Proverbs 1

Salamonnak, Dávid fiának, Izráel királyának példabeszédei,

Przypowieści Salomona, syna Dawidowego, króla Izraelskiego,

Bölcseség és erkölcsnek tanulására, értelmes beszédek megértésére;

Dla poznania mądrości i ćwiczenia, ku wyrozumieniu powieści roztropnych;

Okos fenyítéknek, igazságnak és ítéletnek és becsületességnek megnyerésére;

Dla pojęcia ćwiczenia w rozumie, w sprawiedliwości, w sądzie i w prawości;

Együgyűeknek eszesség, gyermeknek tudomány és meggondolás adására.

Dla podania prostakom ostrożności, młodemu umiejętności, i opatrzności.

Hallja a bölcs és öregbítse az ő tanulságát, és az értelmes szerezzen érett tanácsokat.

Tych gdy mądry słuchać będzie, przybędzie mu nauki, a roztropny w radach opatrzniejszy będzie,

Példabeszédnek és példázatnak, bölcsek beszédeinek és találós meséinek megértésére.

Aby zrozumiał przypowieści, i wykłady ich, słowa mądrych i zagadki ich.

Az Úrnak félelme feje a bölcseségnek; a bölcseséget és erkölcsi tanítást a bolondok megútálják.

Bojaźń Pańska jest początkiem umiejętności; ale głupi mądrością i ćwiczeniem gardzą.

Hallgasd, fiam, a te atyádnak erkölcsi tanítását, és a te anyádnak oktatását el ne hagyd.

Słuchaj, synu mój! ćwiczenia ojca twego, a nie opuszczaj nauki matki twojej.

Mert kedves ékesség lesz a te fejednek, és aranyláncz a te nyakadra.

Bo to przyda wdzięczności głowie twojej, i będzie łańcuchem kosztownym szyi twojej.

Fiam, ha a bűnösök el akarnak csábítani téged: ne fogadd beszédöket.

Synu mój! jeżliby cię namawiali grzesznicy, nie przyzwalaj.

Ha azt mondják: jere mi velünk, leselkedjünk vér után, rejtezzünk el az ártatlan ellen ok nélkül;

Jeźlićby rzekli: Pójdź z nami, czyhajmy na krew, zasadźmy się na niewinnego bez przyczyny;

Nyeljük el azokat, mint a sír elevenen, és egészen, mint a kik mélységbe szállottak;

Pożremyż ich żywo, jako grób, a całkiem, jako zstępujących w dół;

Minden drága marhát nyerünk, megtöltjük a mi házainkat zsákmánnyal;

Wszelkiej majętności kosztownej nabędziemy, napełnimy domy nasze korzyścią;

Sorsodat vesd közénk; egy erszényünk legyen mindnyájunknak:

Rzuć między nas los twój; mieszek jeden wszyscy mieć będziemy.

Fiam, ne járj egy úton ezekkel, tartóztasd meg lábaidat ösvényüktől;

Synu mójâ nie chodźże z nimi w drogę; zawściągnij nogi twojej od ścieżek ich.

Mert lábaik a gonoszra futnak, és sietnek a vérnek ontására.

Albowiem nogi ich ku złemu bieżą, i spieszą się na wylanie krwi.

Mert hiába vetik ki a hálót minden szárnyas állat szemei előtt:

Bo jako próżno zastawiają sieci przed oczyma wszelkiego ptaka skrzydlastego:

Ezek mégis vérök árán is ólálkodnak, lelkök árán is leselkednek;

Tak i ci na krew swoję czyhają, a zasadzają się na duszę swoję.

Ilyen az útja minden kapzsi embernek: gazdájának életét veszi el.

Takieć są ścieszki każdego czyhającego na zysk, który duszę pana swego odbiera.

A bölcseség künn szerül-szerte kiált; az utczákon zengedezteti az ő szavát.

Mądrość na dworzu woła, głos swój na ulicach wydaje.

Lármás utczafőkön kiált a kapuk bemenetelin, a városban szólja az ő beszédit.

W największym zgiełku woła, u wrót bram, w miastach powieści swoje opowiada, mówiąc:

Míglen szeretitek, oh ti együgyűek az együgyűséget, és gyönyörködnek a csúfolók csúfolásban, és gyűlölik a balgatagok a tudományt?!

Prostacy! dokądże się kochać będziecie w prostocie? a naśmiewcy pośmiewisko miłować będziecie? a głupi nienawidzieć umiejętności będziecie?

Térjetek az én dorgálásomhoz; ímé közlöm veletek az én lelkemet, tudtotokra adom az én beszédimet néktek.

Nawróćcież się na karanie moje; oto wam wydam ducha mojego, a podam wam do znajomości słowa moje.

Mivelhogy hívtalak *titeket,* és vonakodtatok, kiterjesztém az én kezemet, és senki eszébe nem vette;

Ponieważem wołała, a nie chcieliście; wyciągałam rękę moję, a nie był, ktoby uważał;

És elhagytátok minden én tanácsomat, és az én feddésemmel nem gondoltatok:

Owszem odrzuciliście wszystkę radę moję, a karności mojej nie chcieliście przyjąć;

Én is a ti nyomorúságtokon nevetek, megcsúfollak, mikor eljő az, a mitől féltek.

Przetoż ja w zginieniu waszem śmiać się będę, będę z was szydziła, gdy przyjdzie, czego się strachacie.

Mikor eljő, mint a vihar, az, a mitől féltek, és a ti nyomorúságtok, mint a forgószél elközelget: mikor eljő ti reátok a nyomorgatás és a szorongatás.

Gdy przyjdzie jako spustoszenie, czego się strachacie, i gdy zginienie wasze przypadnie jako wicher, gdy przyjdzie na was ucisk i utrapienie;

Akkor segítségül hívnak engem, de nem hallgatom meg: keresnek engem, de meg nem találnak.

Tedy mię wzywać będą, a nie nie wysłucham; szukać mię będą z poranku, a nie znajdą mię.

Azért hogy gyűlölték a bölcseséget, és az Úrnak félelmét nem választották.

Przeto, iż mieli w nienawiści umiejętność, a bojaźni Pańskiej nie obrali sobie,

Nem engedtek az én tanácsomnak; megvetették minden én feddésemet.

Ani przestawali na radzie mijej, ale gardzili wszelką karnością moją:

Esznek azért az ő útjoknak gyümölcséből, és az ő tanácsokból megelégednek.

Przetoż będą używać owocu dróg swoich, a radami swemi nasyceni będą.

Mert az együgyűeknek pártossága megöli őket, és a balgatagoknak szerencséje elveszti őket.

Bo odwrócenie prostaków pozabija ich, a szczęście głupich wytraci ich.

A ki pedig hallgat engem, lakozik bátorságosan, és csendes lesz a gonosznak félelmétől.

Ale kto mię słucha, bezpiecznie mieszkać będzie, a będzie wolny od strachu złych rzeczy.