Proverbs 19

Jobb a tökéletesen járó szegény a gonosz nyelvűnél, a ki bolond.

Pli bona estas malriĉulo, kiu iras en sia senkulpeco, Ol homo, kiu estas malicbuŝulo kaj malsaĝulo.

A lélek sem jó tudomány nélkül; és a ki *csak* a lábával siet, hibázik.

Vivo sen prudento ne estas bona; Kaj kiu tro rapidas, tiu maltrafas la vojon.

Az embernek bolondsága fordítja el az ő útát, és az Úr ellen haragszik az ő szíve.

Malsaĝeco de homo erarigas lian vojon, Kaj lia koro koleras la Eternulon.

A gazdagság szaporítja a sok barátot; a szegénytől pedig az ő barátja elválik.

Riĉeco donas multon da amikoj; Sed malriĉulo estas forlasata de sia amiko.

A hamis tanú büntetetlen nem marad, és a hazugságoknak szólója meg nem szabadul.

Falsa atestanto ne restos sen puno; Kaj kiu elspiras mensogojn, tiu ne saviĝos.

Sokan hizelegnek a nemeslelkű embernek, és minden barát az adakozóé.

Multaj serĉas favoron de malavarulo; Kaj ĉiu estas amiko de homo, kiu donas donacojn.

A szegényt minden atyjafia gyűlöli, még barátai is eltávolodnak tőle; unszolja szavakkal, de ők eltünnek.

Ĉiuj fratoj de malriĉulo lin malamas; Tiom pli malproksimiĝas de li liaj amikoj! Li havas esperon pri vortoj, kiuj ne estos plenumitaj.

A ki értelmet szerez, szereti az életét, a ki megőrzi az értelmességet, jót nyer.

Kiu akiras prudenton, tiu amas sian animon; Kiu gardas saĝon, tiu trovas bonon.

A hamis bizonyság nem marad büntetlen, és a ki hazugságokat beszél, elvész.

Falsa atestanto ne restos sen puno; Kaj kiu elspiras mensogojn, tiu pereos.

Nem illik a bolondhoz a gyönyörködés; sokkal inkább nem *illik* a szolgának uralkodni a fejedelmeken.

Al malsaĝulo ne konvenas agrablaĵo; Ankoraŭ malpli konvenas al sklavo regi super princoj.

Az embernek értelme hosszútűrővé teszi őt; és ékességére van néki elhallgatni a vétket.

Saĝo de homo faras lin pacienca; Kaj gloro por li estas pardoni pekon.

Mint az ifjú oroszlánnak ordítása, olyan a királynak haragja; mint a harmat pedig a füvön, az ő jóakaratja.

Kiel kriego de leono estas la kolero de reĝo; Kaj lia favoro estas kiel roso sur herbo.

Romlása az ő atyjának a bolond fiú, és mint a szüntelen csepegés, az asszonynak zsémbelődése.

Pereo por sia patro estas malsaĝa filo; Kaj malpacema edzino estas kiel konstanta gutado.

A ház és marha atyától való örökség; az Úrtól van pedig az értelmes feleség.

Domo kaj havo estas heredataj post gepatroj; Sed saĝa edzino estas de la Eternulo.

A restség álomba merít, és a lomha lélek megéhezik.

Mallaboremeco enigas en profundan dormon, Kaj animo maldiligenta suferos malsaton.

A ki megtartja a parancsolatot, megtartja ő magát; a ki nem vigyáz útaira, meghal.

Kiu konservas moralordonon, tiu konservas sian animon; Sed kiu ne atentas Lian vojon, tiu mortos.

Kölcsön ád az Úrnak, a ki kegyelmes a szegényhez; és az ő jótéteményét megfizeti néki.

Kiu kompatas malriĉulon, tiu pruntedonas al la Eternulo, Kaj Tiu redonos al li por lia bonfaro.

Fenyítsd meg a te fiadat, mert még van remény *felőle;* de annyira, hogy őt megöld, ne vigyen haragod.

Punu vian filon, dum ekzistas espero, Sed via koro ne deziru lian pereon.

A nagy haragú *ember* büntetést szenvedjen, mert ha menteni akarod, még növeled *haragját.*

Koleranto devas esti punata; Ĉar se vi lin indulgos, li fariĝos ankoraŭ pli kolerema.

Engedj a tanácsnak, és vedd be az erkölcsi oktatást; hogy bölcs légy végre.

Aŭskultu konsilon kaj akceptu admonon, Por ke vi poste estu saĝa.

Sok gondolat van az ember elméjében; de csak az Úrnak tanácsa áll meg.

Multaj estas la intencoj en la koro de homo, Sed la decido de la Eternulo restas fortike.

A mit leginkább kell embernek kivánni, az irgalmasság az, és jobb a szegény a hazug férfiúnál.

Ornamo estas por la homo lia bonfaro; Kaj pli bona estas malriĉulo, ol homo mensogema.

Az Úrnak félelme életre visz; és *az ilyen* megelégedve tölti az éjet, gonoszszal nem illettetik.

Timo antaŭ la Eternulo kondukas al vivo, Al sateco, kaj al evito de malbono.

Bemártja a rest az ő kezét a tálba, de már a szájához nem viszi vissza.

Mallaboremulo metas sian manon en la poton, Kaj eĉ al sia buŝo li ĝin ne relevas.

Ha a csúfolót megvered, az együgyű lesz okosabb; és ha megdorgálod az eszest, megérti a tudományt.

Se vi batos blasfemanton, sensciulo fariĝos atenta; Se oni punas saĝulon, li komprenas la instruon.

A ki atyjával erőszakoskodik, anyját elűzi: gyalázatos és megszégyenítő fiú az.

Kiu ruinigas patron kaj forpelas patrinon, Tiu estas filo hontinda kaj malbeninda.

Szünjél meg, fiam, hallgatni az olyan tanítást, *mely téged arra visz,* hogy a bölcseségnek igéjétől eltévedj.

Ĉesu, mia filo, aŭskulti admonon Kaj tamen dekliniĝi de la vortoj de la instruo.

A semmirevaló bizonyság csúfolja a törvényt; az istentelenek szája elnyeli a gonoszságot.

Fripona atestanto mokas juĝon; Kaj la buŝo de malvirtuloj englutas maljustaĵon.

A csúfolóknak készíttettek a büntetések, és az ütések a bolondok hátának.

La blasfemantojn atendas punoj, Kaj batoj la dorson de malsaĝuloj.