Genesis 31

A i rongo ia i nga kupu a nga tama a Rapana, e ki ana, Kua riro i a Hakopa nga mea katoa a to tatou papa; na nga mea hoki a to tatou papa i whiwhi ai ia ki tenei kororia katoa.

雅各听见拉班的儿子们有话说：「雅各把我们父亲所有的都夺了去，并借著我们父亲的，得了这一切的荣耀【或作财】。」

A ka titiro a Hakopa ki te mata o Rapanga, na, kihai i pera ki a ia me to era rangi ake.

雅各见拉班的气色向他不如从前了。

A ka mea a Ihowa ki a Hakopa, E hoki ki te whenua o ou matua, ki ou whanaunga hoki; a ka tata ahau ki a koe.

耶和华对雅各说：「你要回你祖你父之地，到你亲族那里去，我必与你同在。」

Na ka tono tangata a Hakopa hei karanga i a Rahera raua ko Rea ki tana kahui, ki te parae,

雅各就打发人，叫拉结和利亚到田野羊群那里来，

A ka mea ia ki a raua, E kite ana ahau i te mata o to korua papa, kahore e pera mai ki ahau me to era rangi ake; otiia i tata mai ki ahau te Atua o toku papa.

对她们说：「我看你们父亲的气色向我不如从前了；但我父亲的　神向来与我同在。

E mohio ana ano korua, i poto katoa atu toku kaha ki taku mahi ki to korua papa.

你们也知道，我尽了我的力量服事你们的父亲。

Ko to korua papa ia i tinihanga ki ahau, ka tekau rawa ana whakaputanga ketanga i oku utu; otiia kihai ia i tukua e te Atua kia tukino i ahau.

你们的父亲欺哄我，十次改了我的工价；然而　神不容他害我。

Mehemea i korero penei ia, Hei nga mea whai tongitongi te utu mou; na, he mea tongitongi katoa nga whanau o nga kahui: a, mehemea ia i ki penei, Hei nga mea whakahekeheke he utu mou, na, he whakahekeheke katoa nga whanau o nga kahui.

他若说：『有点的归你作工价』，羊群所生的都有点；他若说：『有纹的归你作工价』，羊群所生的都有纹。

Koia i tangohia ai e Ihowa nga hipi a to korua papa, a homai ana ki ahau.

这样，　神把你们父亲的牲畜夺来赐给我了。

Na, i te wa i whakahaputia ai te kahui, ka maranga ake oku kanohi, a ka kite moemoea ahau, ko nga toa i ekengia ai nga kahui, he whakahekeheke, he mea whai tongitongi, he mea kotingotingo.

羊配合的时候，我梦中举目一看，见跳母羊的公羊都是有纹的、有点的、有花斑的。

I korero moemoea mai ano te anahera a te Atua ki ahau, E Hakopa: a ka mea atu ahau, Tenei ahau.

　神的使者在那梦中呼叫我说：『雅各。』我说：『我在这里。』

Na ka mea mai ia, Tena, whakaarahia ake ou kanohi, ka titiro ki nga toa katoa e ekeeke ana i nga kahui, he whakahekeheke, he whai tongitongi, he kotingotingo hoki: kua kite hoki ahau i nga mea katoa i mea nei a Rapana ki a koe.

他说：『你举目观看，跳母羊的公羊都是有纹的、有点的、有花斑的；凡拉班向你所做的，我都看见了。

Ko ahau te Atua o Peteere, o te wahi i whakawahi na koe i te pou, i puaki ai hoki tau kupu taurangi ki ahau: kati, whakatika, haere atu i tenei whenua, hoki atu ki te whenua i whanau ai koe.

我是伯特利的　神；你在那里用油浇过柱子，向我许过愿。现今你起来，离开这地，回你本地去吧！』」

Na ka whakahoki a Rahera raua ko Rea, ka mea ki a ia, Tera atu ano ianei tetahi wahi, tetahi taonga tupu ranei mo maua i roto i te whare o to maua papa?

拉结和利亚回答雅各说：「在我们父亲的家里还有我们可得的分吗？还有我们的产业吗？

Kahore ianei maua i te kiia e ia he wahine ke noa atu? kua hokona nei hoki maua e ia, kua pau rawa ano i a ia a maua moni.

