Proverbs 1

The proverbs of Solomon the son of David, king of Israel;

امثال سلیمان، پسر داوود، پادشاه ‌اسرائیل.

To know wisdom and instruction; to perceive the words of understanding;

این مثلها به شما کمک می‌کنند تا حکمت و نصیحت مفید را تشخیص داده و سخنان پر معنی را بفهمید.

To receive the instruction of wisdom, justice, and judgment, and equity;

آنها می‌توانند به شما یاد دهند که چگونه عاقلانه و با عدالت و انصاف زندگی کنید.

To give subtilty to the simple, to the young man knowledge and discretion.

آنها می‌توانند به اشخاص بی‌تجربه، ذکاوت ببخشند و به جوانان، کاردانی.

A wise man will hear, and will increase learning; and a man of understanding shall attain unto wise counsels:

این مثلها حتّی می‌توانند حکمت دانایان را افزون نموده و تحصیل‌کردگان را راهنمایی نمایند تا بتوانند اسرار پیچیدهٔ مثلها و معماهای دانایان را درک نمایند.

To understand a proverb, and the interpretation; the words of the wise, and their dark sayings.

این مثلها حتّی می‌توانند حکمت دانایان را افزون نموده و تحصیل‌کردگان را راهنمایی نمایند تا بتوانند اسرار پیچیدهٔ مثلها و معماهای دانایان را درک نمایند.

The fear of the LORD is the beginning of knowledge: but fools despise wisdom and instruction.

ترس از خداوند، ابتدای حکمت است. امّا مردم احمق توجهی به آن نمی‌نمایند و علم را رد می‌کنند.

My son, hear the instruction of thy father, and forsake not the law of thy mother:

ای فرزند من، نصیحت پدر خود را بشنو و تعالیم مادرت را فراموش مکن.

For they shall be an ornament of grace unto thy head, and chains about thy neck.

تعالیم و نصایح آنها مانند تاج عزّت و جلال بر سرت و گردنبند زیبایی و شکوه بر گردنت خواهند بود.

My son, if sinners entice thee, consent thou not.

ای فرزند من، وقتی گناهکاران کوشش می‌کنند تو را فریب دهند، تسلیم نشو.

If they say, Come with us, let us lay wait for blood, let us lurk privily for the innocent without cause:

اگر بگویند: «بیا با هم متّحد شویم تا یک نفر را بکشیم و کمین کنیم تا خون بی‌گناهان را بریزیم،

Let us swallow them up alive as the grave; and whole, as those that go down into the pit:

بیا تا مثل قبر آنها را زنده‌زنده ببلعیم و مانند مرگ بر سر آنها نازل شویم،

We shall find all precious substance, we shall fill our houses with spoil:

هرگونه اموال گرانبها به دست می‌آوریم و خانه‌های خود را از اموال دزدی پر می‌کنیم.

Cast in thy lot among us; let us all have one purse:

بیا جزو دستهٔ ما باش تا هرچه بدزدیم با هم قسمت کنیم.»

My son, walk not thou in the way with them; refrain thy foot from their path:

ای فرزند من، با آنها همراه مشو و از ایشان دوری کن.

For their feet run to evil, and make haste to shed blood.

چون پاهای ایشان به سوی شرارت می‌دود و برای ریختن خون می‌شتابند.

Surely in vain the net is spread in the sight of any bird.

گذاشتن دام در مقابل چشمان پرنده کار بیهوده‌ای است.

And they lay wait for their own blood; they lurk privily for their own lives.

امّا این قبیل افراد، برای خود دام می‌گسترانند، دامی که در آن هلاک خواهند شد.

So are the ways of every one that is greedy of gain; which taketh away the life of the owners thereof.

دزدی، عاقبت باعث هلاکت دزد می‌شود. عاقبت کسانی‌که با قتل و غارت زندگی می‌کنند، مرگ و نابودی است.

Wisdom crieth without; she uttereth her voice in the streets:

حکمت در کوچه‌ها و در خیابانها با صدای بلند، همه را صدا می‌زند.

She crieth in the chief place of concourse, in the openings of the gates: in the city she uttereth her words, saying,

در دروازهٔ شهرها و هر جایی که مردم دور هم جمع می‌شوند فریاد می‌کند:

How long, ye simple ones, will ye love simplicity? and the scorners delight in their scorning, and fools hate knowledge?

«ای مردم احمق تا کی می‌خواهید احمق باشید؟ تا کی می‌خواهید از مسخره کردن دانایی لذّت ببرید؟ آیا شما هرگز خواهید آموخت؟

Turn you at my reproof: behold, I will pour out my spirit unto you, I will make known my words unto you.

وقتی شما را صدا می‌‌زنم، گوش دهید. پندهای خوبی می‌دهم و آنچه می‌دانم به شما می‌آموزم.

Because I have called, and ye refused; I have stretched out my hand, and no man regarded;

چندین بار شما را صدا کردم ولی نیامدید. دستهای خود را به طرف شما دراز کردم، اعتنا نکردید.

But ye have set at nought all my counsel, and would none of my reproof:

نصایح مرا قبول نکردید و نخواستید که شما را اصلاح کنم.

I also will laugh at your calamity; I will mock when your fear cometh;

پس وقتی گرفتار شوید، به شما می‌خندم و هنگامی‌که دچار ترس و وحشت شوید، شما را مسخره می‌کنم.

When your fear cometh as desolation, and your destruction cometh as a whirlwind; when distress and anguish cometh upon you.

وقتی ترس مثل توفان به شما حمله کند و مصیبت مانند گردباد دور شما را بگیرد، وقتی‌که به تنگدستی و پریشانی دچار شوید.

Then shall they call upon me, but I will not answer; they shall seek me early, but they shall not find me:

آنگاه مرا صدا خواهید کرد، ولی جواب نخواهم داد. همه‌جا به دنبال من خواهید گشت ولی مرا پیدا نخواهید کرد.

For that they hated knowledge, and did not choose the fear of the LORD:

زیرا شما هرگز به حکمت توجّه نکردید و از خداوند اطاعت ننمودید.

They would none of my counsel: they despised all my reproof.

هرگز با من مشورت نکردید و به نصیحتهای من توجّه ننمودید.

Therefore shall they eat of the fruit of their own way, and be filled with their own devices.

بنابراین، آنچه کاشته‌اید درو خواهید کرد و کارهای شما، شما را گرفتار می‌سازد.

For the turning away of the simple shall slay them, and the prosperity of fools shall destroy them.

مردم نادان که حکمت را قبول نمی‌کنند، نابود می‌شوند و بی‌توجّهی ایشان، آنها را هلاک خواهد کرد.

But whoso hearkeneth unto me shall dwell safely, and shall be quiet from fear of evil.

امّا کسانی‌که به من گوش دهند در آرامش زندگی خواهند کرد و از هیچ چیزی نخواهند ترسید.»