Matthew 22

A ka oho ake a Ihu, ka korero kupu whakarite ano ki a ratou, ka mea,
Y RESPONDIENDO Jesús, les volvió á hablar en parábolas, diciendo:
Ka rite te rangatiratanga o te rangi ki tetahi kingi, i whakatakoto marena mo tana tama,
El reino de los cielos es semejante á un hombre rey, que hizo bodas á su hijo;
A tonoa ana ana pononga, hei karanga i te hunga i korerotia ki te marena: heoi kihai ratou i pai ki te haere.
Y envió sus siervos para que llamasen los llamados á las bodas; mas no quisieron venir.
Ka tono ano ia i era atu pononga, ka mea, Mea atu ki te hunga i korerotia, Na kua rite taku hakari; kua oti aku puru, aku mea momona te patu, a kua rite katoa nga mea: haere mai ki te marena.
Volvió á enviar otros siervos, diciendo: Decid á los llamados: He aquí, mi comida he aparejado; mis toros y animales engordados son muertos, y todo está prevenido: venid á las bodas.
Otira i paopaongia e ratou, haere ana ko tetahi ki tana mara, ko tetahi ki tana hokohoko.
Mas ellos no se cuidaron, y se fueron, uno á su labranza, y otro á sus negocios;
Na hopukina ana ana pononga e nga mea i mahue, tukinotia ana ratou, a whakamatea iho.
Y otros, tomando á sus siervos, los afrentaron y los mataron.
Otiia i riri te kingi: a tonoa atu ana ana taua, whakangaromia ana taua hunga kohuru, tahuna iho to ratou pa.
Y el rey, oyendo esto, se enojó; y enviando sus ejércitos, destruyó á aquellos homicidas, y puso fuego á su ciudad.
Katahi ia ka mea ki ana pononga, E rite ana te marena, ko te hunga ia i karangatia kihai i pai.
Entonces dice á sus siervos: Las bodas á la verdad están aparejadas; mas los que eran llamados no eran dignos.
Na haere koutou ki nga pekanga o nga ara, a tonoa mai ki te marena te hunga katoa e kite ai koutou.
Id pues á las salidas de los caminos, y llamad á las bodas á cuantos hallareis.
Na ka haere aua pononga ki nga ara, a huihuia katoatia ana te hunga i kitea e ratou, ana pai, ana kino: na kiki ana te marena i nga manuhiri.
Y saliendo los siervos por los caminos, juntaron á todos los que hallaron, juntamente malos y buenos: y las bodas fueron llenas de convidados.
Otiia, no te tapokoranga, o te kingi kia kite i nga manuhiri, ka kitea e ia i reira he tangata kahore nei ona kakahu marena:
Y entró el rey para ver los convidados, y vió allí un hombre no vestido de boda.
A ka mea ki a ia, E hoa, he aha koe i tomo mai ai ki konei kahore nei ou kahu marena? Heoi kihai ia i kuihi.
Y le dijo: Amigo, ¿cómo entraste aquí no teniendo vestido de boda? Mas él cerró la boca.
Na ka mea te kingi ki nga kaimahi, Herea ona ringa, ona waewae, kawea atu, maka ki te pouri i waho rawa; ko te wahi tera o te tangi, o te tetea o nga niho.
Entonces el rey dijo á los que servían: Atado de pies y de manos tomadle, y echadle en las tinieblas de afuera: allí será el lloro y el crujir de dientes.
He tokomaha hoki e karangatia, he ruarua ia e whiriwhiria.
Porque muchos son llamados, y pocos escogidos.
Me i reira ka haere nga Parihi, ka runanga ki te pehea e mau ai tetahi kupu ana.
Entonces, idos los Fariseos, consultaron cómo le tomarían en alguna palabra.
A ka tonoa ki a ia a ratou akonga me nga tangata piri ki a Herora, hei mea, E te Kaiwhakaako, e matau ana matou he pono koe, e whakaako ana koe i te ara a te Atua i runga i te pono, e kore ano ta te tangata e whakaaroa e koe: e kore nei hoki koe e titiro ki te kanohi tangata.
Y envían á él los discípulos de ellos, con los Herodianos, diciendo: Maestro, sabemos que eres amador de la verdad, y que enseñas con verdad el camino de Dios, y que no te curas de nadie, porque no tienes acepción de persona de hombres.
Tena, korerotia ki a matou, E pehea ana tou whakaaro? He mea tika ranei te hoatu takoha ki a Hiha, kahore ranei?
Dinos pues, ¿qué te parece? ¿es lícito dar tributo á César, ó no?
Otiia i mohio a Ihu ki to ratou whakaaro kino, a ka mea, He aha ta koutou e whakamatautau na i ahau, e te hunga tinihanga?
Mas Jesús, entendida la malicia de ellos, les dice: ¿Por qué me tentáis, hipócritas?
Tena koa, kia kite ahau i te moni takoha. A mauria mai ana e ratou ki a ia he pene.
Mostradme la moneda del tributo. Y ellos le presentaron un denario.
Na ka mea ia ki a ratou, No wai tenei ahua me te tuhituhinga?
Entonces les dice: ¿Cúya es esta figura, y lo que está encima escrito?
Ka mea ratou ki a ia, No Hiha. Katahi ia ka mea ki a ratou, Hoatu ki a Hiha nga mea a Hiha; ki te Atua ano nga mea a te Atua.
Dícenle: De César. Y díceles: Pagad pues á César lo que es de César, y á Dios lo que es de Dios.