我们不是被他当作外人吗？因为他卖了我们，吞了我们的价值。

Mo tatou nei hoki, mo a tatou tamariki nga taonga katoa i tangohia nei e te atua i to maua papa: na, tena, meatia nga mea katoa i kiia e te Atua ki a koe.

　神从我们父亲所夺出来的一切财物，那就是我们和我们孩子们的。现今凡　神所吩咐你的，你只管去行吧！」

Na ka whakatika a Hakopa, a whakaekea ana e ia ana tamariki me ana wahine ki runga ki nga kamera;

雅各起来，使他的儿子和妻子都骑上骆驼，

A kawhakina atu ana e ia ana kararehe katoa, me ona taonga katoa i whiwhi ai ia, nga kararehe i whiwhi ai ia, i riro hoki i a ia i Paranaarama, a haere ana ki a Ihaka, ki tona papa, ki te whenua o Kanaana.

又带著他在巴旦‧亚兰所得的一切牲畜和财物，往迦南地、他父亲以撒那里去了。

Na ko Rapana kua riro ki te kutikuti i ana hipi: katahi ka tahaetia e Rahera nga whakapakoko a tona papa.

当时拉班剪羊毛去了，拉结偷了他父亲家中的神像。

Na tahuti ana a Hakopa i a Rapana Hiriani, kihai hoki i whakaaturia tona omanga ki a ia.

雅各背著亚兰人拉班偷走了，并不告诉他，

Na ka oma ia, me ana mea katoa; i whakatika ia, ka whiti i te awa, i ahu hoki tona mata ki te maunga, ki Kireara.

就带著所有的逃跑。他起身过大河，面向基列山行去。

A i te toru o nga ra ka korerotia ki a Rapana, kua oma a Hakopa.

到第三日，有人告诉拉班，雅各逃跑了。

Na ka tango ia i ona teina hei hoa mona, a ka wahi i a ia, e whitu nga ra ki te ara; a mau atu ia i a ia ki Maunga Kirera.

拉班带领他的众弟兄去追赶，追了七日，在基列山就追上了。

Na ka puta moemoea te Atua ki a Rapana Hiriani i te po, ka mea ki a ia, Kia tupato kei korero koe ki a Hakopa, ahakoa pai, ahakoa kino.

夜间，　神到亚兰人拉班那里，在梦中对他说：「你要小心，不可与雅各说好说歹。」

Na ka mau a Hakopa i a Rapana, Na tera kua whakaturia e Hakopa tona teneti ki te maunga: heoi whakaturia ana hoki e Rapana ratou ko ona teina ki Maunga Kirera.

拉班追上雅各。雅各在山上支搭帐棚；拉班和他的众弟兄也在基列山上支搭帐棚。

Na ka mea a Rapana ki a Hakopa, He mahi aha tau, i tahuti mai nei koe i ahau, i kahaki mai nei hoki i aku tamahine, ano he parau na te hoari?

拉班对雅各说：「你做的是什么事呢？你背著我偷走了，又把我的女儿们带了去，如同用刀剑掳去的一般。

He aha i huna ai e koe tou omanga, i tahuti mai ai i ahau; a kihai i korero mai ki ahau, kia tukua ai koe e ahau i runga i te hari, i nga waiata, i te timipera, i te hapa;

你为什么暗暗地逃跑，偷著走，并不告诉我，叫我可以欢乐、唱歌、击鼓、弹琴地送你回去？

Kihai ano ahau i tukua e koe kia kihi i aku tama, i aku tamahine? he mahi poauau tenei mahi au.

又不容我与外孙和女儿亲嘴？你所行的真是愚昧！

He kaha kei toku ringa hei whakatupu kino i a koutou: otiia kua korero mai te Atua o to koutou papa ki ahau inapo, kua mea mai, Kia tupato kei korero atu koe, ahakoa pai, ahakoa kino, ki a Hakopa.

我手中原有能力害你，只是你父亲的　神昨夜对我说：『你要小心，不可与雅各说好说歹。』

Na, ahakoa i whakamatea e koe tou haere, no te mea i koroa e koe te whare o tou papa, he aha ra koe i tahae ai i oku atua?

