Proverbs 24

NO tengas envidia de los hombres malos, Ni desees estar con ellos:
بر اشخاص شریر حسادت نورز و آرزوی دوستی با آنها را نداشته باش،
Porque su corazón piensa en robar, É iniquidad hablan sus labios.
زیرا تمام فکر آنها این است که به مردم ظلم کنند، و هرگاه که دهان باز می‌کنند، دربارهٔ شرارت گفت‌وگو می‌کنند.
Con sabiduría se edificará la casa, Y con prudencia se afirmará;
خانه بر اساس حکمت و عقل آباد می‌گردد و
Y con ciencia se henchirán las cámaras De todo bien preciado y agradable.
با دانایی اتاقهای آن از اسباب نفیس و گران‌قیمت پُر می‌شوند.
El hombre sabio es fuerte; Y de pujante vigor el hombre docto.
شخص دانا و فهمیده، از قدرت زیاد برخوردار است و همیشه به قدرت خود می‌افزاید.
Porque con ingenio harás la guerra: Y la salud está en la multitud de consejeros.
پیروزی در جنگ بستگی به تدبیر خوب و مشورت زیاد دارد.
Alta está para el insensato la sabiduría: En la puerta no abrirá él su boca.
شخص احمق نمی‌تواند به حکمت دست یابد. وقتی موضوع مهمی مورد بحث قرار می‌گیرد، او حرفی برای گفتن ندارد.
Al que piensa mal hacer Le llamarán hombre de malos pensamientos.
کسی‌که دایم نقشه‌های پلید در سر می‌پروراند، دردسرآفرین خوانده خواهد شد.
El pensamiento del necio es pecado: Y abominación á los hombres el escarnecedor.
نقشه‌های آدم احمق، گناه‌آلودند و کسی‌که دیگران را مسخره می‌کند، مورد نفرت همهٔ مردم می‌باشد.
Si fueres flojo en el día de trabajo, Tu fuerza será reducida.
اگر نتوانی سختی‌های زندگی را تحمّل کنی، شخص ضعیفی هستی.
Si dejares de librar los que son tomados para la muerte, Y los que son llevados al degolladero;
از نجات دادن کسی‌که به ناحق محکوم شده است، کوتاهی نکن.
Si dijeres: Ciertamente no lo supimos; ¿No lo entenderá el que pesa los corazones? El que mira por tu alma, él lo conocerá, Y dará al hombre según sus obras.
نگو که از ماجرا بی‌خبر بوده‌ای، زیرا خدایی که جان تو را در دست دارد و از دل تو آگاه است، می‌داند که تو از همه‌چیز باخبر بوده‌ای. او هرکسی را مطابق کارهایش جزا می‌دهد.
Come, hijo mío, de la miel, porque es buena, Y del panal dulce á tu paladar:
فرزندم، همان‌طور که خوردن عسل دهان تو را شیرین می‌کند، کسب حکمت نیز برای جان تو شیرین خواهد بود. کسی‌که حکمت می‌آموزد، آیندهٔ خوبی در انتظارش می‌باشد و امیدهایش برباد نمی‌رود.
Tal será el conocimiento de la sabiduría á tu alma: Si la hallares tendrá recompensa, Y al fin tu esperanza no será cortada.
فرزندم، همان‌طور که خوردن عسل دهان تو را شیرین می‌کند، کسب حکمت نیز برای جان تو شیرین خواهد بود. کسی‌که حکمت می‌آموزد، آیندهٔ خوبی در انتظارش می‌باشد و امیدهایش برباد نمی‌رود.
Oh impío, no aceches la tienda del justo, No saquees su cámara;
مانند بدکاران نباش که منتظر هستند تا خانهٔ مردم درستکار را غارت و ویران کنند،
Porque siete veces cae el justo, y se torna á levantar; Mas los impíos caerán en el mal.
