Proverbs 23

Raha mipetraka hiara-komana amin'ny mpanapaka ianao, Dia hevero tsara izay eo anatrehanao,

وقتی با حاکم غذا می‌خوری، به‌خاطر داشته باش که با چه کسی نشسته‌ای.

Ka andraso antsy ny tendanao, Raha dia liana loatra ianao.

اگر شخص پُرخوری هستی، خودت را کنترل کن

Aza mitsiriritra ny hanim-piny, Fa hani-mamitaka izany.

و حریص غذاهای لذیذ او نباش، زیرا ممکن است تو را فریب بدهد.

Aza manasa-tena hanan-karena, Aza entina amin'izany ny fahendrenao.

عاقل باش و برای کسب ثروت، خود را خسته نکن،

Moa hampanarahinao azy va ny masonao, nefa tsy ao intsony izy? Fa maniry elatra tokoa izy Ka manidina toy ny voromahery ho eny amin'ny lanitra.

زیرا ثروت پایدار نیست و مانند عقاب می‌پرد و ناپدید می‌شود.

Aza homana ny mofon'izay ratsy fijery, Ary aza mitsiriritra ny hanim-piny;

از سفرهٔ شخص خسیس غذا نخور و برای خوراکهای لذیذ او حریص نباش،

Fa tahaka ny heviny ao am-pony ihany no toetrany: Hoy izy aminao: Mihinàna, misotroa; Kanjo tsy sitrany ianao.

زیرا او حساب هرچه را که بخوری در فکر خود نگاه می‌دارد. او تعارف می‌کند و می‌گوید: «بخور و بنوش»، امّا این را از صمیم دل نمی‌گوید.

Izay sombiny kely voatelinao aza dia mbola haloanao, Ka ho very foana ny teny mahafinaritra nataonao.

لقمه‌ای را که خورده‌ای استفراغ خواهی کرد و تشکّرات تو برباد خواهد رفت.

Aza miteny amin' ny adala;Fa hohamavoiny foana ny fahendren'ny teninao.

آدم احمق را نصیحت نکن، زیرا او سخنان حکیمانهٔ تو را بی‌اهمیّت می‌شمارد.

Aza manakisaka ny fari-tany ela, Ary aza manitatra mankamin'ny sahan'ny kamboty;

حدود زمین خود را که از قدیم تعیین شده، تغییر نده و زمین یتیمان را بزور نگیر،

Fa mahery ny Mpanavotra azy, Izy no hisolo vava azy amin'ny adiny aminao.

زیرا پشتیبان ایشان قوی است و به داد آنها می‌رسد.

Ampiekeo famaizana ny fonao, Sy tenim-pahalalana ny sofinao.

وقتی معلّم تو را تعلیم می‌دهد، از صمیم دل به سخنان آموزندهٔ او گوش بده.

Aza tsy manafay zanaka, Fa tsy dia ho faty izy tsy akory na dia asianao ny hazo aza;

از تأدیب کردن فرزند خویش کوتاهی نکن، زیرا تنبیه او را نمی‌کشد،

Raha mamely azy amin'ny hazo ianao, Dia ho voavonjinao tsy ho any amin'ny fiainan-tsi-hita ny fanahiny.

بلکه جان او را از هلاکت نجات می‌دهد.

Anaka, raha hendry ny fonao,Dia ho faly koa ny foko, dia ny foko;

فرزندم، اگر حکمت بیاموزی، دل من شاد می‌شود،

Eny, ho ravoravo ny fanahiko, Raha miteny marina ny molotrao.

و هنگامی‌که سخن راست بگویی، تمام وجودم شادمان می‌گردد.

Aoka tsy hialona ny mpanota ny fonao; Fa matahora an'i Jehovah mandritra ny andro;

به شریران حسادت نورز، بلکه آرزوی تو اطاعت از خداوند باشد؛

Fa raha mbola hisy koa ny farany, Dia tsy ho foana ny fanantenanao.

زیرا در این صورت آیندهٔ خوبی خواهی داشت و امید تو برباد نخواهد رفت.

Mihainoa ianao, anaka, ka hendre, Ary ampizory amin'ny lalana ny fonao.

