Proverbs 23

Når du sitter til bords med en fyrste, da skal du nøie akte på hvem du har for dig,

وقتی با حاکم غذا می‌خوری، به‌خاطر داشته باش که با چه کسی نشسته‌ای.

og sette en kniv på din strupe, hvis du er grådig.

اگر شخص پُرخوری هستی، خودت را کنترل کن

Vær ikke lysten efter hans fine retter, for det er mat som kan svike!

و حریص غذاهای لذیذ او نباش، زیرا ممکن است تو را فریب بدهد.

Gjør dig ikke møie for å bli rik, la sådan klokskap fare!

عاقل باش و برای کسب ثروت، خود را خسته نکن،

Når du vender dine øine mot rikdommen, så er den borte. For den gjør sig visselig vinger, lik en ørn som flyver mot himmelen.

زیرا ثروت پایدار نیست و مانند عقاب می‌پرد و ناپدید می‌شود.

Et ikke den misunneliges brød, og vær ikke lysten efter hans fine mat!

از سفرهٔ شخص خسیس غذا نخور و برای خوراکهای لذیذ او حریص نباش،

For som han tenker i sin sjel, så er han; et og drikk, sier han til dig, men hans hjerte er ikke med dig.

زیرا او حساب هرچه را که بخوری در فکر خود نگاه می‌دارد. او تعارف می‌کند و می‌گوید: «بخور و بنوش»، امّا این را از صمیم دل نمی‌گوید.

Den matbit som du har ett, den vil du spy ut, og du har spilt dine vakre ord.

لقمه‌ای را که خورده‌ای استفراغ خواهی کرد و تشکّرات تو برباد خواهد رفت.

Tal ikke for dårens ører, for han forakter dine forstandige ord!

آدم احمق را نصیحت نکن، زیرا او سخنان حکیمانهٔ تو را بی‌اهمیّت می‌شمارد.

Flytt ikke det gamle grenseskjell, og kom ikke inn på farløses marker!

حدود زمین خود را که از قدیم تعیین شده، تغییر نده و زمین یتیمان را بزور نگیر،

For deres løser er sterk, han skal føre deres sak mot dig.

زیرا پشتیبان ایشان قوی است و به داد آنها می‌رسد.

Bøi ditt hjerte til tukt og dine ører til kunnskaps ord!

وقتی معلّم تو را تعلیم می‌دهد، از صمیم دل به سخنان آموزندهٔ او گوش بده.

La ikke den unge være uten tukt! Når du slår ham med riset, skal han ikke dø.

از تأدیب کردن فرزند خویش کوتاهی نکن، زیرا تنبیه او را نمی‌کشد،

Du slår ham med riset, men du frelser hans sjel fra dødsriket.

بلکه جان او را از هلاکت نجات می‌دهد.

Min sønn! Er ditt hjerte vist, så skal også mitt hjerte glede sig,

فرزندم، اگر حکمت بیاموزی، دل من شاد می‌شود،

og jeg skal juble i mitt indre når dine leber taler det som rett er.

و هنگامی‌که سخن راست بگویی، تمام وجودم شادمان می‌گردد.

La ikke ditt hjerte være nidkjært mot syndere, men alltid nidkjært for Herrens frykt!

به شریران حسادت نورز، بلکه آرزوی تو اطاعت از خداوند باشد؛

Sannelig, det er en fremtid for dig, og ditt håp skal ikke bli til intet.

زیرا در این صورت آیندهٔ خوبی خواهی داشت و امید تو برباد نخواهد رفت.

Hør, min sønn, og bli vis og la ditt hjerte gå bent frem på veien!

فرزندم، عاقل باش و به سخنانم گوش بده. در راه راست قدم بردار

Vær ikke blandt vindrikkere, blandt dem som fråtser i kjøtt!

و با میگساران و شکم‌پرستان معاشرت نکن،

For drankeren og fråtseren blir fattig, og søvn klær mannen i filler.

زیرا کسانی‌که کارشان فقط خوردن و خوابیدن است، فقیر و محتاج می‌شوند.

Hør på din far, som gav dig livet, og forakt ikke din mor når hun er blitt gammel!

به نصیحت پدرت که تو را به وجود آورده است، گوش بده و مادرت را هنگامی‌که پیر می‌شود، خوار نشمار.

Kjøp sannhet og selg den ikke, kjøp visdom og tukt og forstand!

در پی حقیقت باش و حکمت و ادب و دانش را کسب کن و به هیچ قیمتی آنها را از دست نده.

Den rettferdiges far skal juble; den som får en vis sønn, skal glede sig over ham.

فرزندی درستکار و دانا باش تا باعث خوشی و خشنودی پدر و مادرت شوی.

La din far og din mor glede sig, og la henne som fødte dig, juble!

فرزندی درستکار و دانا باش تا باعث خوشی و خشنودی پدر و مادرت شوی.

Min sønn! Gi mig ditt hjerte, og la dine øine ha lyst til mine veier!

فرزندم، سخنان مرا بشنو و زندگی مرا سرمشق خود قرار ده.

For skjøgen er en dyp grav, og den fremmede kvinne en trang brønn;

بدان که زن بدکاره دام خطرناکی است.

ja, hun ligger på lur som en røver, og hun øker tallet på de troløse blandt menneskene.

او مانند راهزن در کمین قربانی‌های خود می‌نشیند و به تعداد مردم خیانتکار می‌افزاید.

Hvem roper: Akk? Hvem roper: Ve? Hvem har trette? Hvem har klage? Hvem har sår for ingen ting? Hvem har røde øine?

مصیبت و بدبختی نصیب چه کسی می‌شود؟ چه کسی همیشه جنگ و دعوا برپا می‌کند؟ چه کسی بی‌جهت زخمی می‌شود و چشمانش تار می‌گردد؟

De som sitter lenge oppe ved vinen, de som kommer for å prøve den krydrede drikk.

کسی‌که دایم شراب می‌خورد و به دنبال میگساری می‌رود.

Se ikke til vinen, hvor rød den er, hvorledes den perler i begeret, hvor lett den går ned!

پس فریفتهٔ شراب سرخ‌فام نشو که در جام به تو چشمک می‌زند و بعد آهسته از گلویت پایین می‌رود.

Til sist biter den som en slange og hugger som en huggorm;

در آخر، همچون مار، تو را خواهد گزید و مانند افعی تو را نیش خواهد زد.

dine øine vil se efter fremmede kvinner, og ditt hjerte tale forvendte ting,

چشمانت چیزهای عجیب و غریب می‌بینند و گرفتار وهم و خیال می‌گردی.

og du blir lik en som sover midt ute på havet, lik en som sover i toppen av en mast.

مانند کسی می‌شوی که در دریا خوابیده و با امواج آن دست و پنجه نرم می‌کند.

Du vil si: De banket mig, det gjorde ikke ondt; de støtte mig, jeg kjente det ikke. Når skal jeg våkne? Jeg vil se å få tak i enda mere.

می‌گویی: «مرا زدند، امّا دردی را احساس نمی‌کنم. چه وقت به هوش می‌آیم تا یک پیالهٔ دیگر بنوشم؟»