Proverbs 1

Pildele lui Solomon, fiul lui David, împăratul lui Israel,

Przypowieści Salomona, syna Dawidowego, króla Izraelskiego,

pentru cunoaşterea înţelepciunii şi învăţăturii, pentru înţelegerea cuvintelor minţii;

Dla poznania mądrości i ćwiczenia, ku wyrozumieniu powieści roztropnych;

pentru căpătarea învăţăturilor de bun simţ, de dreptate, de judecată şi de nepărtinire;

Dla pojęcia ćwiczenia w rozumie, w sprawiedliwości, w sądzie i w prawości;

ca să dea celor neîncercaţi agerime de minte, tînărului cunoştinţă şi chibzuinţă, -

Dla podania prostakom ostrożności, młodemu umiejętności, i opatrzności.

să asculte însă şi înţeleptul, şi îşi va mări ştiinţa, şi cel priceput, şi va căpăta iscusinţă-

Tych gdy mądry słuchać będzie, przybędzie mu nauki, a roztropny w radach opatrzniejszy będzie,

pentru prinderea înţelesului unei pilde sau al unui cuvînt adînc, înţelesul cuvintelor înţelepţilor şi al cuvintelor lor cu tîlc.

Aby zrozumiał przypowieści, i wykłady ich, słowa mądrych i zagadki ich.

Frica Domnului este începutul ştiinţei; dar nebunii nesocotesc înţelepciunea şi învăţătura.

Bojaźń Pańska jest początkiem umiejętności; ale głupi mądrością i ćwiczeniem gardzą.

Ascultă, fiule, învăţătura tatălui tău, şi nu lepăda îndrumările mamei tale!

Słuchaj, synu mój! ćwiczenia ojca twego, a nie opuszczaj nauki matki twojej.

Căci ele sînt o cunună plăcută pe capul tău, şi un lanţ de aur la gîtul tău.

Bo to przyda wdzięczności głowie twojej, i będzie łańcuchem kosztownym szyi twojej.

Fiule, dacă nişte păcătoşi vor să te amăgească, nu te lăsa cîştigat de ei!

Synu mój! jeżliby cię namawiali grzesznicy, nie przyzwalaj.

Dacă-ţi vor zice: ,,Vino cu noi! Haidem să întindem curse ca să vărsăm sînge, să întindem fără temei laţuri celui nevinovat;

Jeźlićby rzekli: Pójdź z nami, czyhajmy na krew, zasadźmy się na niewinnego bez przyczyny;

haidem să -i înghiţim de vii, ca locuinţa morţilor, şi întregi, ca pe cei ce se pogoară în groapă;

Pożremyż ich żywo, jako grób, a całkiem, jako zstępujących w dół;

vom găsi tot felul de lucruri scumpe, şi ne vom umplea casele cu pradă;

Wszelkiej majętności kosztownej nabędziemy, napełnimy domy nasze korzyścią;

vei avea şi tu partea ta la fel cu noi, o pungă vom avea cu toţii!`` -

Rzuć między nas los twój; mieszek jeden wszyscy mieć będziemy.

fiule, să nu porneşti la drum cu ei, abate-ţi piciorul de pe cărarea lor!

Synu mójâ nie chodźże z nimi w drogę; zawściągnij nogi twojej od ścieżek ich.

Căci picioarele lor aleargă la rău, şi se grăbesc să verse sînge.

Albowiem nogi ich ku złemu bieżą, i spieszą się na wylanie krwi.

Dar degeaba se aruncă laţul înaintea ochilor tuturor păsărilor;

Bo jako próżno zastawiają sieci przed oczyma wszelkiego ptaka skrzydlastego:

căci ei întind curse tocmai împotriva sîngelui lor, şi sufletului lor îşi întind ei laţuri.

Tak i ci na krew swoję czyhają, a zasadzają się na duszę swoję.

Aceasta este soarta tuturor celor lacomi de cîştig: lăcomia aduce pierderea celor ce se dedau la ea.

Takieć są ścieszki każdego czyhającego na zysk, który duszę pana swego odbiera.

Înţelepciunea strigă pe uliţe, îşi înalţă glasul în pieţe:

Mądrość na dworzu woła, głos swój na ulicach wydaje.

strigă unde e zarva mai mare; la porţi, în cetate, îşi spune cuvintele ei:

W największym zgiełku woła, u wrót bram, w miastach powieści swoje opowiada, mówiąc:

,,Pînă cînd veţi iubi prostia, proştilor? Pînă cînd le va plăcea batjocoritorilor batjocura, şi vor urî nebunii ştiinţa?

Prostacy! dokądże się kochać będziecie w prostocie? a naśmiewcy pośmiewisko miłować będziecie? a głupi nienawidzieć umiejętności będziecie?

Întoarceţi-vă să ascultaţi mustrările mele! Iată, voi turna duhul meu peste voi, vă voi face cunoscut cuvintele mele...

Nawróćcież się na karanie moje; oto wam wydam ducha mojego, a podam wam do znajomości słowa moje.

Fiindcă eu chem şi voi vă împotriviţi, fiindcă îmi întind mîna şi nimeni ia seama,

Ponieważem wołała, a nie chcieliście; wyciągałam rękę moję, a nie był, ktoby uważał;

fiindcă lepădaţi toate sfaturile mele, şi nu vă plac mustrările mele,

Owszem odrzuciliście wszystkę radę moję, a karności mojej nie chcieliście przyjąć;

de aceea şi eu, voi rîde cînd veţi fi în vreo nenorocire, îmi voi bate joc de voi cînd vă va apuca groaza,

Przetoż ja w zginieniu waszem śmiać się będę, będę z was szydziła, gdy przyjdzie, czego się strachacie.

cînd vă va apuca groaza ca o furtună, şi cînd vă va învălui nenorocirea ca un vîrtej, cînd va da peste voi necazul şi strîmtorarea.

Gdy przyjdzie jako spustoszenie, czego się strachacie, i gdy zginienie wasze przypadnie jako wicher, gdy przyjdzie na was ucisk i utrapienie;

Atunci mă vor chema, şi nu voi răspunde; mă vor căuta, şi nu mă vor găsi.

Tedy mię wzywać będą, a nie nie wysłucham; szukać mię będą z poranku, a nie znajdą mię.

Pentrucă au urît ştiinţa, şi n'au ales frica Domnului,

Przeto, iż mieli w nienawiści umiejętność, a bojaźni Pańskiej nie obrali sobie,

pentrucă n'au iubit sfaturile mele, şi au nesocotit toate mustrările mele.

Ani przestawali na radzie mijej, ale gardzili wszelką karnością moją:

De aceea se vor hrăni cu roada umbletelor lor, şi se vor sătura cu sfaturile lor.

Przetoż będą używać owocu dróg swoich, a radami swemi nasyceni będą.

Căci împotrivirea proştilor îi ucide, şi liniştea nebunilor îi pierde;

Bo odwrócenie prostaków pozabija ich, a szczęście głupich wytraci ich.

dar cel ce m'ascultă va locui fără grijă, va trăi liniştit şi fără să se teamă de vreun rău.

Ale kto mię słucha, bezpiecznie mieszkać będzie, a będzie wolny od strachu złych rzeczy.