زیرا شخص درستکار حتّی اگر هفت بار هم بیفتد، باز برمی‌خیزد، ولی اشخاص بدکار، گرفتار بلا شده سرنگون می‌گردند.
Cuando cayere tu enemigo, no te huelgues; Y cuando tropezare, no se alegre tu corazón:
وقتی دشمنانت دچار مصیبت می‌شوند، خوشحال نشو و هنگامی‌که می‌افتند خوشی نکن،
Porque JEHOVÁ no lo mire, y le desagrade, Y aparte de sobre él su enojo.
زیرا خداوند، این کار تو را می‌بیند و نمی‌پسندد و آنگاه از مجازات آنها دست برمی‌دارد.
No te entrometas con los malignos, Ni tengas envidia de los impíos;
به‌خاطر مردم بدکار، تشویش نداشته باش و به آنها حسادت نورز،
Porque para el malo no habrá buen fin, Y la candela de los impíos será apagada.
زیرا شخص بدکار، آینده‌ای ندارد و چراغش خاموش می‌شود.
Teme á JEHOVÁ, hijo mío, y al rey; No te entrometas con los veleidosos:
فرزندم از خداوند و پادشاه بترس و با کسانی‌که علیه آنها شورش می‌‌کنند، همدست نشو.
Porque su quebrantamiento se levantará de repente; Y el quebrantamiento de ambos, ¿quién lo comprende?
زیرا نابودی آنها ناگهانی است و کسی نمی‌داند که خداوند و پادشاه چه بلایی بر سر آنها می‌آورند.
También estas cosas pertenecen á los sabios. Tener respeto á personas en el juicio no es bueno.
مردان حکیم این سخنان را نیز گفته‌اند: قاضی نباید در داوری از کسی طرفداری کند.
El que dijere al malo, Justo eres, Los pueblos lo maldecirán, y le detestarán las naciones:
هرکسی که به مجرم بگوید: «تو بی‌گناه هستی»، مورد لعنت و نفرت مردم قرار می‌گیرد.
Mas los que lo reprenden, serán agradables, Y sobre ellos vendrá bendición de bien.
امّا شخصی که گناهکار را محکوم کند، کامیابی و خوشی نصیبش می‌شود.
Besados serán los labios Del que responde palabras rectas.
پاسخ صادقانه نشانهٔ دوستی حقیقی می‌باشد.
Apresta tu obra de afuera, Y disponla en tu heredad; Y después edificarás tu casa.
اول کسب و کار خود سر و سامان بده، آنگاه خانه و خانواده تشکیل بده.
No seas sin causa testigo contra tu prójimo; Y no lisonjees con tus labios.
برضد همسایه‌ات شهادت دروغ مده و سخنان غلط درباره‌اش بر زبان نیاور.
No digas: Como me hizo, así le haré; Daré el pago al hombre según su obra.
نگو: «همان بلایی را که بر سر من آورده، بر سر خودش می‌آورم.»
Pasé junto á la heredad del hombre perezoso, Y junto á la viña del hombre falto de entendimiento;
از کنار مزرعهٔ آدم تنبل و تاکستان شخص نادان گذشتم.
Y he aquí que por toda ella habían ya crecido espinas, Ortigas habían ya cubierto su haz, Y su cerca de piedra estaba ya destruída.
در همه‌جا خار روییده بود. علفهای هرزه زمین را پوشانده و دیوار مزرعه فروریخته بود.
Y yo miré, y púselo en mi corazón: Vi lo, y tomé consejo.
با دیدن این منظره به فکر فرورفتم و این درس را آموختم:
Un poco de sueño, cabeceando otro poco, Poniendo mano sobre mano otro poco para dormir;
کسی‌که دست بر روی دست می‌گذارد و پیوسته می‌خوابد،
Así vendrá como caminante tu necesidad, Y tu pobreza como hombre de escudo.
عاقبت تنگدستی همچون راهزن مسلّحی به سراغش می‌آید.