Proverbs 1

Ko nga whakatauki a Horomona tama a Rawiri, kingi o Iharaira;

Ordsprog av Salomo, Davids sønn, Israels konge.

E mohiotia ai te whakaaro nui, te ako; e kitea ai nga kupu o te matauranga;

Av dem kan en lære visdom og tukt og å skjønne forstandige ord;

E riro mai ai te ako a te ngakau mahara, te tika, te whakawa, te mea ano e rite ana;

av dem kan en motta tukt til klokskap og lære rettferdighet og rett og rettvishet;

Hei hoatu i te ngakau tupato ki nga kuware, i te matauranga, i te ngarahu pai ki te taitamariki;

de kan gi de enfoldige klokskap, de unge kunnskap og tenksomhet.

Kia whakarongo ai te tangata whakaaro nui, kia nui ake ai tona mohio; kia whiwhi ai te tangata tupato ki nga whakaaro mohio:

Den vise skal høre på dem og gå frem i lærdom, og den forstandige vinne evne til å leve rett.

E mohio ai ia ki te whakatauki, ki te kupu whakarite, ki nga kupu a nga whakaaro nui, ki a ratou korero whakapeka.

Av dem kan en lære å forstå ordsprog og billedtale, vismenns ord og deres gåter.

Ko te wehi ki a Ihowa te timatanga o te matauranga; e whakahawea ana te whakaarokore ki te whakaaro nui, ki te ako.

Å frykte Herren er begynnelsen til kunnskap; visdom og tukt foraktes av dårer.

Whakarongo, e taku tama, ki te ako a tou papa, kaua hoki e whakarerea te ture a tou whaea;

Hør, min sønn, på din fars tilrettevisning og forlat ikke din mors lære!

Ka waiho hoki ena hei pare ataahua mo tou matenga, hei mekameka whakapaipai mo tou kaki.

For de er en fager krans for ditt hode og kjeder om din hals.

E taku tama, ki te whakawaia koe e te hunga hara, kaua e whakaae.

Min sønn! Når syndere lokker dig, da samtykk ikke!

Ki te mea ratou, Tatou ka haere, ka whakapapa atu, ka whakaheke toto; kia whanga puku tatou, he mea takekore, mo te tangata harakore:

Når de sier: Kom med oss! Vi vil lure efter blod, sette feller for de uskyldige uten grunn;

Horomia oratia ratou e tatou, peratia me ta te rua tupapaku; ka riro tinana ratou, ka pera me te hunga e heke atu ana ki te poka:

vi vil sluke dem levende som dødsriket, med hud og hår, likesom det sluker dem som farer ned i graven;

Ka kitea e tatou nga taonga utu nui katoa, ka whakakiia o tatou whare ki ta tatou e pahua ai:

vi vil finne alle slags kostelig gods, fylle våre hus med rov;

Maka mai tou wahi ki roto ki to matou; kia kotahi te putea ma tatou katoa.

du skal få kaste lodd om det med oss, vi skal alle ha samme pung -

E taku tama, kaua e haere tahi i te ara me ratou; kaiponuhia tou waewae i to ratou huarahi;

slå da ikke følge med dem, min sønn, hold din fot borte fra deres sti!

E rere ana hoki o ratou waewae ki te kino, e hohoro ana ratou ki te whakaheke toto.

For deres føtter haster til det onde, og de er snare til å utøse blod;

He maumau hoki te hora o te kupenga ki te tirohanga a tetahi manu.

til ingen nytte blir garnet utspent så alle fuglene ser det;

Ko ratou, he whakaheke i o ratou toto ano i whakapapa ai ratou; he whakamate i a ratou ano i piri ai ratou.

de lurer efter sitt eget blod, de setter feller for sig selv.

Ka pena nga huarahi o te hunga apo taonga; ko te ora ano o ona rangatira e tangohia.

Så går det hver den som søker urettferdig vinning; den tar livet av sine egne herrer.

E hamama ana te whakaaro nui i te huarahi; e puaki ana tona reo i nga waharoa;

Visdommen roper høit på gaten, den lar sin røst høre på torvene;

E karanga ana ia i te tino wahi whakaminenga; i te wahi tuwhera o nga kuwaha, i roto i te pa, e puaki ana ana kupu;

på hjørnet av larmfylte gater roper den, ved portinngangene, rundt omkring i byen taler den og sier:

E te hunga kuware, kia pehea ake te roa o to koutou aroha ki te kuwaretanga? O te hiahia ranei o te hunga whakahi ki to ratou whakahi? O te whakakino ranei a te hunga wairangi ki te matauranga?

Hvor lenge vil I uforstandige elske uforstand og spotterne ha lyst til spott og dårene hate kunnskap?

Tahuri mai ki taku ako: na ka ringihia e ahau toku wairua ki a koutou, ka whakaaturia aku kupu ki a koutou.

Vend om og gi akt på min tilrettevisning! Da vil jeg la min ånd velle frem for eder, jeg vil kunngjøre eder mine ord.

I karanga atu hoki ahau, heoi kihai koutou i pai mai; i totoro atu toku ringa, a kihai tetahi i whai whakaaro mai;

Fordi jeg ropte, og I ikke vilde høre, fordi jeg rakte ut min hånd, og ingen gav akt,

Heoi whakakahoretia iho e koutou toku whakaaro katoa, kihai hoki i aro ki taku ako:

fordi I forsmådde alle mine råd og ikke vilde vite av min tilrettevisning,

Mo reira ka kata ahau i te ra o to koutou aitua; ka tawai ina pa te pawera ki a koutou.

så vil også jeg le når ulykken rammer eder, jeg vil spotte når det kommer som I reddes for,

Ina tae mai to koutou pawera ano he tupuhi, a ka pa mai to koutou aitua ano he paroro; ina tae mai te pouri me te ngakau mamae ki a koutou.

når det I reddes for, kommer som et uvær, og eders ulykke farer frem som en stormvind, når trengsel og nød kommer over eder.

Ko reira ratou karanga ai ki ahau, a e kore ahau e whakahoki kupu atu; ka rapu nui ratou i ahau, otiia e kore ahau e kitea e ratou:

Da skal de kalle på mig, men jeg svarer ikke; de skal søke mig, men ikke finne mig.

Mo ratou i kino ki te matauranga; kihai hoki i whiriwhiria e ratou te wehi ki a Ihowa;

Fordi de hatet kunnskap og ikke vilde frykte Herren,

Kihai i aro mai ki oku whakaaro; whakahawea ana ratou ki taku kupu riri katoa.

fordi de ikke vilde vite av mitt råd og foraktet all min tilrettevisning,

Na reira ka kai ratou i nga hua o to ratou nei ara, ka whakakiia ano hoki ki nga mea i titoa e ratou.

derfor skal de ete frukten av sine gjerninger, og av sine onde råd skal de mettes.

Ko te tahuritanga atu hoki o nga kuware hei patu i a ratou; ko te ngakau warea ano hoki o nga wairangi hei huna i a ratou.

For de uforstandiges selvrådighet dreper dem, og dårenes trygghet ødelegger dem;

Ko te tangata ia e rongo ana ki ahau, ka au tona noho, ka tea hoki i te wehi ki te kino.

men den som hører på mig, skal bo trygt og leve i ro uten frykt for ulykke.