Proverbs 23

Quando te assentares a comer com um governador, atenta bem para aquele que está diante de ti;

Gdy siądziesz, abyś jadł z panem, uważaj pilnie, kto jest przed tobą;

e põe uma faca à tua garganta, se fores homem de grande apetite.

Inaczej wraziłbyś nóż w gardło swoje, jeźlibyś był chciwy pokarmu.

Não cobices os seus manjares gostosos, porque é comida enganadora.

Nie pragnij łakoci jego ; bo są pokarmem obłudnym.

Não te fatigues para seres rico; dá de mão à tua própria sabedoria:

Nie staraj się, abyś się zbogacił; owszem, zaniechaj opatrzności twojej.

Fitando tu os olhos nas riquezas, elas se vão; pois fazem para si asas, como a águia, voam para o céu.

I miałżebyś obrócić oczy twoje na bogactwo, które prędko niszczeje? bo sobie uczyni skrzydła podobne orlim, i uleci do nieba.

Não comas o pão do avarento, nem cobices os seus manjares gostosos.

Nie jedz chleba człowieka zazdrosnego, a nie żądaj łakoci jego.

Porque, como ele pensa consigo mesmo, assim é; ele te diz: Come e bebe; mas o seu coração não está contigo.

Albowiem jako on ciebie waży w myśli swej, tak ty waż pokarm jego. Mówić: Jedz i pij, ale serce jego nie jest z tobą.

Vomitarás o bocado que comeste, e perderás as tuas suaves palavras.

Sztuczkę twoję, którąś zjadł, zwrócisz, a utracisz wdzięczne słowa twoje.

Não fales aos ouvidos do tolo; porque desprezará a sabedoria das tuas palavras.

Przed głupim nie mów; albowiem wzgardzi roztropnością powieści twoich.

Não removas os limites antigos; nem entres nos campos dos órfãos,

Nie przenoś granicy starej, a na rolę sierotek nie wchodź.

porque o seu redentor é forte; ele lhes pleiteará a causa contra ti.

Bo obrońca ich możny; onci się podejmuje sprawy ich przeciwko tobie.

Aplica o teu coração à instrução, e os teus ouvidos às palavras do conhecimento.

Obróć do nauki serce twoje, a uszy twoje do powieści umiejętności.

Não retires da criança a disciplina; porque, fustigando-a tu com a vara, nem por isso morrerá.

Nie odejmuj od młodego karności; bo jeźli go ubijesz rózgą, nie umrze.

Tu a fustigarás com a vara e livrarás a sua alma da cova.

Ty go bij rózgą, a duszę jego z piekła wyrwiesz.

Filho meu, se o teu coração for sábio, alegrar-se-á o meu coração, sim, ó, meu próprio;

Synu mój! będzieli mądre serce twoje, będzie się weseliło serce moje, serce moje we mnie;

e exultará o meu coração, quando os teus lábios falarem coisas retas.

I rozweselą się nerki moje, gdy będą mówiły wargi twoje, co jest prawego.

Não tenhas inveja dos pecadores; antes conserva-te no temor do Senhor todo o dia.

Niech nie zajrzy serce twoje grzesznikom; ale raczej chodż w bojańni Pańskiej na każdy dzień;

Porque deveras terás uma recompensa; não será malograda a tua esperança.

Bo iż jest zapłata, przeto nadzieja twoja nie będzie wykorzeniona.

Ouve tu, filho meu, e sê sábio; e dirige no caminho o teu coração.

Słuchaj, synu mój! a bądź mądry, i nawiedź na drogę serce twoje.

Não estejas entre os beberrões de vinho, nem entre os comilões de carne.

Nie bywaj między pijanicami wina, ani między żarłokami mięsa;

Porque o beberrão e o comilão caem em pobreza; e a sonolência cobrirá de trapos o homem.

Boć pijanica i żarłok zubożeje, a ospały w łatach chodzić będzie.

Ouve a teu pai, que te gerou; e não desprezes a tua mãe, quando ela envelhecer.

Słuchaj ojca twego, który cię spłodził, a nie pogardzaj matką twoją, gdy się zstarzeje.

Compra a verdade, e não a vendas; sim, a sabedoria, a disciplina, e o entendimento.

Kupuj prawdę, a nie sprzedawaj jej; kupuj mądrość, umiejętność i rozum.

Grandemente se regozijará o pai do justo; e quem gerar um filho sábio, nele se alegrará.

Bardzo się raduje ojciec sprawiedliwego, a kto spłodził mądrego, weseli się z niego.

Alegrem-se teu pai e tua mãe, e regozije-se aquela que te deu à luz.

Niech się tedy weseli ojciec twój, i matka twoja; i niech się rozraduje rodzicielka twoja.

Filho meu, dá-me o teu coração; e deleitem-se os teus olhos nos meus caminhos.

Synu mój! daj mi serce twoje, a oczy twoje niechaj strzegą dróg moich.

Porque cova profunda é a prostituta; e poço estreito é a aventureira.

Bo nierządnica jest dół głęboki, a cudza żona jest studnia ciasna.

Também ela, como o salteador, se põe a espreitar; e multiplica entre os homens os prevaricadores.

Ona też jako zbojca zasadzki czyni, a zuchwalców między ludźmi rozmnaża.

Para quem são os ais? Para quem os pesares? Para quem as pelejas, para quem as queixas? Para quem as feridas sem causa? E para quem os olhos vermelhos?

Komu biada? Komu niestety? Komu zwady? Komu krzyk? Komu rany daremne? Komu zapalenie oczów?

Para os que se demoram perto do vinho, para os que andam buscando bebida misturada.

Tym, którzy siadają na winie; tym, którzy chodzą, szukając przyprawnego wina.

Não olhes para o vinho quando se mostra vermelho, quando resplandece no copo e se escoa suavemente.

Nie zapatruj się na wino, gdy się rumieni, i gdy wydaje w kubku łunę swoję, a prosto wyskakuje.

No seu fim morderá como a cobra, e como o basilisco picará.

Bo na koniec jako wąż ukąsi, a jako żmija uszczknie;

Os teus olhos verão coisas estranhas, e tu falarás perversidades.

Oczy twoje patrzyć będą na cudze żony, a serce twe będzie mówiło przewrotności;

Serás como o que se deita no meio do mar, e como o que dorme no topo do mastro.

I będziesz jako ten, który leży w pośród morza, a jako ten, który śpi na wierzchu masztu;

E dirás: Espancaram-me, e não me doeu; bateram-me, e não o senti; quando virei a despertar? Ainda tornarei a buscá-lo outra vez.

Rzeczesz:Ubito mię, a nie stękałem, potłuczono mię, a nie czułem. Gdy się ocucę, udam się zaś do tego.