John 6

After these things Jesus went over the sea of Galilee, which is the sea of Tiberias.

Potem odszedł Jezus za morze Galilejskie, które jest Tyberyjadzkie;

And a great multitude followed him, because they saw his miracles which he did on them that were diseased.

I szedł za nim lud wielki, iż widzieli cuda jego, które czynił nad chorymi.

And Jesus went up into a mountain, and there he sat with his disciples.

I wszedł Jezus na górę, i siedział tam z uczniami swoimi;

And the passover, a feast of the Jews, was nigh.

A była blisko wielkanoc, święto żydowskie.

When Jesus then lifted up his eyes, and saw a great company come unto him, he saith unto Philip, Whence shall we buy bread, that these may eat?

Tedy podniósł Jezus oczy i ujrzawszy, iż wielki lud idzie do niego, rzekł do Filipa: Skąd kupimy chleba, aby ci jedli?

And this he said to prove him: for he himself knew what he would do.

(Ale to mówił, kusząc go; bo on wiedział, co miał czynić.)

Philip answered him, Two hundred pennyworth of bread is not sufficient for them, that every one of them may take a little.

Odpowiedział mu Filip: Za dwieście groszy chleba nie dosyć im będzie, choćby każdy z nich mało co wziął.

One of his disciples, Andrew, Simon Peter's brother, saith unto him,

Rzekł mu jeden z uczniów jego, Andrzej, brat Szymona Piotra:

There is a lad here, which hath five barley loaves, and two small fishes: but what are they among so many?

Jest tu jedno pacholę, co ma pięcioro chleba jęczmiennego i dwie rybki; ale cóż to jest na tak wielu?

And Jesus said, Make the men sit down. Now there was much grass in the place. So the men sat down, in number about five thousand.

Tedy rzekł Jezus: Każcie ludowi usiąść. A było trawy dość na onemże miejscu, i usiadło mężów w liczbie około pięciu tysięcy.

And Jesus took the loaves; and when he had given thanks, he distributed to the disciples, and the disciples to them that were set down; and likewise of the fishes as much as they would.

Wziął tedy Jezus one chleby, a podziękowawszy rozdał uczniom, a uczniowie siedzącym; także i z onych rybek, ile jedno chcieli.

When they were filled, he said unto his disciples, Gather up the fragments that remain, that nothing be lost.

A gdy byli nasyceni, rzekł uczniom swoim: Zbierzcie te ułomki, które zbywają, żeby nic nie zginęło.

Therefore they gathered them together, and filled twelve baskets with the fragments of the five barley loaves, which remained over and above unto them that had eaten.

I zebrali i napełnili dwanaście koszów ułomków z onego pięciorga chleba jęczmiennego, które zbywały tym, co jedli.

Then those men, when they had seen the miracle that Jesus did, said, This is of a truth that prophet that should come into the world.

A oni ludzie, ujrzawszy cud, który uczynił Jezus, mówili: Tenci jest zaprawdę on prorok, który miał przyjść na świat.

When Jesus therefore perceived that they would come and take him by force, to make him a king, he departed again into a mountain himself alone.

Tedy Jezus poznawszy, iż mieli przyjść i porwać go, aby go uczynili królem, uszedł zasię sam tylko na górę.

And when even was now come, his disciples went down unto the sea,

A gdy był wieczór, zstąpili uczniowie jego do morza.

And entered into a ship, and went over the sea toward Capernaum. And it was now dark, and Jesus was not come to them.

A wstąpiwszy w łódź, jechali za morze do Kapernaum, a już było ciemno, a Jezus nie przyszedł był do nich.

And the sea arose by reason of a great wind that blew.

A morze, gdy powstał wielki wiatr, burzyć się poczynało.

So when they had rowed about five and twenty or thirty furlongs, they see Jesus walking on the sea, and drawing nigh unto the ship: and they were afraid.

