Proverbs 14

A bölcs asszony építi a maga házát; a bolond pedig önkezével rontja el azt.

Saĝa virino konstruas sian domon; Sed malsaĝa detruas ĝin per siaj manoj.

A ki igazán jár, féli az Urat; a ki pedig elfordult az ő útaiban, megútálja őt.

Kiu iras la ĝustan vojon, tiu timas la Eternulon; Sed kiu iras vojon malĝustan, tiu Lin malestimas.

A bolondnak szájában van kevélységnek pálczája; a bölcseknek pedig beszéde megtartja őket.

En la buŝo de malsaĝulo estas vergo por lia malhumileco; Sed la buŝo de saĝuloj ilin gardas.

Mikor nincsenek ökrök: tiszta a jászol; a gabonának bősége pedig az ökörnek erejétől van.

Se ne ekzistas bovoj, la grenejoj estas malplenaj; Sed multe da profito estas de la forto de bovoj.

A hűséges tanú nem hazud; a hamis tanú pedig hazugságot bocsát szájából.

Verama atestanto ne mensogas; Sed atestanto falsama elspiras mensogojn.

A csúfoló keresi a bölcseséget, és nincs; a tudomány pedig az eszesnek könnyű.

Mokanto serĉas saĝecon kaj ĝin ne trovas; Sed por saĝulo la sciado estas facila.

Menj el a bolond férfiú elől; és nem ismerted meg a tudománynak beszédét.

Foriru de homo malsaĝa; Ĉar vi ne aŭdos parolon de saĝo.

Az eszesnek bölcsesége az ő útának megértése; a bolondoknak pedig bolondsága csalás.

La saĝeco de saĝulo estas komprenado de sia vojo; Kaj la malsaĝeco de malsaĝuloj estas trompiĝado.

A bolondokat megcsúfolja a bűnért való áldozat; az igazak között pedig jóakarat van.

Malsaĝuloj ŝercas pri siaj kulpoj; Sed inter virtuloj ekzistas reciproka favoro.

A szív tudja az ő lelke keserűségét; és az ő örömében az idegen nem részes.

Koro scias sian propran malĝojon; Kaj en ĝia ĝojo ne partoprenas fremdulo.

Az istenteleneknek háza elvész; de az igazaknak sátora megvirágzik.

Domo de malvirtuloj estos ekstermita; Sed dometo de virtuloj floros.

Van olyan út, *mely* helyesnek látszik az ember előtt, és vége a halálra menő út.

Iufoje vojo ŝajnas ĝusta al homo, Kaj tamen ĝia fino kondukas al la morto.

Nevetés közben is fáj a szív; és végre az öröm fordul szomorúságra.

Ankaŭ dum ridado povas dolori la koro; Kaj la fino de ĝojo estas malĝojo.

Az ő útaiból elégszik meg az elfordult elméjű; önmagából pedig a jó férfiú.

Laŭ siaj agoj manĝos homo malbonkora; Kaj homo bona satiĝos per siaj faroj.

Az együgyű hisz minden dolognak; az eszes pedig a maga járására vigyáz.

Naivulo kredas ĉiun vorton; Sed saĝulo estas atenta pri sia vojo.

A bölcs félvén, eltávozik a gonosztól; a bolond pedig dühöngő és elbizakodott.

Saĝulo timas, kaj forkliniĝas de malbono; Sed malsaĝulo estas incitiĝema kaj memfidema.

A hirtelen haragú bolondságot cselekszik, és a cselszövő férfi gyűlölséges lesz.

Malpacienculo faras malsaĝaĵojn; Kaj malbonintenculo estas malamata.

Bírják az esztelenek a bolondságot örökség szerint; az eszesek pedig fonják a tudománynak koszorúját.

Naivuloj akiras malsaĝecon; Sed saĝuloj estas kronataj de klereco.

Meghajtják magokat a gonoszok a jók előtt, és a hamisak az igaznak kapujánál.

Malbonuloj humiliĝos antaŭ bonuloj; Kaj malvirtuloj estos antaŭ la pordego de virtulo.

Még az ő felebarátjánál is útálatos a szegény; a gazdagnak pedig sok a barátja.

Malriĉulo estas malamata eĉ de sia proksimulo; Sed riĉulo havas multe da amikoj.

A ki megútálja az ő felebarátját, vétkezik; a ki pedig a szegényekkel kegyelmességet cselekszik, boldog az!

Kiu malŝatas sian proksimulon, tiu estas pekulo; Sed kiu kompatas malriĉulojn, tiu estas feliĉa.

Nemde tévelyegnek, a kik gonoszt szereznek? kegyelmesség pedig és igazság a jó szerzőknek.

Ĉu ne eraras malbonintenculoj? Sed favorkoreco kaj vero estas ĉe tiuj, kiuj havas bonajn intencojn.

Minden munkából nyereség lesz; de az ajkaknak beszédéből csak szűkölködés.

De ĉiu laboro estos profito; Sed de babilado venas nur senhaveco.

A bölcseknek ékességök az ő gazdagságuk; a tudatlanok bolondsága *pedig csak* bolondság.

Propra riĉeco estas krono por la saĝuloj; Sed la malsaĝeco de la malsaĝuloj restas malsaĝeco.

Lelkeket szabadít meg az igaz bizonyság; hazugságokat szól pedig az álnok.

Verparola atestanto savas animojn; Sed malverparola elspiras trompon.

Az Úrnak félelmében erős a bizodalom, és az ő fiainak lesz menedéke.

En la timo antaŭ la Eternulo estas forta fortikaĵo; Kaj Li estos rifuĝejo por Siaj infanoj.

Az Úrnak félelme az életnek kútfeje, a halál tőrének eltávoztatására.

La timo antaŭ la Eternulo estas fonto de vivo, Por evitigi la retojn de la morto.

A nép sokasága a király dicsősége; a nép elfogyása pedig az uralkodó romlása.

Grandeco de popolo estas gloro por reĝo; Kaj manko de popolo pereigas la reganton.

A haragra késedelmes bővelkedik értelemmel; a ki pedig elméjében hirtelenkedő, bolondságot szerez az.

Pacienculo havas multe da saĝo; Sed malpacienculo elmontras malsaĝecon.

A szelíd szív a testnek élete; az irígység pedig a csontoknak rothadása.

Trankvila koro estas vivo por la korpo; Sed envio estas puso por la ostoj.

A ki elnyomja a szegényt, gyalázattal illeti annak teremtőjét; az pedig tiszteli, a ki könyörül a szűkölködőn.

Kiu premas malriĉulon, tiu ofendas lian Kreinton; Kaj kiu Lin honoras, tiu kompatas malriĉulon.

Az ő nyavalyájába ejti magát az istentelen; az igaznak pedig halála idején is reménysége van.

Pro sia malboneco malvirtulo estos forpuŝita; Sed virtulo eĉ mortante havas esperon.

Az eszesnek elméjében nyugszik a bölcseség; a mi pedig a tudatlanokban *van,* magát *hamar* megismerheti.

En la koro de saĝulo ripozas saĝo; Kaj kio estas en malsaĝuloj, tio elmontriĝas.

Az igazság felmagasztalja a nemzetet; a bűn pedig gyalázatára van a népeknek.

Virto altigas popolon; Sed peko pereigas gentojn.

A királynak jóakaratja van az eszes szolgához; haragja pedig a megszégyenítőhöz.

Favoron de la reĝo havas sklavo saĝa; Sed kontraŭ malbonkonduta li koleras.