现在你虽然想你父家，不得不去，为什么又偷了我的神像呢？」

Na ka whakahoki a Hakopa, ka mea ki a Rapana, No te mea hoki i wehi ahau: i mea hoki ahau, Kei tangohia e koe au tamahine i ahau.

雅各回答拉班说：「恐怕你把你的女儿从我夺去，所以我逃跑。

Ko te tangata e kitea e koe ou atua i a ia, kaua ia e whakaorangia: tirohia iho e koe i te aroaro o o taua teina ko ehea mea au kei ahau, ka tango atu ai mau. Kihai hoki a Hakopa i mohio, kua tahaetia aua mea e Rahera.

至于你的神像，你在谁那里搜出来，就不容谁存活。当著我们的众弟兄，你认一认，在我这里有什么东西是你的，就拿去。」原来雅各不知道拉结偷了那些神像。

Na ka haere a Rapana ki te teneti o Hakopa, ki te teneti hoki o Rea, ki te teneti ano hoki o nga pononga wahine tokorua; a kihai i kitea. A ka puta atu ia i te teneti o Rea, a ka tomo atu ki te teneti o Rahera.

拉班进了雅各、利亚，并两个使女的帐棚，都没有搜出来，就从利亚的帐棚出来，进了拉结的帐棚。

Na tera kua tikina nga whakapakoko e Rahera, kua whaongia ki roto ki te nohoanga kamera, a nohoia iho e ia. Na poto katoa te teneti te whawha e Rapana, a kihai i kitea.

拉结已经把神像藏在骆驼的驮篓里，便坐在上头。拉班摸遍了那帐棚，并没有摸著。

Na ka mea ia ki tona papa, Kei riri mai toku ariki moku e kore e ahei te whakatika ake ki tou aroaro; no te mea ko to te wahine mate tenei kei ahau. Na rapu noa ia, kihai i kitea nga whakapakoko.

拉结对她父亲说：「现在我身上不便，不能在你面前起来，求我主不要生气。」这样，拉班搜寻神像，竟没有搜出来。

Na ka riri a Hakopa, ka ngangare ki a Rapana: a ka oho a Hakopa, ka mea ki a Rapana, He aha toku hara? he aha toku he, i takare ai koe ki te whai mai i ahau?

雅各就发怒斥责拉班说：「我有什么过犯，有什么罪恶，你竟这样火速地追我？

Kua whawhakia nei e koe aku mea katoa, he aha te mea i kitea e koe o nga mea katoa o tou whare? Homai ki konei ki te aroaro o oku teina, o ou teina, ma ratou e whakariterite ta taua whakawa.

你摸遍了我一切的家具，你搜出什么来呢？可以放在你我弟兄面前，叫他们在你我中间辨别辨别。

Ka rua tekau enei tau oku ki a koe; kihai i whanau whakatahe au hipi, au koati, kihai ano i kainga e ahau nga hipi toa o tau kahui.

我在你家这二十年，你的母绵羊、母山羊没有掉过胎。你群中的公羊，我没有吃过；

Ko te mea i haea e nga kirehe mohoao kihai i kawea e ahau ki a koe; naku ano tena i whakautu; i rapu utu ano koe mo tena i toku ringa, ahakoa mo te mea i tahaetia i te awatea, mo te mea ranei i tahaetia i te po.

被野兽撕裂的，我没有带来给你，是我自己赔上。无论是白日，是黑夜，被偷去的，你都向我索要。

Ko taku hanga tena; i te awatea i pau ahau i te matewai, i te po i te huka; a turere ana te moe i oku kanohi.

我白日受尽干热，黑夜受尽寒霜，不得合眼睡著，我常是这样。

Ka rua tekau enei tau oku ki tou whare; kotahi tekau ma wha nga tau i mahi ai ahau ki a koe mo au tamahine tokorua, e ono tau hoki mo au hipi: a ka tekau au whakaputanga ketanga i nga utu moku.

我这二十年在你家里，为你的两个女儿服事你十四年，为你的羊群服事你六年，你又十次改了我的工价。

Me i kahore i tata mai ki ahau te Atua o toku papa, te Atua o Aperahama, te Wehi hoki o Ihaka, ina kua tonoa kautia mai ahau e koe. I kite mai te Atua i toku tukinotanga, i te mahi hoki a oku ringa, i riria ai koe e ia inapo.

