Proverbs 1

LOS proverbios de Salomón, hijo de David, rey de Israel:
Ny Ohabolan'i Solomona, zanak'i Davida, mpanjakan'ny Isiraely:
Para entender sabiduría y doctrina; Para conocer las razones prudentes;
Hahalalana fahendrena sy fananarana, Ary hahafantarana ny tenin'ny fahalalana;
Para recibir el consejo de prudencia, Justicia, y juicio y equidad;
Hahazoana fananarana mampahahendry, Dia fahamarinana sy rariny ary fahitsiana;
Para dar sagacidad á los simples, Y á los jóvenes inteligencia y cordura.
Hanomezam-pahendrena ho an'ny kely saina, Ary fahalalana sy fisainana mazava ho an'ny zatovo.
Oirá el sabio, y aumentará el saber; Y el entendido adquirirá consejo;
Aoka ny hendry hihaino ka hitombo saina; Ary aoka ny manam-panahy hahazo fitarihana tsara;
Para entender parábola y declaración; Palabras de sabios, y sus dichos oscuros.
Hahafantarana ohabolana sy fanoharana, Ary ny tenin'ny hendry sy ny teny saro-pantarina ataony.
El principio de la sabiduría es el temor de JEHOVÁ: Los insensatos desprecian la sabiduría y la enseñanza.
Ny fahatahorana an'i Jehovah no fiandoham-pahalalana; Fa ny adala manamavo ny fahendrena sy ny famaizana. Fananarana tsy hikambana amin'ny mpanao ratsy.
Oye, hijo mío, la doctrina de tu padre, Y no desprecies la dirección de tu madre:
Anaka, mihainoa ny ana-drainao, Ary aza mahafoy ny lalàn-dreninao;
Porque adorno de gracia serán á tu cabeza, Y collares á tu cuello.
Fa fehiloha tsara tarehy amin'ny lohanao izany, Ary rado amin'ny vozonao.
Hijo mío, si los pecadores te quisieren engañar, No consientas.
Anaka, raha taomin'ny mpanota ianao, Aza manaiky.
Si dijeren: Ven con nosotros, Pongamos asechanzas á la sangre, Acechemos sin motivo al inocente;
Raha hoy izy: Andeha hiaraka isika, Aoka isika hanotrika handatsa-drà; Andeha hamitsahantsika tsy ahoan-tsy ahoana ny tsy manan-tsiny;
Los tragaremos vivos como el sepulcro, Y enteros, como los que caen en sima;
Aoka isika hitelina azy velona tahaka ny fitelin'ny fiainan-tsi-hita Ary hanao azy teli-moka toy ny latsaka any an-davaka;
Hallaremos riquezas de todas suertes, Henchiremos nuestras casas de despojos;
Dia ho azontsika ny fananana sarobidy rehetra, Ka hofenointsika babo ny tranontsika;
Echa tu suerte entre nosotros; Tengamos todos una bolsa:
Avia mba hiara-miloka eto aminay; Aoka ho iray ihany ny kitapom-bolantsika rehetra:
Hijo mío, no andes en camino con ellos; Aparta tu pie de sus veredas:
Anaka, aza miara-dalana aminy ianao; Arovy ny tongotrao tsy hankamin'ny alehany;
Porque sus pies correrán al mal, É irán presurosos á derramar sangre.
Fa ny tongony mihazakazaka ho amin'ny ratsy Sady faingana handatsa-drà.
Porque en vano se tenderá la red Ante los ojos de toda ave;
Fa velarim-poana ny fandrika, Raha hitan'ny vorona.
Mas ellos á su propia sangre ponen asechanzas, Y á sus almas tienden lazo.
Fa ireny dia manotrika handatsaka ny ran'ny tenany ihany; Mamitsaka hahafaty ny tenany ihany izy.
Tales son las sendas de todo el que es dado á la codicia, La cual prenderá el alma de sus poseedores.
Toy izany no iafaran'izay rehetra fatra-pila harena; Fa hipaoka ny ain'izay fatra-pila azy izany.
La sabiduría clama de fuera, Da su voz en las plazas:
Ny fahendrena miantso mafy eny ivelany; Manandratra ny feony eny an-kalalahana izy;
Clama en los principales lugares de concurso; En las entradas de las puertas de la ciudad dice sus razones:
Mitory ao amin'izay fivorian'ny maro be mireondreona izy; Eo anoloan'ny vavahady sy ao an-tanàna no ilazany ny teniny hoe:
¿Hasta cuándo, oh simples, amaréis la simpleza, Y los burladores desearán el burlar, Y los insensatos aborrecerán la ciencia?
Ry kely saina, mandra-pahoviana no hitiavanareo ny fahadalana, Sy hifalian'ny mpaniratsira amin'ny faniratsirana, Ary hankahalan'ny adala ny fahalalana?
Volveos á mi reprensión: He aquí yo os derramaré mi espíritu, Y os haré saber mis palabras.
Miverena ianareo hihaino ny fananarako; Indro, haidiko aminareo ny fanahiko, Ary hampahafantariko anareo ny teniko.
Por cuanto llamé, y no quisisteis: Extendí mi mano, y no hubo quien escuchase;
Satria efa niantso Aho, fa nandà ianareo; Efa naninjitra ny tanako Aho, fa tsy nisy nitandrina;
Antes desechasteis todo consejo mío, Y mi reprensión no quisisteis:
Fa nolavinareo ny saina rehetra natolotro, Sady tsy nety nanaiky ny anatro ianareo:
También yo me reiré en vuestra calamidad, Y me burlaré cuando os viniere lo que teméis;
Izaho kosa hihomehy, raha tonga ny fandringanana anareo; Handatsa Aho, raha tonga ny mahatahotra anareo.
Cuando viniere como una destrucción lo que teméis, Y vuestra calamidad llegare como un torbellino; Cuando sobre vosotros viniere tribulación y angustia.
Raha tonga ny zava-mahatahotra anareo tahaka ny rivo-doza Ary ny fandringanana anareo toy ny tadio, Ka manjo anareo ny fahoriana sy ny fangirifiriana,
Entonces me llamarán, y no responderé; Buscarme han de mañana, y no me hallarán:
Dia vao hiantso Ahy izy, fa tsy hamaly Aho; Dia vao hitady Ahy fatratra izy, fa tsy ho hitany Aho.
Por cuanto aborrecieron la sabiduría, Y no escogieron el temor de JEHOVÁ,
Satria nankahala ny fahalalana izy Ary tsy nifidy ny fahatahorana an'i Jehovah,
Ni quisieron mi consejo, Y menospreciaron toda reprensión mía:
Tsy nekeny ny saina natolotro, Notsiratsirainy avokoa ny anatro rehetra,
Comerán pues del fruto de su camino, Y se hartarán de sus consejos.
Dia hihinana ny vokatry ny alehany izy Ka ho voky ny fihendreny.
Porque el reposo de los ignorantes los matará, Y la prosperidad de los necios los echará á perder.
Fa ny fihemoran'ny kely saina hahafaty azy, Ary ny fiadanan'ny adala handringana azy.
Mas el que me oyere, habitará confiadamente, Y vivirá reposado, sin temor de mal.
Fa izay mihaino Ahy kosa hitoetra tsy manana ahiahy, Eny, handry fahizay izy ka tsy hatahotra ny ratsy.