Proverbs 27

Kei whakamanamana koe ki te ra apopo; kahore hoki koe e mohio ko te aha e puta mai i roto i te ra.

ne glorieris in crastinum ignorans quid superventura pariat dies

Ma tetahi atu tangata te whakamoemiti mou, kaua ma tou mangai ake; ma te tangata ke, kaua ma ou ngutu ake.

laudet te alienus et non os tuum extraneus et non labia tua

He taimaha te kohatu, he taimaha ano te kirikiri; he taimaha atu ia i a raua tahi te pukuriri o te wairangi.

grave est saxum et onerosa harena sed ira stulti utroque gravior

He mea nanakia te riri, he rutaki te aritarita; ko wai ia e tu i mua i te hae?

ira non habet misericordiam nec erumpens furor et impetum concitati ferre quis poterit

He pai ke te riri matanui i te aroha huna.

melior est manifesta correptio quam amor absconditus

Ko nga patu a te hoa aroha he mea na te pono: ko nga kihi ia a te hoariri auau rawa.

meliora sunt vulnera diligentis quam fraudulenta odientis oscula

E ngaruru ana te wairua makona ki te honikoma: engari ki te wairua hiakai, reka kau nga mea kawa katoa.

anima saturata calcabit favum anima esuriens et amarum pro dulce sumet

Rite tonu ki te manu e atiutiu noa atu ana i tona kohanga te tangata e atiutiu noa atu ana i tona wahi.

sicut avis transmigrans de nido suo sic vir qui relinquit locum suum

He whakahari ngakau te hinu me te whakakakara; he pera ano nga ahuareka o to te tangata hoa aroha i ahu mai i nga tikanga mateoha i whakatakotoria e tona ngakau.

unguento et variis odoribus delectatur cor et bonis amici consiliis anima dulcoratur

Ko tou hoa aroha ake, a ko te hoa hoki o tou papa, kaua e whakarerea; kaua hoki e haere ki te whare o tou tuakana i te ra e mate ai koe: he pai ke hoki te hoa e tata ana i te tuakana i tawhiti.

amicum tuum et amicum patris tui ne dimiseris et domum fratris tui ne ingrediaris in die adflictionis tuae melior est vicinus iuxta quam frater procul

E taku tama, kia whakaaro nui, kia koa ai toku ngakau, kia whakahoki kupu ai hoki ahau ki te hunga e tawai ana ki ahau.

stude sapientiae fili mi et laetifica cor meum ut possim exprobranti respondere sermonem

E kite atu ana te tangata tupato i te he, a ka huna i a ia: tena ko te kuware, haere tonu atu, mamae tonu atu.

astutus videns malum absconditus est parvuli transeuntes sustinuere dispendia

Tangohia te kakahu o te kaiwhakakapi mo te tangata ke; tona taunaha ano hoki mo ta te wahine ke.

tolle vestimentum eius qui spopondit pro extraneo et pro alienis auferto pignus

Ko te tangata e maranga ana i te atatu, he nui hoki tona reo ki te manaaki i tona hoa ka kiia tana he kanga.

qui benedicit proximo suo voce grandi de nocte consurgens maledicenti similis erit

He maturuturu e puputu tonu ana i te ra nui te ua, he wahine ngangare, rite tonu raua:

tecta perstillantia in die frigoris et litigiosa mulier conparantur

Ko te tangata e mea ana ki te pehi i a ia, e mea ana ki te pehi i te hau, a ka tutaki tona ringa matau ki te hinu.

qui retinet eam quasi qui ventum teneat et oleum dexterae suae vocabit

Ko te rino hei whakakoi mo te rino; waihoki ko te tangata ano hei whakakoi i te mata o tona hoa.

ferrum ferro acuitur et homo exacuit faciem amici sui

Ko te kaitiaki o te piki, ka kai i ona hua: ka whakahonoretia te tangata e whakaaro ana ki tona rangatira.

qui servat ficum comedet fructus eius et qui custos est domini sui glorificabitur

He pera i te wai, tiro atu, tiro mai he kanohi, ka pena ano to te tangata ngakau ki te tangata.

quomodo in aquis resplendent vultus prospicientium sic corda hominum manifesta sunt prudentibus

Ko te reinga, ko te whakangaromanga, e kore e makona; e kore ano hoki e makona nga kanohi o te tangata.

infernus et perditio non replentur similiter et oculi hominum insatiabiles

Ko te oko tahu para mo te hiriwa, ko te oumu mo te koura; a, ko te whakanui i a ia, hei whakamatautau mo te tangata.

quomodo probatur in conflatorio argentum et in fornace aurum sic probatur homo ore laudantis

Ahakoa i tukua e koe te wairangi ki te tuki i roto i te kumete i waenga i nga witi pepe, e kore tona whakaarokore e riro.

si contuderis stultum in pila quasi tisanas feriente desuper pilo non auferetur ab eo stultitia eius

Kia anga nui koa kia mohio ki te ahua o au hipi, a kia pai te tiaki i au kahui kau:

diligenter agnosce vultum pecoris tui tuosque greges considera

E kore hoki te taonga e mau tonu; e mau ianei te karauna ki nga whakatupuranga katoa?

non enim habebis iugiter potestatem sed corona tribuetur in generatione generationum

Kua whaiti te hei, e kitea ana te tupu hou, a e kohikohia ana nga otaota o nga maunga.

aperta sunt prata et apparuerunt herbae virentes et collecta sunt faena de montibus

Hei mea kakahu mou nga reme, a koe nga koati hei utu mo te mara.

agni ad vestimentum tuum et hedi agri pretium

A tera te waiu koati, he nui noa atu hei kai mau, hei kai hoki ma tou whare, hei oranga ano hoki mo au kotiro.

sufficiat tibi lac caprarum in cibos tuos in necessaria domus tuae et ad victum ancillis tuis