Proverbs 1

LOS proverbios de Salomón, hijo de David, rey de Israel:
Men pwovèb Salomon, pitit David la, ki te wa peyi Izrayèl.
Para entender sabiduría y doctrina; Para conocer las razones prudentes;
Pwovèb sa yo la pou fè moun konnen sa ki rele gen sajès ak bon levasyon, pou yo konprann lè moun lespri ap pale ak yo.
Para recibir el consejo de prudencia, Justicia, y juicio y equidad;
Pwovèb sa yo la tou pou moutre moun jan pou yo viv avèk konprann, pou yo gen bon kondit, pou yo pa fè lenjistis, pou yo mache dwat nan lavi.
Para dar sagacidad á los simples, Y á los jóvenes inteligencia y cordura.
Y'ap louvri lespri moun ki manke konprann, y'ap bay jenn gason yo konesans ak konprann.
Oirá el sabio, y aumentará el saber; Y el entendido adquirirá consejo;
Se pou moun ki gen konesans koute sa ki nan pwovèb yo, pou yo ka mete sou sa yo konnen deja. Se pou moun ki gen lespri koute sa ki nan pwovèb yo, pou yo ka konnen ki jan pou yo mennen bak yo pi byen,
Para entender parábola y declaración; Palabras de sabios, y sus dichos oscuros.
konsa, y'a ka konprann sans tout pwovèb ak tout parabòl, sans tout pawòl k'ap soti nan bouch moun ki gen bon konprann yo ak koze tout moun pa ka konprann.
El principio de la sabiduría es el temor de JEHOVÁ: Los insensatos desprecian la sabiduría y la enseñanza.
Lè ou gen krentif pou Bondye, se lè sa a ou konmanse gen konesans. Moun fou pa konn valè sa yo rele gen konesans, yo refize aprann.
Oye, hijo mío, la doctrina de tu padre, Y no desprecies la dirección de tu madre:
Pitit mwen, koute papa ou non lè l'ap ba ou bon levasyon! Pa janm bliye sa manman ou te moutre ou!
Porque adorno de gracia serán á tu cabeza, Y collares á tu cuello.
Menm jan bèl foula mare nan tèt ak kolye pase nan kou bay pi bèl aparans, konsa tou konsèy papa ou ak manman ou ap fè anpil pou ou.
Hijo mío, si los pecadores te quisieren engañar, No consientas.
Pitit mwen, lè moun k'ap fè sa ki mal vle detounen ou, pa kite yo pran tèt ou.
Si dijeren: Ven con nosotros, Pongamos asechanzas á la sangre, Acechemos sin motivo al inocente;
Si yo di ou: Vini ak nou non! Ann anbiske kò nou pou n' touye moun. Ann pare pèlen pou nou pran inonsan yo, san yo pa gen anyen ak nou.
Los tragaremos vivos como el sepulcro, Y enteros, como los que caen en sima;
Ann vale yo tou vivan, tankou simityè ki pa janm refize mò. Ann vale yo tout ankè tankou kadav y'ap antere.
Hallaremos riquezas de todas suertes, Henchiremos nuestras casas de despojos;
N'a jwenn tout kalite gwo richès, n'a plen kay nou ak tout bagay n'a pran.
Echa tu suerte entre nosotros; Tengamos todos una bolsa:
W'a jwenn pa ou nan tou sa n'a pran. Va gen yon sèl kès pou nou tout.
Hijo mío, no andes en camino con ellos; Aparta tu pie de sus veredas:
Pitit mwen, pa mache avèk moun konsa! Pa mete pye ou kote moun sa yo pase!
Porque sus pies correrán al mal, É irán presurosos á derramar sangre.
Yo toujou dèyè pou fè sa ki mal. Pou ti krik ti krak, yo mete san deyò.
Porque en vano se tenderá la red Ante los ojos de toda ave;
Kisa ou konprann ou fè lè ou kite zwezo wè ou ap tann pèlen pou li?
