Proverbs 17

Jobb a száraz falat, melylyel van csendesség; mint a levágott barmokkal teljes ház, melyben háborúság van.

Pli bona estas seka peco da pano, sed kun trankvileco, Ol domo plena de viando, kun malpaco.

Az értelmes szolga uralkodik a gyalázatos fiún, és az atyafiak között az örökségnek részét veszi.

Saĝa sklavo regos super filo hontinda, Kaj dividos heredon kune kun fratoj.

Az olvasztótégely az ezüst számára van, és a kemencze az aranyéra; a szívek vizsgálója pedig az Úr.

Fandujo estas por arĝento, kaj forno por oro; Sed la korojn esploras la Eternulo.

A gonosztevő hallgat az álnok beszédekre, a csalárd hallgat a gonosz nyelvre.

Malbonfaranto obeas malbonajn buŝojn; Malveremulo atentas malpian langon.

A ki megcsúfolja a szegényt, gyalázattal illeti annak Teremtőjét; a ki gyönyörködik *másnak* nyomorúságában, büntetlen nem lészen!

Kiu mokas malriĉulon, tiu ofendas lian Kreinton; Kiu ĝojas pri ies malfeliĉo, tiu ne restos sen puno.

A véneknek ékessége az unokák, és a fiaknak ékessége az atyák.

Nepoj estas krono por maljunuloj; Kaj gloro por infanoj estas iliaj gepatroj.

Nem illik a bolondnak az ékes beszéd; még kevésbbé a tisztességesnek a hazug beszéd.

Al malsaĝulo ne konvenas alta parolado, Kaj ankoraŭ malpli al nobelo mensogado.

Drága kő az ajándék elfogadójának szemei előtt; mindenütt, a hova csak fordul, okosan cselekszik.

Donaco estas juvelo en la okuloj de sia mastro; Kien ajn li sin turnos, li sukcesos.

Elfedezi a vétket, a ki keresi a szeretetet; a ki pedig ismétlen előhoz egy dolgot, elszakasztja egymástól a barátságosokat is.

Kiu kovras kulpon, tiu serĉas amikecon; Sed kiu reparolas pri la afero, tiu disigas amikojn.

Foganatosb a dorgálás az eszesnél, mint ha megvernéd a bolondot százszor is.

Pli efikas riproĉo ĉe saĝulo, Ol cent batoj ĉe malsaĝulo.

Csak ellenkezést keres a gonosz, végre kegyetlen követ bocsáttatik ellene.

Malbonulo serĉas nur ribelon; Sed terura sendato estos sendita kontraŭ lin.

Találjon valakire a fiától megfosztott medve, csak ne a bolond az ő bolondságában.

Pli bone estas renkonti ursinon, al kiu estas rabitaj ĝiaj infanoj, Ol malsaĝulon kun lia malsaĝeco.

A ki fizet gonoszt a jóért, nem távozik el a gonosz annak házától.

Kiu redonas malbonon por bono, El ties domo ne malaperos malbono.

*Mint* a ki árvizet szabadít el, *olyan* a háborúság kezdete; azért minekelőtte kihatna, hagyd el a versengést.

La komenco de malpaco estas kiel liberigo de akvo; Antaŭ ol ĝi tro vastiĝis, forlasu la malpacon.

A ki igaznak mondja a bűnöst, és kárhoztatja az igazat, útálatos az Úrnak egyaránt mind a kettő.

Kiu pravigas malvirtulon, kaj kiu malpravigas virtulon, Ambaŭ estas abomenaĵo por la Eternulo.

Miért van a vétel ára a bolondnak kezében a bölcseség megszerzésére, holott nincsen néki elméje?

Por kio servas mono en la mano de malsaĝulo? Ĉu por aĉeti saĝon, kiam li prudenton ne havas?

Minden időben szeret, a ki *igaz* barát, és testvérül születik a nyomorúság idejére.

En ĉiu tempo amiko amas, Kaj li fariĝas frato en mizero.

Értelmetlen ember az, a ki kezét adja, fogadván kezességet barátja előtt.

Homo malsaĝa donas manon en manon, Kaj garantias por sia proksimulo.

Szereti a gonoszt, a ki szereti a háborúságot; a ki magasbítja kapuját, romlást keres.

Kiu amas malpacon, tiu amas pekon; Kiu tro alte levas sian pordon, tiu serĉas pereon.

Az elfordult szívű ember nem nyerhet jót, és a ki az ő nyelvével gonosz, esik nyomorúságba.

Malica koro ne trovos bonon; Kaj kiu havas neĝustan langon, tiu enfalos en malfeliĉon.

A ki szül bolondot, *szüli* ő magának bánatra; és nem örvendez a bolondnak atyja.

Kiu naskas malsaĝulon, tiu havas ĉagrenon; Kaj patro de malprudentulo ne havos ĝojon.

A vidám elme jó orvosságul szolgál; a szomorú lélek pedig megszáraztja a csontokat.

Ĝoja koro estas saniga; Kaj malĝoja spirito sekigas la ostojn.

A kebelből *kivett* ajándékot az istentelen elveszi, a törvény útának elfordítására.

Kaŝitajn donacojn akceptas malvirtulo, Por deklini la vojon de la justeco.

Az eszesnek orczájából kitetszik a bölcseség; a bolondnak pedig szemei *országolnak* a földnek végéig.

Antaŭ la vizaĝo de prudentulo estas saĝo; Sed la okuloj de malsaĝulo estas en la fino de la tero.

Búsulása az ő atyjának a bolond fiú, és az ő szülőjének keserűsége.

Filo malsaĝa estas ĉagreno por sia patro, Kaj malĝojo por sia patrino.

Még megbirságolni is az igazat nem jó, a tisztességest megverni igazságáért.

Ne estas bone suferigi virtulon, Nek bati noblulon, kiu agas juste.

A ki megtartóztatja beszédét, az tudós ember, és a ki higgadt lelkű, az értelmes férfiú.

Kiu ŝparas siajn vortojn, tiu estas prudenta; Kaj trankvilanimulo estas homo saĝa.

Még a bolond is, amikor hallgat, bölcsnek ítéltetik; mikor ajkait bezárja, eszesnek.

Eĉ malsaĝulo, se li silentas, estas rigardata kiel saĝulo; Kaj kiel prudentulo, se li tenas fermita sian buŝon.