Proverbs 26

COMO la nieve en el verano, y la lluvia en la siega, Así conviene al necio la honra.

Kiel neĝo en somero, kaj kiel pluvo en tempo de rikolto, Tiel ne konvenas honoro por malsaĝulo.

Como el gorrión en su vagar, y como la golondrina en su vuelo, Así la maldición sin causa nunca vendrá.

Kiel birdo forleviĝas, kiel hirundo forflugas, Tiel senkaŭza malbeno ne efektiviĝas.

El látigo para el caballo, y el cabestro para el asno, Y la vara para la espalda del necio.

Vipo estas por ĉevalo, brido por azeno, Kaj bastono por la dorso de malsaĝuloj.

Nunca respondas al necio en conformidad á su necedad, Para que no seas tú también como él.

Ne respondu al malsaĝulo laŭ lia malsaĝeco, Por ke vi mem ne fariĝu egala al li.

Responde al necio según su necedad, Porque no se estime sabio en su opinión.

Respondu al malsaĝulo laŭ lia malsaĝeco, Por ke li ne estu saĝulo en siaj propraj okuloj.

Como el que se corta los pies y bebe su daño, Así es el que envía algo por mano de un necio.

Kiu komisias aferon al malsaĝulo, Tiu tranĉas al si la piedojn kaj sin suferigas.

Alzar las piernas del cojo. Así es el proverbio en la boca del necio.

Kiel la kruroj de lamulo pendas peze, Tiel estas sentenco en la buŝo de malsaĝuloj.

Como quien liga la piedra en la honda, Así hace el que al necio da honra.

Kiel iu, kiu alligas ŝtonon al ĵetilo, Tiel estas tiu, kiu faras honoron al malsaĝulo.

Espinas hincadas en mano del embriagado, Tal es el proverbio en la boca de los necios.

Kiel dorna kano en la mano de ebriulo, Tiel estas sentenco en la buŝo de malsaĝuloj.

El grande cría todas las cosas; y da la paga al insensato, Y la da á los transgresores.

Kompetentulo ĉion bone faras; Sed kiu dungas pasantojn, tiu dungas malsaĝulojn.

Como perro que vuelve á su vómito, Así el necio que repite su necedad.

Kiel hundo revenas al sia vomitaĵo, Tiel malsaĝulo ripetas sian malsaĝaĵon.

¿Has visto hombre sabio en su opinión? Más esperanza hay del necio que de él.

Ĉu vi vidas homon, kiu estas saĝa en siaj okuloj? Estas pli da espero por malsaĝulo ol por li.

Dice el perezoso: El león está en el camino; El león está en las calles.

Maldiligentulo diras: Leono estas sur la vojo, Leono estas sur la stratoj.

Las puertas se revuelven en sus quicios: Así el perezoso en su cama.

Pordo turniĝas sur sia hoko, Kaj maldiligentulo sur sia lito.

Esconde el perezoso su mano en el seno; Cánsase de tornarla á su boca.

Maldiligentulo ŝovas sian manon en la poton, Kaj ne volas venigi ĝin al sia buŝo.

Á su ver es el perezoso más sabio Que siete que le den consejo.

Maldiligentulo estas en siaj okuloj pli saĝa, Ol sep veraj saĝuloj.

El que pasando se deja llevar de la ira en pleito ajeno, Es como el que toma al perro por las orejas.

Pasanto, kiu sin miksas en malpropran disputon, Estas kiel iu, kiu kaptas hundon je la oreloj.

Como el que enloquece, y echa llamas Y saetas y muerte,

Kiel frenezulo, kiu ĵetas fajron, Sagojn, kaj morton,

Tal es el hombre que daña á su amigo, Y dice: Ciertamente me chanceaba.

Tiel estas homo, kiu trompas sian proksimulon, Kaj diras: Mi ja ŝercas.

Sin leña se apaga el fuego: Y donde no hay chismoso, cesa la contienda.

Kie ne estas ligno, estingiĝas la fajro; Kaj se ne estas kalumnianto, ĉesiĝas malpaco.

El carbón para brasas, y la leña para el fuego: Y el hombre rencilloso para encender contienda.

Karbo servas por ardaĵo, ligno por fajro, Kaj homo malpacema por provoki malpacon.

Las palabras del chismoso parecen blandas; Mas ellas entran hasta lo secreto del vientre.

La vortoj de kalumnianto estas kiel frandaĵoj, Kaj ili penetras en la profundon de la ventro.

Como escoria de plata echada sobre el tiesto, Son los labios enardecidos y el corazón malo.

Varmegaj lipoj kun malica koro Estas nepurigita arĝento, kiu kovras argilaĵon.

Otro parece en los labios al que aborrece; Mas en su interior pone engaño.

Malamanto havas maskitajn parolojn, Kaj en sia koro li preparas malicon.

Cuando hablare amigablemente, no le creas; Porque siete abominaciones hay en su corazón.

Kiam li ĉarmigas sian voĉon, ne kredu al li; Ĉar sep abomenaĵoj estas en lia koro.

Encúbrese el odio con disimulo; Mas su malicia será descubierta en la congregación.

Kiu trompe kaŝas malamon, Tiu aperigos sian malbonecon en popola kunveno.

El que cavare sima, caerá en ella: Y el que revuelva la piedra, á él volverá.

Kiu fosas foson, tiu falos en ĝin; Kaj kiu rulas ŝtonon, al tiu ĝi revenos.

La falsa lengua atormenta al que aborrece: Y la boca lisonjera hace resbaladero.

Mensogema lango malamas tiujn, kiujn ĝi dispremis; Kaj hipokrita buŝo kaŭzas pereon.