若不是我父亲以撒所敬畏的　神，就是亚伯拉罕的　神与我同在，你如今必定打发我空手而去。　神看见我的苦情和我的劳碌，就在昨夜责备你。」

Na ko te whakahokinga a Rapana, ko te meatanga ki a Hakopa, He tamahine naku enei tamahine, he tamariki ano naku enei tamariki, he kahui ano hoki naku enei kahui, a ko nga mea katoa e kite nei koe, naku: a he aha taku e mea ai akuanei ki enei ta mahine aku, ki a raua tamariki ranei i whanau nei i a raua?

拉班回答雅各说：「这女儿是我的女儿，这些孩子是我的孩子，这些羊群也是我的羊群；凡在你眼前的都是我的。我的女儿并她们所生的孩子，我今日能向他们做什么呢？

Na, tena, haere mai, kia whakarite kawenata taua, a koe me ahau; a ka waiho hei kaiwhakaatu ki a taua.

来吧！你我二人可以立约，作你我中间的证据。」

Na ka tikina tetahi kohatu e Hakopa, a whakaarahia ake e ia hei pou.

雅各就拿一块石头立作柱子，

A ka mea a Hakopa ki ona teina, Kohia mai he kohatu; na ka tikina atu e ratou etahi kohatu, ka hanga he puranga: a kai ana ratou ki reira ki runga ki te puranga.

又对众弟兄说：「你们堆聚石头。」他们就拿石头来堆成一堆，大家便在旁边吃喝。

A huaina iho taua mea e Rapana ko Iekarahaharuta: na Hakopa ia i hua ko Kareere.

拉班称那石堆为伊迦尔‧撒哈杜他，雅各却称那石堆为迦累得【都是以石堆为证的意思】。

Na ka mea a Rapana, Hei kaiwhakaatu tenei puranga i tenei ra ki a taua. Na reira i huaina ai tona ingoa ko Kareere;

拉班说：「今日这石堆作你我中间的证据。」因此这地方名叫迦累得，

Ko Mihipa hoki; i mea hoki ia, Ma Ihowa e titiro mai ki a taua, ina matara atu taua i a taua.

又叫米斯巴，意思说：「我们彼此离别以后，愿耶和华在你我中间鉴察。

Ki te tukino koe i aku tamahine, ki te tango ranei i etahi wahine ke atu i aku tamahine, kahore he tangata i a taua; kia mahara, hei kaititiro te Atua ki ahau, ki a koe.

你若苦待我的女儿，又在我的女儿以外另娶妻，虽没有人知道，却有　神在你我中间作见证。」

I mea ano a Rapana ki a Hakopa, Titiro ki tenei puranga, a titiro hoki ki tenei pou i waiho iho nei e ahau i waenganui i a taua;

拉班又说：「你看我在你我中间所立的这石堆和柱子。

Hei kaiwhakaatu tenei puranga, hei kaiwhakaatu ano hoki tenei pou, moku kei haere ki tua atu o tenei puranga ki a koe, mou hoki kei haere ake ki ahau ki tua o tenei puranga, o tenei pou hoki, mo te kino.

这石堆作证据，这柱子也作证据。我必不过这石堆去害你；你也不可过这石堆和柱子来害我。

Ma te Atua o Aperahama, ma te Atua hoki o Nahora, ma te Atua o to raua papa, e whakarite ta taua whakawa. Na ka oatitia e Hakopa te Wehi o tona papa, o Ihaka.

但愿亚伯拉罕的　神和拿鹤的　神，就是他们父亲的　神，在你我中间判断。」雅各就指著他父亲以撒所敬畏的　神起誓，

Na patua ana e Hakopa he patunga tapu ki runga ki te maunga, a karangatia ana e ia ona teina ki te kai taro: na ka kai taro ratou, a ka moe ki te maunga.

又在山上献祭，请众弟兄来吃饭。他们吃了饭，便在山上住宿。

A ka maranga wawe a Rapana i te ata, ka kihi i ana tama, i ana tamahine, ka manaaki hoki i a ratou: na haere ana a Rapana, hoki ana ki tona wahi.

拉班清早起来，与他外孙和女儿亲嘴，给他们祝福，回往自己的地方去了。