Proverbs 27

NO te jactes del día de mañana; Porque no sabes qué dará de sí el día.

دربارهٔ فردا، با غرور صحبت نکن، زیرا نمی‌دانی که فردا چه پیش خواهد آمد.

Alábete el extraño, y no tu boca; El ajeno, y no tus labios.

هرگز از خودت تعریف نکن، بگذار دیگران از تو تعریف کنند.

Pesada es la piedra, y la arena pesa; Mas la ira del necio es más pesada que ambas cosas.

حمل بار سنگ و ریگ سخت است، امّا تحمّل سختی‌هایی که یک شخص احمق ایجاد می‌کند، از آن هم سخت‌تر است.

Cruel es la ira, é impetuoso el furor; Mas ¿quién parará delante de la envidia?

حسادت، خطرناکتر و بی‌رحمتر از خشم و غضب است.

Mejor es reprensión manifiesta Que amor oculto.

سرزنش آشکار از محبّت پنهان بهتر است.

Fieles son las heridas del que ama; Pero importunos los besos del que aborrece.

زخم دوست بهتر از بوسهٔ دشمن است.

El alma harta huella el panal de miel; Mas al alma hambrienta todo lo amargo es dulce.

شکم سیر حتّی از عسل کراهت دارد، امّا برای شکم گرسنه هر چیزِ تلخ، شیرین است.

Cual ave que se va de su nido, Tal es el hombre que se va de su lugar.

کسی‌که از خانهٔ خود دور می‌شود، همچون پرنده‌ای است که از آشیانهٔ خود، آواره شده باشد.

El ungüento y el perfume alegran el corazón: Y el amigo al hombre con el cordial consejo.

مشورت صمیمانهٔ یک دوست همچون عطری خوشبو، دلپذیر است.

No dejes á tu amigo, ni al amigo de tu padre; Ni entres en casa de tu hermano el día de tu aflicción. Mejor es el vecino cerca que el hermano lejano.

دوست خود و دوست والدینت را هرگز ترک نکن، و وقتی‌که در سختی هستی، به سراغ خویشاوندت نرو. همسایهٔ نزدیک بهتر از خویشاوندی که از تو دور است، می‌تواند به تو کمک کند.

Sé sabio, hijo mío, y alegra mi corazón, Y tendré qué responder al que me deshonrare.

فرزندم، حکمت بیاموز و دل مرا شاد کن تا بتوانم جواب کسانی را که سرزنشم می‌کنند، بدهم.

El avisado ve el mal, y escóndese, Mas los simples pasan, y llevan el daño.

شخص زیرک، خطر را می‌بیند و از آن دوری می‌کند، امّا آدم جاهل به سوی آن می‌رود و خود را گرفتار می‌سازد.

Quítale su ropa al que fió al extraño; Y al que fió á la extraña, tómale prenda.

از شخص احمقی که برای قرض بیگانه‌ای ضامن می‌شود، از اموالش چیزی را به گرو بگیر.

El que bendice á su amigo en alta voz, madrugando de mañana, Por maldición se le contará.

اگر صبح زود با دعای خیر دوستت را از خواب بیدار کنی، دعای تو همچون لعنت خواهد بود.

Gotera continua en tiempo de lluvia, Y la mujer rencillosa, son semejantes:

غرغرهای زن بهانه‌گیر مثل چک‌چک آب در روز بارانی است.

El que pretende contenerla, arresta el viento: Ó el aceite en su mano derecha.

همان‌طور که نمی‌توان از وزیدن باد جلوگیری کرد و یا با دستهای چرب چیزی را نگه داشت، جلوگیری از غرغر چنین زنی هم محال است.

Hierro con hierro se aguza; Y el hombre aguza el rostro de su amigo.

همان‌طور که آهن، آهن را تیز می‌کند، دوست نیز شخصیّت دوست خود را اصلاح می‌کند.

El que guarda la higuera, comerá su fruto; Y el que guarda á su señor, será honrado.

هر که از درخت انجیر نگهداری کند، از میوه‌اش هم خواهد خورد، و هرکسی که به آقای خود خدمت کند، پاداش خدمت خود را خواهد گرفت.

Como un agua se parece á otra, Así el corazón del hombre al otro.

همان‌طور که انسان در آب، روی خود را می‌بیند، در وجود دیگران نیز وجود خویش را مشاهده می‌کند.

El sepulcro y la perdición nunca se hartan: Así los ojos del hombre nunca están satisfechos.

همان‌طور که دنیای مردگان از بلعیدن زندگان سیر نمی‌شود، خواسته‌های انسان هم هرگز تمام شدنی نیست.

El crisol prueba la plata, y la hornaza el oro: Y al hombre la boca del que lo alaba.

طلا و نقره را به وسیلهٔ آتش می‌آزمایند، امّا انسان را از عکس‌العملش در برابر تعریف و تمجید دیگران می‌توان شناخت.

Aunque majes al necio en un mortero entre granos de trigo á pisón majados, No se quitará de él su necedad.

اگر شخص احمق را در هاون هم بکوبی، حماقتش از او جدا نمی‌شود.

Considera atentamente el aspecto de tus ovejas; Pon tu corazón á tus rebaños:

مال و دارایی زود از بین می‌رود و تاج و تخت پادشاه تا ابد برای فرزندان او باقی نمی‌ماند. پس تو با دقّت از گلّه و رمه‌ات مواظبت کن.

Porque las riquezas no son para siempre; ¿Y será la corona para perpetuas generaciones?

مال و دارایی زود از بین می‌رود و تاج و تخت پادشاه تا ابد برای فرزندان او باقی نمی‌ماند. پس تو با دقّت از گلّه و رمه‌ات مواظبت کن.

Saldrá la grama, aparecerá la hierba, Y segaránse las hierbas de los montes.

علف را درو کن و سپس علوفهٔ کوهستان را جمع‌آوری نما تا زمانی که محصول تازه به بار می‌آید

Los corderos para tus vestidos, Y los cabritos para el precio del campo:

آنگاه می‌توانی از پشم گوسفندانت لباس تهیّه کنی، از فروش بُزهایت زمین بخری

Y abundancia de leche de las cabras para tu mantenimiento, y para mantenimiento de tu casa, Y para sustento de tus criadas.

و از شیر بقیّهٔ بُزهایت تو و خانواده و کنیزانت سیر خواهید شد.