Proverbs 25

Még ezek is Salamon példabeszédei, melyeket összeszedegettek Ezékiásnak, a Júda királyának emberei.

Ankaŭ ĉi tio estas sentencoj de Salomono, kiujn kolektis la viroj de Ĥizkija, reĝo de Judujo.

Az Istennek tisztességére van a dolgot eltitkolni; a királyoknak pedig tisztességére van a dolgot kikutatni.

Honoro de Dio estas kaŝi aferon; Sed honoro de reĝoj estas esplori aferon.

Az ég magasságra, a föld mélységre, és a királyoknak szíve kikutathatatlan.

La ĉielo estas alta, la tero estas profunda, Kaj la koro de reĝoj estas neesplorebla.

Távolítsd el az ezüstből a salakot, és abból edény lesz az ötvösnek:

Forigu de arĝento la almiksaĵon, Kaj la puriganto ricevos vazon.

Távolítsd el a bűnöst a király elől, és megerősíttetik igazsággal az ő széke.

Forigu malvirtulon de la reĝo, Kaj lia trono fortikiĝos en justeco.

Ne dicsekedjél a király előtt, és a nagyok helyére ne állj;

Ne montru vin granda antaŭ la reĝo, Kaj sur la loko de eminentuloj ne stariĝu;

Mert jobb, ha *azt* mondják néked: jer ide fel; hogynem mint levettetned néked a tisztességes előtt, a kit láttak a te szemeid.

Ĉar pli bone estas, se oni diros al vi: Leviĝu ĉi tien, Ol se oni malaltigos vin antaŭ eminentulo, Kiun vidis viaj okuloj.

Ne indulj fel a versengésre hirtelen, hogy *azt* ne *kelljen kérdened,* mit cselekedjél az után, mikor gyalázattal illet téged a te felebarátod.

Ne komencu tuj disputi; Ĉar kion vi faros poste, kiam via proksimulo vin hontigos?

A te ügyedet végezd el felebarátoddal; de másnak titkát meg ne jelentsd;

Faru disputon kun via proksimulo mem, Sed sekreton de aliulo ne malkaŝu;

Hogy ne gyalázzon téged, a ki hallja; és a te gyalázatod el ne távozzék.

Ĉar alie aŭdanto vin riproĉos, Kaj vian babilon vi jam ne povos repreni.

*Mint az* arany alma ezüst tányéron: *olyan* a helyén mondott ige!

Vorto dirita en ĝusta tempo Estas kiel oraj pomoj sur retaĵo arĝenta.

*Mint az* arany függő és színarany ékesség: *olyan* a bölcs intő a szófogadó fülnél.

Kiel ora orelringo kaj multekosta kolringo, Tiel estas saĝa admonanto por aŭskultanta orelo.

Mint a havas hideg az aratásnak idején: olyan a hív követ azoknak, a kik őt elbocsátják; mert az ő urainak lelkét megvidámítja.

Kiel malvarmo de neĝo en la tempo de rikolto, Tiel estas fidela sendito por siaj sendintoj: Li revigligas la animon de sia sinjoro.

*Mint a* felhő és szél, melyekben nincs eső: *olyan* a férfiú, a ki kérkedik hamis ajándékkal.

Kiel nuboj kaj vento sen pluvo, Tiel estas homo, kiu fanfaronas per dono, kiun li ne faras.

Tűrés által engeszteltetik meg a fejedelem, és a szelíd beszéd megtöri a csontot.

Per pacienco oni altiras al si potenculon, Kaj mola parolo rompas oston.

Ha mézet találsz, egyél a mennyi elég néked; de sokat ne egyél, hogy ki ne hányd azt.

Kiam vi trovis mielon, manĝu, kiom vi bezonas, Por ke vi ne fariĝu tro sata kaj ne elvomu ĝin.

Ritkán tedd lábadat a te felebarátodnak házába; hogy be ne teljesedjék te veled, és meg ne gyűlöljön téged.

Detenu vian piedon de la domo de via proksimulo; Ĉar alie vi tedus lin kaj li vin malamus.

Pőröly és kard és éles nyíl az olyan ember, a ki hamis bizonyságot szól felebarátja ellen.

Kiel martelo kaj glavo kaj akra sago Estas tiu homo, kiu parolas pri sia proksimulo malveran ateston.

*Mint a* romlott fog és kimarjult láb: *olyan a* hitetlennek bizodalma a nyomorúság idején.

Kiel putra dento kaj malforta piedo Estas nefidinda espero en tago de mizero.

*Mint a* ki leveti ruháját a hidegnek idején, *mint* az eczet a sziksón: olyan, a ki éneket mond a bánatos szívű ember előtt.

Kiel demeto de vesto en tempo de malvarmo, kiel vinagro sur natro, Tiel estas kantado de kantoj al koro suferanta.

Ha éhezik, a ki téged gyűlöl: adj enni néki kenyeret; és ha szomjúhozik: adj néki inni vizet;

Se via malamanto estas malsata, manĝigu al li panon; Kaj se li estas soifa, trinkigu al li akvon;

Mert elevenszenet gyűjtesz az ő fejére, és az Úr megfizeti néked.

Ĉar fajrajn karbojn vi kolektos sur lia kapo, Kaj la Eternulo vin rekompencos.

Az északi szél esőt szül; és haragos ábrázatot a suttogó nyelv.

Norda vento kaŭzas pluvon, Kaj ĉagrenita vizaĝo kaŝatan parolon.

Jobb lakni a tetőnek ormán, mint a háborgó asszonynyal, és közös házban.

Pli bone estas loĝi sur angulo de tegmento, Ol kun malpacema edzino en komuna domo.

*Mint* *a* hideg víz a megfáradt embernek, *olyan *a messze földről való jó hírhallás.

Kiel malvarma akvo por suferanto de soifo, Tiel estas bona sciigo el lando malproksima.

*Mint a* megháborított forrás és megromlott kútfő, *olyan *az igaz, a ki a gonosz előtt ingadozik.

Virtulo, kiu falas antaŭ malvirtulo, Estas malklara fonto kaj malbonigita puto.

Igen sok mézet enni nem jó; hát a magunk dicsőségét keresni dicsőség?

Ne bone estas manĝi tro multe da mielo; Kaj ne glore estas serĉi sian gloron.

*Mint* a megromlott és kerítés nélkül való város, *olyan *a férfi, a kinek nincsen birodalma az ő lelkén!

Homo, kiu ne povas regi sian spiriton, Estas urbo detruita, kiu ne havas muron.