Gdy tedy odpłynęli jakoby na dwadzieścia i pięć lub trzydzieści stajan, ujrzeli Jezusa chodzącego po morzu, przybliżającego się ku łodzi, i ulękli się.

But he saith unto them, It is I; be not afraid.

A on im rzekł: Jamci jest, nie bójcie się.

Then they willingly received him into the ship: and immediately the ship was at the land whither they went.

I wzięli go ochotnie do łodzi, a zarazem łódź przypłynęła do ziemi, do której jechali.

The day following, when the people which stood on the other side of the sea saw that there was none other boat there, save that one whereinto his disciples were entered, and that Jesus went not with his disciples into the boat, but that his disciples were gone away alone;

Nazajutrz lud, który był za morzem, widząc, że tam nie było drugiej łodzi, tylko ona jedna, w którą byli wstąpili uczniowie jego, a iż Jezus nie wszedł był w łódź z uczniami swoimi, ale sami uczniowie jego ujechali;

(Howbeit there came other boats from Tiberias nigh unto the place where they did eat bread, after that the Lord had given thanks:)

(Przyszły też były drugie łodzie z Tyberyjady, blisko do onego miejsca, gdzie jedli chleb, gdy był Pan dzięki uczynił.)

When the people therefore saw that Jesus was not there, neither his disciples, they also took shipping, and came to Capernaum, seeking for Jesus.

To gdy obaczył lud, iż tam nie było Jezusa, ani uczniów jego, wstąpili i oni w łodzie i przeprawili się do Kapernaum, szukając Jezusa;

And when they had found him on the other side of the sea, they said unto him, Rabbi, when camest thou hither?

A znalazłszy go za morzem, rzekli mu: Mistrzu! kiedyś tu przybył?

Jesus answered them and said, Verily, verily, I say unto you, Ye seek me, not because ye saw the miracles, but because ye did eat of the loaves, and were filled.

Odpowiedział im Jezus i rzekł: Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam: Szukacie mię nie przeto, iżeście widzieli cuda, ale iżeście jedli chleb, i byliście nasyceni.

Labour not for the meat which perisheth, but for that meat which endureth unto everlasting life, which the Son of man shall give unto you: for him hath God the Father sealed.

Sprawujcież nie pokarm, który ginie, ale pokarm, który trwa ku żywotowi wiecznemu, który wam da Syn człowieczy; albowiem tego zapieczętował Bóg Ojciec.

Then said they unto him, What shall we do, that we might work the works of God?

Rzekli tedy do niego: Cóż będziemy czynili, abyśmy sprawowali sprawy Boże?

Jesus answered and said unto them, This is the work of God, that ye believe on him whom he hath sent.

Odpowiedział Jezus i rzekł im: Toć jest sprawa Boża, abyście wierzyli w tego, którego on posłał.

They said therefore unto him, What sign shewest thou then, that we may see, and believe thee? what dost thou work?

Rzekli mu tedy: Cóż wżdy ty za znak czynisz, abyśmy widzieli i wierzyli tobie? Cóż czynisz?

Our fathers did eat manna in the desert; as it is written, He gave them bread from heaven to eat.

Ojcowie nasi jedli mannę na puszczy, jako jest napisano: Chleb z nieba dał im ku jedzeniu.

Then Jesus said unto them, Verily, verily, I say unto you, Moses gave you not that bread from heaven; but my Father giveth you the true bread from heaven.

Rzekł im tedy Jezus: Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam: Nie Mojżesz wam dał chleb z nieba, ale Ojciec mój daje wam chleb on prawdziwy z nieba.

For the bread of God is he which cometh down from heaven, and giveth life unto the world.

Albowiem chleb Boży ten jest, który zstępuje z nieba i żywot daje światu.

Then said they unto him, Lord, evermore give us this bread.

Tedy mu rzekli: Panie! daj nam zawsze tego chleba.

And Jesus said unto them, I am the bread of life: he that cometh to me shall never hunger; and he that believeth on me shall never thirst.