Mas ellos á su propia sangre ponen asechanzas, Y á sus almas tienden lazo.
Se konsa moun sa yo pran nan pèlen yo menm yo pare a. Yo tonbe nan pyèj yo mete a, yo mouri.
Tales son las sendas de todo el que es dado á la codicia, La cual prenderá el alma de sus poseedores.
Nan chache genyen sa ki pa pou ou, se ou ki lakòz malè rive ou. Se sa menm ki pou rive tout moun ki pa wè pase vòlò.
La sabiduría clama de fuera, Da su voz en las plazas:
Koute byen. Sajès ap rele nan lari, l'ap pale byen fò sou plas piblik.
Clama en los principales lugares de concurso; En las entradas de las puertas de la ciudad dice sus razones:
L'ap rele nan tout kalfou, nan pòtay lavil yo, toupatou kote tout moun ka tande.
¿Hasta cuándo, oh simples, amaréis la simpleza, Y los burladores desearán el burlar, Y los insensatos aborrecerán la ciencia?
L'ap di: Bann egare! Kilè n'a sispann renmen fè tenten? Kilè n'a sispann pran plezi nou nan pase tout bagay nan betiz? Kilè moun fou yo va soti pou yo aprann?
Volveos á mi reprensión: He aquí yo os derramaré mi espíritu, Y os haré saber mis palabras.
Se pou n' koute m' lè m'ap rale zòrèy nou. M'ap di nou tou sa ki nan tèt mwen, m'ap fè nou konnen tou sa m' konnen.
Por cuanto llamé, y no quisisteis: Extendí mi mano, y no hubo quien escuchase;
Ki jan nou ye konsa? Mwen rele nou, nou fè tankou nou pa tande m'. Mwen lonje men ban nou, nou fè tankou nou pa wè m'.
Antes desechasteis todo consejo mío, Y mi reprensión no quisisteis:
Anhan! Se konsa sa ye? Nou voye tout konsèy mwen te ban nou yo jete byen lwen nou. Nou refize kite m' korije nou.
También yo me reiré en vuestra calamidad, Y me burlaré cuando os viniere lo que teméis;
Konsa, lè n'a nan ka, m'a ri nou. Lè malè va fè nou tranble, m'a pase nou nan rizib.
Cuando viniere como una destrucción lo que teméis, Y vuestra calamidad llegare como un torbellino; Cuando sobre vosotros viniere tribulación y angustia.
Lè malè va tonbe sou nou tankou yon van siklòn, lè tray va pase sou nou tankou yon toubouyon, lè lapenn ak kè sere va pran nou,
Entonces me llamarán, y no responderé; Buscarme han de mañana, y no me hallarán:
le sa a, n'a rele m', mwen menm yo rele sajès, men mwen p'ap reponn nou. N'a mache chache m' toupatou, men nou p'ap jwenn mwen.
Por cuanto aborrecieron la sabiduría, Y no escogieron el temor de JEHOVÁ,
Nou pa t' vle wè konesans, nou te toujou refize gen krentif pou Bondye.
Ni quisieron mi consejo, Y menospreciaron toda reprensión mía:
Nou pa t' janm vle koute konsèy m' t'ap ban nou, nou te toujou derefize koute m' lè m' t'ap korije nou.
Comerán pues del fruto de su camino, Y se hartarán de sus consejos.
Se pou nou rekòlte sa nou te simen an. Se pou nou sibi konsekans vye konsèy nou t'ap swiv yo.
Porque el reposo de los ignorantes los matará, Y la prosperidad de los necios los echará á perder.
Moun ki san esperyans yo mouri paske yo refize aprann. Bann moun fou yo menm, yo pa pran anyen pou anyen, se sa k'ap pèdi yo tou.
Mas el que me oyere, habitará confiadamente, Y vivirá reposado, sin temor de mal.
Men, moun ki koute sa m' di yo jwenn lasirans, y'a viv ak kè poze, yo p'ap bezwen pè anyen.