Ka rongo ratou, ka miharo: a mahue ake ia i a ratou, a haere ana ratou.
Y oyendo esto, se maravillaron, y dejándole se fueron.
I taua ra ka haere mai ki a ia nga Haruki, e mea nei kahore he aranga, ka ui ki a ia,
Aquel día llegaron á él los Saduceos, que dicen no haber resurrección, y le preguntaron,
Ka mea, E te Kaiwhakaako, i mea a Mohi, Ki te mate te tangata, a kahore ana tamariki, ma tona teina e marena tana wahine, e whakatupu ake he uri mo tona tuakana.
Diciendo: Maestro, Moisés dijo: Si alguno muriere sin hijos, su hermano se casará con su mujer, y despertará simiente á su hermano.
Na tokowhitu tetahi whanau i a matou, he tuakana, he teina: te marenatanga o te tuatahi, ka mate, a hore ona uri, waiho iho tana wahine ma tona teina.
Fueron pues, entre nosotros siete hermanos: y el primero tomó mujer, y murió; y no teniendo generación, dejó su mujer á su hermano.
Me te tuarua ano, me te tuatoru, puta noa i te tuawhitu.
De la misma manera también el segundo, y el tercero, hasta los siete.
A, muri iho i a ratou katoa, ka mate te wahine.
Y después de todos murió también la mujer.
Na, i te aranga, ma wai o te tokowhitu te wahine? i a ratou katoa nei hoki ia.
En la resurrección pues, ¿de cuál de los siete será ella mujer? porque todos la tuvieron.
Na ka whakahoki a Ihu, ka mea ki a ratou, E he ana koutou, te mohio ki nga karaipiture, ki te kaha ano o te Atua.
Entonces respondiendo Jesús, les dijo: Erráis ignorando las Escrituras, y el poder de Dios.
I te aranga hoki e kore ratou e marena, e kore ano e hoatu kia marenatia, engari ka rite ki nga anahera a te Atua i te rangi.
Porque en la resurrección, ni los hombres tomarán mujeres, ni las mujeres marido; mas son como los ángeles de Dios en el cielo.
Na, ko te aranga o te hunga mate, kahore ano koutou i kite i ta te Atua i korero ai ki a koutou, i mea ai,
Y de la resurrección de los muertos, ¿no habéis leído lo que os es dicho por Dios, que dice:
Ko ahau te Atua o Aperahama, te Atua o Ihaka, te Atua o Hakopa? ehara te Atua i te Atua no te hunga mate, engari no te hunga ora.
Yo soy el Dios de Abraham, y el Dios de Isaac, y el Dios de Jacob? Dios no es Dios de muertos, sino de vivos.
A, no ka rongo te mano, ka miharo ki tana ako.
Y oyendo esto las gentes, estaban atónitas de su doctrina.
No te rongonga ia o nga Parihi, kua kapi i a ia te mangai o nga Haruki, ka whakamine tahi ratou.
Entonces los Fariseos, oyendo que había cerrado la boca á los Saduceos, se juntaron á una.
Na ka ui tetahi o ratou, he kaiako i te ture, ka whakamatautau i a ia, ka mea,
Y preguntó uno de ellos, intérprete de la ley, tentándole y diciendo:
E te Kaiwhakaako, ko tehea te kupu nui o te ture?
Maestro, ¿cuál es el mandamiento grande en la ley?
Ka mea a Ihu ki a ia, Kia whakapaua tou ngakau, tou wairua, tou hinengaro, ki te aroha ki te Ariki, ki tou Atua.
Y Jesús le dijo: Amarás al Señor tu Dios de todo tu corazón, y de toda tu alma, y de toda tu mente.
Ko te tuatahi tenei, ko te kupu nui.
Éste es el primero y el grande mandamiento.
He rite ano te tuarua ki tenei, Kia aroha koe ki tou hoa tata, ano ko koe.
Y el segundo es semejante á éste: Amarás á tu prójimo como á ti mismo.
Kei runga i enei kupu e rua e iri ana te ture me nga poropiti.
De estos dos mandamientos depende toda la ley y los profetas.
A, i nga Parihi e noho huihui ana, ka ui a Ihu ki a ratou,
Y estando juntos los Fariseos, Jesús les preguntó,
Ka mea, He pehea o koutou whakaaro ki a te Karaiti? Na wai ia tama? Ka mea ratou ki a ia, Na Rawiri.
Diciendo: ¿Qué os parece del Cristo? ¿de quién es Hijo? Dícenle: De David.
Ka mea ia ki a ratou, He aha ra a Rawiri, i a ia e nohoia ana e te Wairua, i karanga ai i a ia he Ariki? i mea hoki ia,
Él les dice: ¿Pues cómo David en Espíritu le llama Señor, diciendo:
I mea te Ariki ki toku Ariki, hei toku matau koe noho ai, kia meinga ra ano e ahau ou hoariri hei turanga waewae mou.
Dijo el Señor á mi Señor: Siéntate á mi diestra, Entre tanto que pongo tus enemigos por estrado de tus pies?
Na, ka kiia nei ia e Rawiri he Ariki, he pehea i tama ai ki a ia?
Pues si David le llama Señor, ¿cómo es su Hijo?
A hore he tangata i ahei te whakahoki kupu ki a ia, kihai rawa ano tetahi i maia ki te ui ki a ia i taua ra iho ano.
Y nadie le podía responder palabra; ni osó alguno desde aquel día preguntarle más.