I rzekł im Jezus: Jamci jest on chleb żywota; kto do mnie przychodzi, łaknąć nie będzie, a kto wierzy w mię, nigdy pragnąć nie będzie.

But I said unto you, That ye also have seen me, and believe not.

Alem wam powiedział: Owszem, widzieliście mię, a nie wierzycie.

All that the Father giveth me shall come to me; and him that cometh to me I will in no wise cast out.

Wszystko, co mi daje Ojciec, do mnie przyjdzie, a tego, co do mnie przyjdzie, nie wyrzucę precz.

For I came down from heaven, not to do mine own will, but the will of him that sent me.

Bom zstąpił z nieba, nie iżbym czynił wolę moję, ale wolę onego, który mię posłał.

And this is the Father's will which hath sent me, that of all which he hath given me I should lose nothing, but should raise it up again at the last day.

A tać jest wola onego, który mię posłał, Ojca, abym z tego wszystkiego, co mi dał, nic nie stracił, ale abym to wzbudził w on ostateczny dzień.

And this is the will of him that sent me, that every one which seeth the Son, and believeth on him, may have everlasting life: and I will raise him up at the last day.

A tać jest wola onego, który mię posłał, aby każdy, kto widzi Syna, a wierzy weń, miał żywot wieczny; a ja go wzbudzę w on ostateczny dzień.

The Jews then murmured at him, because he said, I am the bread which came down from heaven.

I szemrali Żydowie o nim, iż rzekł: Jam jest on chleb, który z nieba zstąpił.

And they said, Is not this Jesus, the son of Joseph, whose father and mother we know? how is it then that he saith, I came down from heaven?

I mówili: Izaż ten nie jest Jezus, syn Józefa, którego my ojca i matkę znamy; jakoż teraz tedy ten powiada: Żem z nieba zstąpił?

Jesus therefore answered and said unto them, Murmur not among yourselves.

Tedy odpowiedział Jezus i rzekł im: Nie szemrzyjcie między sobą.

No man can come to me, except the Father which hath sent me draw him: and I will raise him up at the last day.

Żaden do mnie przyjść nie może, jeźli go Ojciec mój, który mię posłał, nie pociągnie; a ja go wzbudzę w ostateczny dzień.

It is written in the prophets, And they shall be all taught of God. Every man therefore that hath heard, and hath learned of the Father, cometh unto me.

Napisano w prorokach: I będą wszyscy wyuczeni od Boga; przetoż każdy, kto słyszał od Ojca, a nauczył się, przychodzi do mnie.

Not that any man hath seen the Father, save he which is of God, he hath seen the Father.

Nie iżby kto widział Ojca, oprócz tego, który jest od Boga; ten widział Ojca.

Verily, verily, I say unto you, He that believeth on me hath everlasting life.

Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam: Kto w mię wierzy, ma żywot wieczny.

I am that bread of life.

Jam jest on chleb żywota.

Your fathers did eat manna in the wilderness, and are dead.

Ojcowie wasi jedli mannę na puszczy, a pomarli.

This is the bread which cometh down from heaven, that a man may eat thereof, and not die.

Ten jest on chleb, który z nieba zstępuje; jeźliby go kto jadł, nie umrze.

I am the living bread which came down from heaven: if any man eat of this bread, he shall live for ever: and the bread that I will give is my flesh, which I will give for the life of the world.

Jamci jest chleb on żywy, którym z nieba zstąpił: jeźliby kto jadł z tego chleba, żyć będzie na wieki; a chleb, który ja dam, jest ciało moje, które ja dam za żywot świata.

The Jews therefore strove among themselves, saying, How can this man give us his flesh to eat?

Wadzili się tedy Żydowie między sobą, mówiąc: Jakoż ten może nam dać ciało swoje ku jedzeniu?

