los varones de Ezechîas, rey de Judá.

Ðây cũng là những châm ngôn của Sa-lô-môn, mà các người của Ê-xê-chia, vua Giu-đa sao tả.

Gloria de Dios es encubrir la palabra; Mas honra del rey es escudriñar la palabra.

Giấu kín việc nào, ấy là vinh hiển của Ðức Chúa Trời; Nhưng dò xét điều nào, ấy là vinh hiển của các vua.

Para la altura de los cielos, y para la profundidad de la tierra, Y para el corazón de los reyes, no hay investigación.

Người ta không thể dò biết bề cao của từng trời, Bề sâu của đất, hay là lòng của các vua.

Quita las escorias de la plata, Y saldrá vaso al fundidor.

Hãy lấy cức khỏi bạc, Thì thợ bạc liền được một khí dụng;

Aparta al impío de la presencia del rey, Y su trono se afirmará en justicia.

Hãy trừ kẻ ác khỏi trước mặt vua, Thì ngôi người sẽ nhờ công bình được lập bền vững.

No te alabes delante del rey, Ni estés en el lugar de los grandes:

Chớ phô mình trước mặt vua, Và đừng ngồi tại chỗ của người cao trọng.

Porque mejor es que se te diga, Sube acá, Que no que seas humillado delante del príncipe Que miraron tus ojos.

Vì thà người ta nói cùng con rằng: Hãy lên đây, Hơn là người ta hạ con xuống trước mặt vua chúa, mà mắt con đã thấy.

No salgas á pleito presto, No sea que no sepas qué hacer al fin, Después que tu prójimo te haya dejado confuso.

Chớ vội gây ra điều tranh tụng, E rốt cuộc khi kẻ lân cận con đã làm con hổ thẹn, Con sẽ chẳng biết làm chi.

Trata tu causa con tu compañero Y no descubras el secreto á otro.

Hãy đối nại duyên cớ con với chánh kẻ lân cận con, Song chớ tỏ sự kín đáo của kẻ khác;

No sea que te deshonre el que lo oyere, Y tu infamia no pueda repararse.

E khi người nghe điều ấy sẽ trách con, Và sự sỉ nhục con không hề bôi hết chăng.

Manzana de oro con figuras de plata Es la palabra dicha como conviene.

Lời nói phải thì, Khác nào trái bình bát bằng vàng có cẩn bạc.

Como zarcillo de oro y joyel de oro fino, Es el que reprende al sabio que tiene oído dócil.

Người khôn ngoan quở trách lỗ tai hay nghe, Khác nào một cái vòng vàng, một đồ trang sức bằng vàng ròng vậy.

Como frío de nieve en tiempo de la siega, Así es el mensajero fiel á los que lo envían: Pues al alma de su señor da refrigerio.

Sứ giả trung tín với người sai đi, Giống như tuyết mát mẻ trong ngày mùa gặt; Vì người bổ sức linh hồn của chủ mình.

Como nubes y vientos sin lluvia, Así es el hombre que se jacta de vana liberalidad.

Kẻ nào tự khoe khoang giả dối về lễ vật mình, Tợ như có mây có gió, mà không mưa.

Con larga paciencia se aplaca el príncipe; Y la lengua blanda quebranta los huesos.

Hằng chậm nóng giận mới khuyên được lòng của quan trưởng; Còn lưỡi mềm dịu bẻ gãy các xương.

¿Hallaste la miel? come lo que te basta; No sea que te hartes de ella, y la vomites.

Nếu con tìm được mật, hãy ăn vừa phải, Kẻo khi ăn no chán, con mửa ra chăng.

Detén tu pie de la casa de tu vecino, Porque harto de ti no te aborrezca.

Chớ năng bước chơn đến nhà kẻ lân cận con, E người chán con, và trở lòng ghét con chăng.

Martillo y cuchillo y saeta aguda, Es el hombre que habla contra su prójimo falso testimonio.

Kẻ nào đối chứng giả dối cho người lân cận mình, Khác nào một cái búa, một cây gươm, một mũi tên nhọn.

Diente quebrado y pie resbalador, Es la confianza en el prevaricador en tiempo de angustia.

Tin cậy kẻ bất trung trong ngày hoạn nạn, Giống như răng bị gãy bể, tỉ như chơn trẹo đi.

El que canta canciones al corazón afligido, Es como el que quita la ropa en tiempo de frío, ó el que sobre el jabón echa vinagre.

Ai hát cho lòng buồn thảm nghe, Khác nào kẻ lột áo mình khi ngày lạnh, Và như giấm đổ trên diêm tiêu vậy.

Si el que te aborrece tuviere hambre, dale de comer pan; Y si tuviere sed, dale de beber agua:

Nếu kẻ thù nghịch con có đói, hãy cho nó ăn; Nếu có khát, hãy cho nó uống;

Porque ascuas allegas sobre su cabeza, Y JEHOVÁ te lo pagará.

Vì như vậy con chất than cháy đỏ trên đầu nó, Và Ðức Giê-hô-va sẽ báo lại cho con.

El viento del norte ahuyenta la lluvia, Y el rostro airado la lengua detractora.

Gió bắc sanh ra mưa; Còn lưỡi nói hành cách kín đáo gây cho mặt mày giận dữ.

Mejor es estar en un rincón de casa, Que con la mujer rencillosa en espaciosa casa.

Thà ở một góc trên mái nhà, Hơn là ở chung nhà với người đờn bà hay tranh cạnh.

Como el agua fría al alma sedienta, Así son las buenas nuevas de lejanas tierras.

Tin Lành ở xứ xa đến, Giống như nước mát mẻ cho người khát khao.

Como fuente turbia y manantial corrompido, Es el justo que cae delante del impío.

Người công bình xiêu tó trước mặt kẻ gian ác, Khác nào một suối nước bị dấy đục, một nguồn nước bị hư.

Comer mucha miel no es bueno: Ni el buscar la propia gloria es gloria.

Aên mật nhiều quá lấy làm chẳng tốt; Và cầu kiếm vinh hiển cho mình ấy gây sự tổn hại.

Como ciudad derribada y sin muro, Es el hombre cuyo espíritu no tiene rienda.

Người nào chẳng chế trị lòng mình, Khác nào một cái thành hư nát, không có vách ngăn.