Proverbs 23

Mikor leülsz enni az uralkodóval, szorgalmasan reá vigyázz, ki van előtted.

Gdy siądziesz, abyś jadł z panem, uważaj pilnie, kto jest przed tobą;

És kést tégy a torkodra, ha mértékletlen vagy.

Inaczej wraziłbyś nóż w gardło swoje, jeźlibyś był chciwy pokarmu.

Ne kivánd az ő csemegéit; mert ezek hazug étkek.

Nie pragnij łakoci jego ; bo są pokarmem obłudnym.

Ne fáraszd magadat ebben, hogy meggazdagulj; *ez ilyen testi* eszességedtől szünjél meg.

Nie staraj się, abyś się zbogacił; owszem, zaniechaj opatrzności twojej.

Avagy a te szemeidet veted-é arra? holott az semmi, mert olyan szárnyakat szerez magának nagy hamar, mint a saskeselyű, és az ég felé elrepül!

I miałżebyś obrócić oczy twoje na bogactwo, które prędko niszczeje? bo sobie uczyni skrzydła podobne orlim, i uleci do nieba.

Ne egyél az irígy szeműnek étkéből, és ne kivánd az ő csemegéit;

Nie jedz chleba człowieka zazdrosnego, a nie żądaj łakoci jego.

Mert mint a ki számítgatja *a falatot* magában, olyan ő: egyél és igyál, azt mondja te néked; de azért nem jó akarattal van tehozzád.

Albowiem jako on ciebie waży w myśli swej, tak ty waż pokarm jego. Mówić: Jedz i pij, ale serce jego nie jest z tobą.

A te falatodat, a melyet megettél, kihányod; és a te ékes beszédidet csak hiába vesztegeted.

Sztuczkę twoję, którąś zjadł, zwrócisz, a utracisz wdzięczne słowa twoje.

A bolondnak hallására ne szólj; mert megútálja a te beszédidnek bölcseségét.

Przed głupim nie mów; albowiem wzgardzi roztropnością powieści twoich.

Ne mozdítsd meg a régi határt, és az árváknak mezeibe ne kapj;

Nie przenoś granicy starej, a na rolę sierotek nie wchodź.

Mert az ő megváltójuk erős, az forgatja az ő ügyöket ellened!

Bo obrońca ich możny; onci się podejmuje sprawy ich przeciwko tobie.

Add a te elmédet az erkölcsi tanításra, és a te füleidet a bölcs beszédekre.

Obróć do nauki serce twoje, a uszy twoje do powieści umiejętności.

Ne vond el a gyermektől a fenyítéket; ha megvered őt vesszővel, meg nem hal.

Nie odejmuj od młodego karności; bo jeźli go ubijesz rózgą, nie umrze.

Te vesszővel vered meg őt: és az ő lelkét a pokolból ragadod ki.

Ty go bij rózgą, a duszę jego z piekła wyrwiesz.

Szerelmes fiam, ha bölcs lesz a te elméd, örvendez a lelkem nékem is.

Synu mój! będzieli mądre serce twoje, będzie się weseliło serce moje, serce moje we mnie;

És vígadoznak az én veséim, a te ajkaidnak igazmondásán.

I rozweselą się nerki moje, gdy będą mówiły wargi twoje, co jest prawego.

Ne irígykedjék a te szíved a bűnösökre; hanem az Úr félelmében *légy* egész napon;

Niech nie zajrzy serce twoje grzesznikom; ale raczej chodż w bojańni Pańskiej na każdy dzień;

Mert *ennek* bizonyos vége van; a te várakozásod meg nem csalatkozik.

Bo iż jest zapłata, przeto nadzieja twoja nie będzie wykorzeniona.

Hallgass te, fiam, *engem,* hogy légy bölcs, és jártasd ez úton szívedet.

Słuchaj, synu mój! a bądź mądry, i nawiedź na drogę serce twoje.

Ne légy azok közül való, a kik borral dőzsölnek; azok közül, a kik hússal dobzódnak.

Nie bywaj między pijanicami wina, ani między żarłokami mięsa;

Mert a részeges és dobzódó szegény lesz, és rongyokba öltöztet az aluvás.

Boć pijanica i żarłok zubożeje, a ospały w łatach chodzić będzie.

Hallgasd a te atyádat, a ki nemzett téged; és meg ne útáld a te anyádat, mikor megvénhedik.

Słuchaj ojca twego, który cię spłodził, a nie pogardzaj matką twoją, gdy się zstarzeje.

Szerezz igazságot, és el ne adj; bölcseséget és erkölcsöt és eszességet.

Kupuj prawdę, a nie sprzedawaj jej; kupuj mądrość, umiejętność i rozum.

Igen örül az igaznak atyja, és a bölcsnek szülője annak vígadoz.

Bardzo się raduje ojciec sprawiedliwego, a kto spłodził mądrego, weseli się z niego.

Vígadjon a te atyád és a te anyád, és örvendezzen a te szülőd.

Niech się tedy weseli ojciec twój, i matka twoja; i niech się rozraduje rodzicielka twoja.

Adjad, fiam, a te szívedet nékem, és a te szemeid az én útaimat megőrizzék.

Synu mój! daj mi serce twoje, a oczy twoje niechaj strzegą dróg moich.

Mert mély verem a tisztátalan asszony, és szoros kút az idegen asszony.

Bo nierządnica jest dół głęboki, a cudza żona jest studnia ciasna.

És az, mint a tolvaj leselkedik, és az emberek közt a hitetleneket szaporítja.

Ona też jako zbojca zasadzki czyni, a zuchwalców między ludźmi rozmnaża.

Kinek jaj? kinek oh jaj? kinek versengések? kinek panasz? kinek ok nélkül való sebek? kinek szemeknek veressége?

Komu biada? Komu niestety? Komu zwady? Komu krzyk? Komu rany daremne? Komu zapalenie oczów?

A bornál mulatóknak, a kik mennek a jó bor kutatására.

Tym, którzy siadają na winie; tym, którzy chodzą, szukając przyprawnego wina.

Ne nézd a bort, mily veres színt játszik, mint mutatja a pohárban az ő csillogását; könnyen alá csuszamlik,

Nie zapatruj się na wino, gdy się rumieni, i gdy wydaje w kubku łunę swoję, a prosto wyskakuje.

Végre, mint a kígyó, megmar, és mint a mérges kígyó, megcsíp.

Bo na koniec jako wąż ukąsi, a jako żmija uszczknie;

A te szemeid nézik az idegen asszonyt, és a te elméd gondol gonoszságot.

Oczy twoje patrzyć będą na cudze żony, a serce twe będzie mówiło przewrotności;

És olyan leszel, mint a ki fekszik a tenger közepiben, és a ki fekszik az árbóczfának tetején.

I będziesz jako ten, który leży w pośród morza, a jako ten, który śpi na wierzchu masztu;

Ütöttek engem, nékem nem fájt; vertek, nem éreztem! Mikor ébredek fel? Akkor folytatom, ismét megkeresem azt.

Rzeczesz:Ubito mię, a nie stękałem, potłuczono mię, a nie czułem. Gdy się ocucę, udam się zaś do tego.