Then Jesus said unto them, Verily, verily, I say unto you, Except ye eat the flesh of the Son of man, and drink his blood, ye have no life in you.

I rzekł im Jezus: Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam: Jeźli nie będziecie jedli ciała Syna człowieczego, i pili krwi jego, nie macie żywota w sobie.

Whoso eateth my flesh, and drinketh my blood, hath eternal life; and I will raise him up at the last day.

Kto je ciało moje, a pije krew moję, ma żywot wieczny, a ja go wzbudzę w on ostateczny dzień.

For my flesh is meat indeed, and my blood is drink indeed.

Albowiem ciało moje prawdziwie jest pokarm, a krew moja prawdziwie jest napój.

He that eateth my flesh, and drinketh my blood, dwelleth in me, and I in him.

Kto je ciało moje i pije krew moję, we mnie mieszka, a ja w nim.

As the living Father hath sent me, and I live by the Father: so he that eateth me, even he shall live by me.

Jako mię posłał żyjący Ojciec, i ja żyję przez Ojca; tak kto mnie pożywa, i on żyć będzie przez mię.

This is that bread which came down from heaven: not as your fathers did eat manna, and are dead: he that eateth of this bread shall live for ever.

Tenci jest chleb on, który z nieba zstąpił, nie jako ojcowie wasi jedli mannę, a pomarli; kto je ten chleb, żyć będzie na wieki.

These things said he in the synagogue, as he taught in Capernaum.

To mówił w bóżnicy, ucząc w Kapernaum.

Many therefore of his disciples, when they had heard this, said, This is an hard saying; who can hear it?

Wiele ich tedy z uczniów jego słysząc to, mówili: Twardać to jest mowa, któż jej słuchać może?

When Jesus knew in himself that his disciples murmured at it, he said unto them, Doth this offend you?

Ale wiedząc Jezus sam w sobie, iż o tem szemrali uczniowie jego, rzekł im: Toż was obraża?

What and if ye shall see the Son of man ascend up where he was before?

Cóż, gdybyście ujrzeli Syna człowieczego wstępującego, gdzie był pierwej?

It is the spirit that quickeneth; the flesh profiteth nothing: the words that I speak unto you, they are spirit, and they are life.

Duchci jest, który ożywia, ciało nic nie pomaga; słowa, które ja wam mówię, duch są i żywot są.

But there are some of you that believe not. For Jesus knew from the beginning who they were that believed not, and who should betray him.

Ale są niektórzy z was, co nie wierzą; albowiem wiedział od początku Jezus, którzy byli, co nie wierzyli, i kto jest, co go miał wydać;

And he said, Therefore said I unto you, that no man can come unto me, except it were given unto him of my Father.

I mówił: Dlategomci wam powiedział: Iż żaden nie może przyjść do mnie, jeźliby mu nie było dane od Ojca mojego.

From that time many of his disciples went back, and walked no more with him.

Od tego czasu wiele uczniów jego odeszło nazad, a więcej z nim nie chodzili.

Then said Jesus unto the twelve, Will ye also go away?

Tedy rzekł Jezus do onych dwunastu: Izali i wy chcecie odejść?

Then Simon Peter answered him, Lord, to whom shall we go? thou hast the words of eternal life.

I odpowiedział mu Szymon Piotr: Panie! do kogóż pójdziemy? Ty masz słowa żywota wiecznego;

And we believe and are sure that thou art that Christ, the Son of the living God.

A myśmy uwierzyli i poznali, żeś ty jest Chrystus, on Syn Boga żywego.

Jesus answered them, Have not I chosen you twelve, and one of you is a devil?

Odpowiedział im Jezus: Izalim ja nie dwunastu was obrał? a jeden z was jest dyjabeł.

He spake of Judas Iscariot the son of Simon: for he it was that should betray him, being one of the twelve.

A to mówił o Judaszu, synu Szymona, Iszkaryjocie; bo go ten wydać miał, będąc jednym z onych dwunastu.