Proverbs 23

Ki te noho tahi korua ko te rangatira ki te kai, ata whakaaroa marietia tera i tou aroaro:

quando sederis ut comedas cum principe diligenter adtende quae posita sunt ante faciem tuam

Whakapakia he maripi ki tou korokoro, ki te mea he tangata kakai koe.

et statue cultrum in gutture tuo si tamen habes in potestate animam tuam

Kaua e hiahia ki ana mea reka: he kai tinihanga hoki era.

ne desideres de cibis eius in quo est panis mendacii

Kaua e taruke ki te mea taonga: kati tau mea ki tou matauranga.

noli laborare ut diteris sed prudentiae tuae pone modum

E anga mai ranei ou kanohi ki taua mea korekore nei? He pono hoki ka whai parirau te taonga, koia ano kei te ekara, rere ana whaka te rangi.

ne erigas oculos tuos ad opes quas habere non potes quia facient sibi pinnas quasi aquilae et avolabunt in caelum

Kaua e kainga te kai a te tangata kanohi kino, kei minamina hoki koe ki ana mea reka.

ne comedas cum homine invido et ne desideres cibos eius

Ko tana hoki e mea ai i roto i a ia, pera tonu ia: E kai, e inu; koia tana kupu ki a koe; kahore ia ona ngakau ki a koe.

quoniam in similitudinem arioli et coniectoris aestimat quod ignorat comede et bibe dicet tibi et mens eius non est tecum

Ko te kongakonga i kainga e koe, ka ruakina e koe, ka maumauria ano hoki au kupu reka.

cibos quos comederas evomes et perdes pulchros sermones tuos

Kaua e korero ki nga taringa o te kuware; ka whakahawea hoki ia ki te whakaaro nui o au kupu.

in auribus insipientium ne loquaris quia despicient doctrinam eloquii tui

Kei whakanekehia e koe te rohe tawhito; kei haere koe ki nga mara a te pani:

ne adtingas terminos parvulorum et agrum pupillorum ne introeas

No te mea he kaha to ratou kaiwhakaora; ka tohea e ia ta ratou tohe ki a koe.

propinquus enim eorum Fortis est et ipse iudicabit contra te causam illorum

Anga atu tou ngakau ki te ako, me ou taringa ki nga kupu o te matauranga.

ingrediatur ad doctrinam cor tuum et aures tuae ad verba scientiae

Kaua e tohungia te whiu ki te tamaiti: ki te patua hoki ia e koe ki te rakau, e kore ia e mate.

noli subtrahere a puero disciplinam si enim percusseris eum virga non morietur

Tatatia ia e koe ki te rakau, a ka whakaorangia e koe tona wairua i te reinga.

tu virga percuties eum et animam eius de inferno liberabis

E taku tama, ki te whakaaro nui tou ngakau, ka koa hoki toku ngakau, ae ra, toku nei ano:

fili mi si sapiens fuerit animus tuus gaudebit tecum cor meum

Ae ra, ka hari oku whatumanawa, ina korero ou ngutu i nga mea tika.

et exultabunt renes mei cum locuta fuerint rectum labia tua

Kei hae tou ngakau ki te hunga hara; engari kia wehi koe ki a Ihowa, a pau noa te ra.

non aemuletur cor tuum peccatores sed in timore Domini esto tota die

He pono hoki tera ano he whakautu; e kore ano hoki tau i tumanako ai e hatepea atu.

quia habebis spem in novissimo et praestolatio tua non auferetur

Whakarongo ra, e taku tama, kia whai whakaaro hoki koe, a whakatikaia tou ngakau i te ara.

audi fili mi et esto sapiens et dirige in via animum tuum

Kei uru ki te hunga kakai waina; ki te hunga pukukai kikokiko:

noli esse in conviviis potatorum nec in comesationibus eorum qui carnes ad vescendum conferunt

No te mea ka tutuki tahi te tangata inu raua ko te tangata kakai ki te rawakore; he tawhetawhe hoki te kakahu a te momoe mo te tangata.

quia vacantes potibus et dantes symbola consumentur et vestietur pannis dormitatio

Whakarongo ki tou papa nana koe; kaua hoki e whakahawea ki tou whaea ina ruruhi ia.

audi patrem tuum qui genuit te et ne contemnas cum senuerit mater tua

Hokona te pono, kaua hoki e whakawhitiwhitia; ae ra, te whakaaro nui, te ako hoki, me te matauranga.

veritatem eme et noli vendere sapientiam et doctrinam et intellegentiam

Nui atu hoki te koa o te papa o te tangata tika; a, ko te tangata e whanau he tama whakaaro nui mana, ka hari ia ki a ia.

exultat gaudio pater iusti qui sapientem genuit laetabitur in eo

Kia hari tou papa raua ko tou whaea, ina, kia koa te wahine i whanau ai koe.

gaudeat pater tuus et mater tua et exultet quae genuit te

E taku tama, homai tou ngakau ki ahau, kia manako ano hoki ou kanohi ki aku ara.

praebe fili mi cor tuum mihi et oculi tui vias meas custodiant

No te mea he rua hohonu te wahine kairau; he poka kuiti te wahine ke.

fovea enim profunda est meretrix et puteus angustus aliena

Ae ra, ka whanga ia ano he kaipahua, a ka whakatokomahatia e ia nga tangata poka ke.

insidiatur in via quasi latro et quos incautos viderit interficit

Ko wai e aue? Ko wai e tangi? Ko wai e totohe? Ko wai e ngangautia? Ko wai e maru, he mea takekore? Ko wai e whero tonu ona kanohi?

cui vae cuius patri vae cui rixae cui foveae cui sine causa vulnera cui suffusio oculorum

Ko te hunga e noho roa ana ki te waina; ko te hunga e haere ana ki te rapu i te waina whakaranu.

nonne his qui morantur in vino et student calicibus epotandis

Kaua e titiro ki te waina i te mea e whero ana, ina puta tona kara i roto i te kapu, ina mania tona heke.

ne intuearis vinum quando flavescit cum splenduerit in vitro color eius ingreditur blande

Tona tukunga iho ano he nakahi e ngau ana, koia ano kei te wero a te neke.

sed in novissimo mordebit ut coluber et sicut regulus venena diffundet

E kite hoki ou kanohi i nga mea rereke, a ka puta he kupu rereke i tou ngakau.

oculi tui videbunt extraneas et cor tuum loquetur perversa

Ae ra, ka rite koe ki te tangata e takoto ana i waenga moana, ki te tangata ranei e takoto ana i te tihi o te rewa.

et eris sicut dormiens in medio mari et quasi sopitus gubernator amisso clavo

A ka mea koe, Patua ana ahau e ratou, a kihai ahau i mamae; tatatia ana ahau e ratou, a kihai ahau i mohio: a hea ahau ara ake ai? Ka rapua ano e ahau.

et dices verberaverunt me sed non dolui traxerunt me et ego non sensi quando evigilabo et rursum vina repperiam