Proverbs 25

TAMBIÉN éstos son proverbios de Salomón, los cuales copiaron los varones de Ezechîas, rey de Judá.

Ankaŭ ĉi tio estas sentencoj de Salomono, kiujn kolektis la viroj de Ĥizkija, reĝo de Judujo.

Gloria de Dios es encubrir la palabra; Mas honra del rey es escudriñar la palabra.

Honoro de Dio estas kaŝi aferon; Sed honoro de reĝoj estas esplori aferon.

Para la altura de los cielos, y para la profundidad de la tierra, Y para el corazón de los reyes, no hay investigación.

La ĉielo estas alta, la tero estas profunda, Kaj la koro de reĝoj estas neesplorebla.

Quita las escorias de la plata, Y saldrá vaso al fundidor.

Forigu de arĝento la almiksaĵon, Kaj la puriganto ricevos vazon.

Aparta al impío de la presencia del rey, Y su trono se afirmará en justicia.

Forigu malvirtulon de la reĝo, Kaj lia trono fortikiĝos en justeco.

No te alabes delante del rey, Ni estés en el lugar de los grandes:

Ne montru vin granda antaŭ la reĝo, Kaj sur la loko de eminentuloj ne stariĝu;

Porque mejor es que se te diga, Sube acá, Que no que seas humillado delante del príncipe Que miraron tus ojos.

Ĉar pli bone estas, se oni diros al vi: Leviĝu ĉi tien, Ol se oni malaltigos vin antaŭ eminentulo, Kiun vidis viaj okuloj.

No salgas á pleito presto, No sea que no sepas qué hacer al fin, Después que tu prójimo te haya dejado confuso.

Ne komencu tuj disputi; Ĉar kion vi faros poste, kiam via proksimulo vin hontigos?

Trata tu causa con tu compañero Y no descubras el secreto á otro.

Faru disputon kun via proksimulo mem, Sed sekreton de aliulo ne malkaŝu;

No sea que te deshonre el que lo oyere, Y tu infamia no pueda repararse.

Ĉar alie aŭdanto vin riproĉos, Kaj vian babilon vi jam ne povos repreni.

Manzana de oro con figuras de plata Es la palabra dicha como conviene.

Vorto dirita en ĝusta tempo Estas kiel oraj pomoj sur retaĵo arĝenta.

Como zarcillo de oro y joyel de oro fino, Es el que reprende al sabio que tiene oído dócil.

Kiel ora orelringo kaj multekosta kolringo, Tiel estas saĝa admonanto por aŭskultanta orelo.

Como frío de nieve en tiempo de la siega, Así es el mensajero fiel á los que lo envían: Pues al alma de su señor da refrigerio.

Kiel malvarmo de neĝo en la tempo de rikolto, Tiel estas fidela sendito por siaj sendintoj: Li revigligas la animon de sia sinjoro.

Como nubes y vientos sin lluvia, Así es el hombre que se jacta de vana liberalidad.

Kiel nuboj kaj vento sen pluvo, Tiel estas homo, kiu fanfaronas per dono, kiun li ne faras.

Con larga paciencia se aplaca el príncipe; Y la lengua blanda quebranta los huesos.

Per pacienco oni altiras al si potenculon, Kaj mola parolo rompas oston.

¿Hallaste la miel? come lo que te basta; No sea que te hartes de ella, y la vomites.

Kiam vi trovis mielon, manĝu, kiom vi bezonas, Por ke vi ne fariĝu tro sata kaj ne elvomu ĝin.

Detén tu pie de la casa de tu vecino, Porque harto de ti no te aborrezca.

Detenu vian piedon de la domo de via proksimulo; Ĉar alie vi tedus lin kaj li vin malamus.

Martillo y cuchillo y saeta aguda, Es el hombre que habla contra su prójimo falso testimonio.

Kiel martelo kaj glavo kaj akra sago Estas tiu homo, kiu parolas pri sia proksimulo malveran ateston.

Diente quebrado y pie resbalador, Es la confianza en el prevaricador en tiempo de angustia.

Kiel putra dento kaj malforta piedo Estas nefidinda espero en tago de mizero.

El que canta canciones al corazón afligido, Es como el que quita la ropa en tiempo de frío, ó el que sobre el jabón echa vinagre.

Kiel demeto de vesto en tempo de malvarmo, kiel vinagro sur natro, Tiel estas kantado de kantoj al koro suferanta.

Si el que te aborrece tuviere hambre, dale de comer pan; Y si tuviere sed, dale de beber agua:

Se via malamanto estas malsata, manĝigu al li panon; Kaj se li estas soifa, trinkigu al li akvon;

Porque ascuas allegas sobre su cabeza, Y JEHOVÁ te lo pagará.

Ĉar fajrajn karbojn vi kolektos sur lia kapo, Kaj la Eternulo vin rekompencos.

El viento del norte ahuyenta la lluvia, Y el rostro airado la lengua detractora.

Norda vento kaŭzas pluvon, Kaj ĉagrenita vizaĝo kaŝatan parolon.

Mejor es estar en un rincón de casa, Que con la mujer rencillosa en espaciosa casa.

Pli bone estas loĝi sur angulo de tegmento, Ol kun malpacema edzino en komuna domo.

Como el agua fría al alma sedienta, Así son las buenas nuevas de lejanas tierras.

Kiel malvarma akvo por suferanto de soifo, Tiel estas bona sciigo el lando malproksima.

Como fuente turbia y manantial corrompido, Es el justo que cae delante del impío.

Virtulo, kiu falas antaŭ malvirtulo, Estas malklara fonto kaj malbonigita puto.

Comer mucha miel no es bueno: Ni el buscar la propia gloria es gloria.

Ne bone estas manĝi tro multe da mielo; Kaj ne glore estas serĉi sian gloron.

Como ciudad derribada y sin muro, Es el hombre cuyo espíritu no tiene rienda.

Homo, kiu ne povas regi sian spiriton, Estas urbo detruita, kiu ne havas muron.