فرزندم، عاقل باش و به سخنانم گوش بده. در راه راست قدم بردار

Aza misakaiza amin'izay mpiboboka divay Sy izay fatra-pitia hena;

و با میگساران و شکم‌پرستان معاشرت نکن،

Fa halahelo izay mpiboboka sy izay fatra-pitia hena; Ary ny fitiavan-torimaso mampitafy voro-damba.

زیرا کسانی‌که کارشان فقط خوردن و خوابیدن است، فقیر و محتاج می‌شوند.

Maneke ny rainao izay niteraka anao. Ary aza manamavo ny reninao, saingy efa antitra izy.

به نصیحت پدرت که تو را به وجود آورده است، گوش بده و مادرت را هنگامی‌که پیر می‌شود، خوار نشمار.

Vidio ny marina, ka aza amidy, Dia ny fahendrena sy ny fananarana ary ny fahazavan-tsaina.

در پی حقیقت باش و حکمت و ادب و دانش را کسب کن و به هیچ قیمتی آنها را از دست نده.

Hifaly dia hifaly ny rain'ny marina, Ary izay miteraka zaza hendry hanampifaliana aminy.

فرزندی درستکار و دانا باش تا باعث خوشی و خشنودی پدر و مادرت شوی.

Aoka ho faly ny rainao sy ny reninao, Eny, aoka ho ravoravo ny reninao izay niteraka anao.

فرزندی درستکار و دانا باش تا باعث خوشی و خشنودی پدر و مادرت شوی.

Anaka, atolory ahy ny fonao, Ary aoka ny masonao ho faly mijery ny lalako;

فرزندم، سخنان مرا بشنو و زندگی مرا سرمشق خود قرار ده.

Fa ny vehivavy jejo dia hady lalina, Ary ny vahiny janga lavaka etỳ;

بدان که زن بدکاره دام خطرناکی است.

Eny, manotrika toy ny jiolahy ireny Ary mahamaro ny olona mpivadika.

او مانند راهزن در کمین قربانی‌های خود می‌نشیند و به تعداد مردم خیانتکار می‌افزاید.

An'iza ny Indrisy? An'iza ny Endrey? An'iza ny fifandirana? An'iza ny fitolokoana? An'iza ny ratra tsy ahoan-tsy ahoana? An'iza ny maso mivoara-mena?

مصیبت و بدبختی نصیب چه کسی می‌شود؟ چه کسی همیشه جنگ و دعوا برپا می‌کند؟ چه کسی بی‌جهت زخمی می‌شود و چشمانش تار می‌گردد؟

An'izay mikikitra amin'ny divay, Eny, an'izay mandeha hanandrana divay voaharoharo zavatra.

کسی‌که دایم شراب می‌خورد و به دنبال میگساری می‌رود.

Aza mijery ny divay noho ny hamenany Sy ny fanganohanony eo anaty gilasy Ary ny fikoriany mahafinaritra;

پس فریفتهٔ شراب سرخ‌فام نشو که در جام به تو چشمک می‌زند و بعد آهسته از گلویت پایین می‌رود.

Fa amin'ny farany dia hanaikitra toy ny bibilava izy Ary hanindrona toy ny menarana.

در آخر، همچون مار، تو را خواهد گزید و مانند افعی تو را نیش خواهد زد.

Koa ny masonao dia hijery vehivavy jejo, Ary ny fonao hieritreri-dratsy.

چشمانت چیزهای عجیب و غریب می‌بینند و گرفتار وهم و خیال می‌گردی.

Eny, ho sahala amin'izay mandry ao amin'ny ranomasina ianao Sady ho tahaka izay mandry eo an-tendron'ny andrin-tsambo.

مانند کسی می‌شوی که در دریا خوابیده و با امواج آن دست و پنجه نرم می‌کند.

Nokapohiny aho, hoy ianao, fa tsy reko naharary ahy, Nandalasiny aho, fa tsy tsaroako; Rahoviana ange aho no hifoha mba hitadiavako azy indray?

می‌گویی: «مرا زدند، امّا دردی را احساس نمی‌کنم. چه وقت به هوش می‌آیم تا یک پیالهٔ دیگر بنوشم؟»