Proverbs 23

Dacă stai la masă la unul din cei mari, ia seama ce ai dinainte:

Kiam vi sidiĝos, por manĝi kun reganto, Rigardu bone, kio estas antaŭ vi;

pune-ţi un cuţit în gît, dacă eşti prea lacom.

Kaj vi metu tranĉilon al via gorĝo, Se vi estas avidulo.

Nu pofti mîncările lui alese, căci sînt o hrană înşelătoare.

Ne deziru liajn bongustajn manĝojn; Ĉar ĝi estas trompa pano.

Nu te chinui ca să te îmbogăţeşti, nu-ţi pune priceperea în aceasta.

Ne penu riĉiĝi; Forlasu vian pripensadon.

Abia ţi-ai aruncat ochii spre ea şi nu mai este; căci bogăţia îşi face aripi, şi, ca vulturul, îşi ia sborul spre ceruri.

Ĉu vi direktos viajn okulojn al ĝi? ĝi jam ne ekzistos; Ĉar riĉeco faras al si flugilojn kiel aglo, kaj forflugas al la ĉielo.

Nu mînca pînea celui pismaş, şi nu pofti mîncările lui alese,

Ne manĝu panon de malbondeziranto, Kaj ne deziru liajn bongustajn manĝojn.

căci el este ca unul care îşi face socotelile în suflet. ,,Mănîncă şi bea``, îţi va zice el; dar inima lui nu este cu tine.

Ĉar kiaj estas la pensoj en lia animo, tia li ankaŭ estas: Manĝu kaj trinku, li diros al vi, Sed lia koro ne estas kun vi.

Bucata pe care ai mîncat -o, o vei vărsa, şi cuvintele plăcute pe cari le vei spune, sînt perdute.

La pecon, kiun vi manĝis, vi elvomos; Kaj vane vi perdis viajn agrablajn vortojn.

Nu vorbi la urechea celui nebun, căci el nesocoteşte cuvintele tale înţelepte.

En la orelojn de malsaĝulo ne parolu; Ĉar li malŝatos la saĝecon de viaj vortoj.

Nu muta hotarul văduvei, şi nu intra în ogorul orfanilor,

Ne forŝovu la antikvajn limojn, Kaj sur la kampon de orfoj ne iru.

căci răzbunătorul lor este puternic: El le va apăra pricina împotriva ta.

Ĉar ilia Liberiganto estas forta; Li defendos ilian aferon kontraŭ vi.

Deschide-ţi inima la învăţătură, şi urechile la cuvintele ştiinţei.

Elmetu vian koron al instruo Kaj viajn orelojn al paroloj de prudento.

Nu cruţa copilul de mustrare, căci dacă -l vei lovi cu nuiaua, nu va muri.

Ne malvolu puni knabon: Se vi batos lin per kano, li ne mortos.

Lovindu -l cu nuiaua, îi scoţi sufletul din locuinţa morţilor.

Vi batos lin per kano, Kaj lian animon vi savos de Ŝeol.

Fiule, dacă-ţi va fi inima înţeleaptă, inima mea se va bucura;

Mia filo, se via koro estos saĝa, Tiam ĝojos ankaŭ mia koro.

şi lăuntrul meu se va veseli, cînd buzele tale vor spune ce este bine.

Kaj mia internaĵo ĝojos, Kiam viaj lipoj parolos ĝustaĵon.

Să nu-ţi pizmuiască inima pe cei păcătoşi, ci să aibă totdeauna frică de Domnul;

Via koro sin tiru ne al pekuloj, Sed al timo antaŭ la Eternulo ĉiutage.

căci este o răsplată, şi nu ţi se va tăia nădejdea.

Ĉar ekzistas estonteco, Kaj via espero ne perdiĝos.

Ascultă, fiule, şi fii înţelept; îndreaptă-ţi inima pe calea cea dreaptă.

Aŭskultu vi, mia filo, kaj estu saĝa, Kaj direktu vian koron al la ĝusta vojo.

Nu fi printre ceice beau vin, nici printre ceice se îmbuibează cu carne.

Ne estu inter la drinkantoj de vino, Inter tiuj, kiuj manĝas tro da viando;

Căci beţivul şi cel ce se dedă la îmbuibare sărăcesc, şi aţipirea te face să porţi zdrenţe.

Ĉar drinkemulo kaj manĝegemulo malriĉiĝos, Kaj dormemulo havos sur si ĉifonaĵojn.

Asculă pe tatăl tău, care te -a născut, şi nu nesocoti pe mamă-ta, cînd a îmbătrînit.

Aŭskultu vian patron, kiu vin naskigis, Kaj ne malŝatu vian patrinon, kiam ŝi maljuniĝos.

Cumpără adevărul, şi nu -l vinde, înţelepciunea, învăţătura şi priceperea.

Veron aĉetu, kaj ne vendu saĝon Kaj instruon kaj prudenton.

Tatăl celui neprihănit se veseleşte, şi cel ce dă naştere unui înţelept se bucură.

Grandan ĝojon havas patro de virtulo, Kaj naskinto de saĝulo ĝojos pro li.

Să se bucure tatăl tău şi mama ta, să se veselească cea care te -a născut.

Via patro kaj via patrino ĝojos, Kaj via naskintino triumfos.

Fiule, dă-mi inima ta, şi să găsească plăcere ochii tăi în căile Mele.

Donu, mia filo, vian koron al mi, Kaj al viaj okuloj plaĉu miaj vojoj.

Căci curva este o groapă adîncă, şi străina o fîntînă strîmtă.

Ĉar malĉastulino estas profunda foso, Kaj fremda edzino estas malvasta puto.

Ea pîndeşte ca un hoţ, şi măreşte între oameni numărul celor stricaţi.

Ŝi embuskas kiel rabisto, Kaj kolektas ĉirkaŭ si perfidulojn.

Ale cui sînt vaietele? Ale cui sînt oftările? Ale cui sînt neînţelegerile? Ale cui sînt plîngerile? Ale cui sînt rănirile fără pricină? Ai cui sînt ochii roşi?

Ĉe kiu estas ploro? ĉe kiu estas ĝemoj? ĉe kiu estas malpaco? Ĉe kiu estas plendoj? ĉe kiu estas senkaŭzaj batoj? Ĉe kiu estas malklaraj okuloj?

Ale celor ce întîrzie la vin, şi se duc să golească paharul cu vin amestecat.

Ĉe tiuj, kiuj sidas malfrue ĉe vino, Ĉe tiuj, kiuj venas, por gustumi aroman trinkaĵon.

Nu te uita la vin cînd curge roş şi face mărgăritare în pahar; el alunecă uşor,

Ne rigardu la vinon, kiel ruĝa ĝi estas, Kiel ĝi brilas en la pokalo, kiel glate ĝi eniras:

dar pe urmă ca un şarpe muşcă şi înţeapă ca un basilisc.

En la fino ĝi mordas kiel serpento Kaj pikas kiel vipuro.

Ochii ţi se vor uita după femeile altora, şi inima îţi va vorbi prostii.

Viaj okuloj vidos fremdaĵojn, Kaj via koro parolos malĝustaĵojn.

Vei fi ca un om culcat în mijlocul mării, ca un om culcat pe vîrful unui catarg.

Kaj vi estos kiel dormanto meze de la maro, Kaj kiel dormanto sur la supro de masto.

,,M'a lovit... dar nu mă doare!... M'a bătut... dar nu simt nimic! Cînd... mă voi trezi? Mai vreau vin!``

Ili batis min, sed ĝi min ne doloris; Ili frapis min, sed mi ne sentis; Kiam mi vekiĝos, mi denove tion serĉos.