Proverbs 1

Men pwovèb Salomon, pitit David la, ki te wa peyi Izrayèl.

Приповісті Соломона, сина Давидового, царя Ізраїлевого,

Pwovèb sa yo la pou fè moun konnen sa ki rele gen sajès ak bon levasyon, pou yo konprann lè moun lespri ap pale ak yo.

щоб пізнати премудрість і карність, щоб зрозуміти розсудні слова,

Pwovèb sa yo la tou pou moutre moun jan pou yo viv avèk konprann, pou yo gen bon kondit, pou yo pa fè lenjistis, pou yo mache dwat nan lavi.

щоб прийняти напоумлення мудрости, праведности, і права й простоти,

Y'ap louvri lespri moun ki manke konprann, y'ap bay jenn gason yo konesans ak konprann.

щоб мудрости дати простодушним, юнакові пізнання й розважність.

Se pou moun ki gen konesans koute sa ki nan pwovèb yo, pou yo ka mete sou sa yo konnen deja. Se pou moun ki gen lespri koute sa ki nan pwovèb yo, pou yo ka konnen ki jan pou yo mennen bak yo pi byen,

Хай послухає мудрий і примножить науку, а розумний здобуде хай мудрих думок,

konsa, y'a ka konprann sans tout pwovèb ak tout parabòl, sans tout pawòl k'ap soti nan bouch moun ki gen bon konprann yo ak koze tout moun pa ka konprann.

щоб пізнати ту приповість та загадкове говорення, слова мудреців та їхні загадки.

Lè ou gen krentif pou Bondye, se lè sa a ou konmanse gen konesans. Moun fou pa konn valè sa yo rele gen konesans, yo refize aprann.

Страх Господній початок премудрости, нерозумні погорджують мудрістю та напучуванням.

Pitit mwen, koute papa ou non lè l'ap ba ou bon levasyon! Pa janm bliye sa manman ou te moutre ou!

Послухай, мій сину, напучення батька свого, і не відкидай науки матері своєї,

Menm jan bèl foula mare nan tèt ak kolye pase nan kou bay pi bèl aparans, konsa tou konsèy papa ou ak manman ou ap fè anpil pou ou.

вони бо хороший вінок для твоєї голови, і прикраса на шию твою.

Pitit mwen, lè moun k'ap fè sa ki mal vle detounen ou, pa kite yo pran tèt ou.

Мій сину, як грішники будуть тебе намовляти, то з ними не згоджуйся ти!

Si yo di ou: Vini ak nou non! Ann anbiske kò nou pou n' touye moun. Ann pare pèlen pou nou pran inonsan yo, san yo pa gen anyen ak nou.

Якщо скажуть вони: Ходи з нами, чатуймо на кров, безпричинно засядьмо на неповинного,

Ann vale yo tou vivan, tankou simityè ki pa janm refize mò. Ann vale yo tout ankè tankou kadav y'ap antere.

живих поковтаймо ми їх, як шеол, та здорових, як тих, які сходять до гробу!

N'a jwenn tout kalite gwo richès, n'a plen kay nou ak tout bagay n'a pran.

Ми знайдемо всіляке багатство цінне, переповнимо здобиччю наші хати.

W'a jwenn pa ou nan tou sa n'a pran. Va gen yon sèl kès pou nou tout.

Жеребок свій ти кинеш із нами, буде саква одна для всіх нас,

Pitit mwen, pa mache avèk moun konsa! Pa mete pye ou kote moun sa yo pase!

сину мій, не ходи ти дорогою з ними, спини ногу свою від їхньої стежки,

Yo toujou dèyè pou fè sa ki mal. Pou ti krik ti krak, yo mete san deyò.

бо біжать їхні ноги на зло, і поспішають, щоб кров проливати!

Kisa ou konprann ou fè lè ou kite zwezo wè ou ap tann pèlen pou li?

Бож надармо поставлена сітка на очах усього крилатого:

Se konsa moun sa yo pran nan pèlen yo menm yo pare a. Yo tonbe nan pyèj yo mete a, yo mouri.

то вони на кров власну чатують, засідають на душу свою!

Nan chache genyen sa ki pa pou ou, se ou ki lakòz malè rive ou. Se sa menm ki pou rive tout moun ki pa wè pase vòlò.

Такі то дороги усіх, хто заздрий чужого добра: воно бере душу свого власника!

Koute byen. Sajès ap rele nan lari, l'ap pale byen fò sou plas piblik.

Кличе мудрість на вулиці, на площах свій голос дає,

L'ap rele nan tout kalfou, nan pòtay lavil yo, toupatou kote tout moun ka tande.

на шумливих місцях проповідує, у місті при входах до брам вона каже слова свої:

L'ap di: Bann egare! Kilè n'a sispann renmen fè tenten? Kilè n'a sispann pran plezi nou nan pase tout bagay nan betiz? Kilè moun fou yo va soti pou yo aprann?

Доки ви, нерозумні, глупоту любитимете? Аж доки насмішники будуть кохатись собі в глузуванні, а безглузді ненавидіти будуть знання?

Se pou n' koute m' lè m'ap rale zòrèy nou. M'ap di nou tou sa ki nan tèt mwen, m'ap fè nou konnen tou sa m' konnen.

Зверніться но ви до картання мого, ось я виллю вам духа свого, сповіщу вам слова свої!

Ki jan nou ye konsa? Mwen rele nou, nou fè tankou nou pa tande m'. Mwen lonje men ban nou, nou fè tankou nou pa wè m'.

Бо кликала я, та відмовились ви, простягла була руку свою, та ніхто не прислухувався!

Anhan! Se konsa sa ye? Nou voye tout konsèy mwen te ban nou yo jete byen lwen nou. Nou refize kite m' korije nou.

І всю раду мою ви відкинули, картання ж мого не схотіли!

Konsa, lè n'a nan ka, m'a ri nou. Lè malè va fè nou tranble, m'a pase nou nan rizib.

Тож у вашім нещасті сміятися буду і я, насміхатися буду, як прийде ваш страх.

Lè malè va tonbe sou nou tankou yon van siklòn, lè tray va pase sou nou tankou yon toubouyon, lè lapenn ak kè sere va pran nou,

Коли прийде ваш страх, немов вихор, і привалиться ваше нещастя, мов буря, як прийде недоля та утиск на вас,

le sa a, n'a rele m', mwen menm yo rele sajès, men mwen p'ap reponn nou. N'a mache chache m' toupatou, men nou p'ap jwenn mwen.

тоді кликати будуть мене, але не відповім, будуть шукати мене, та не знайдуть мене,

Nou pa t' vle wè konesans, nou te toujou refize gen krentif pou Bondye.

за те, що науку зненавиділи, і не вибрали страху Господнього,

Nou pa t' janm vle koute konsèy m' t'ap ban nou, nou te toujou derefize koute m' lè m' t'ap korije nou.

не хотіли поради моєї, погорджували всіма моїми докорами!

Se pou nou rekòlte sa nou te simen an. Se pou nou sibi konsekans vye konsèy nou t'ap swiv yo.

І тому хай їдять вони з плоду дороги своєї, а з порад своїх хай насищаються,

Moun ki san esperyans yo mouri paske yo refize aprann. Bann moun fou yo menm, yo pa pran anyen pou anyen, se sa k'ap pèdi yo tou.

бо відступство безумних заб'є їх, і безпечність безтямних їх вигубить!

Men, moun ki koute sa m' di yo jwenn lasirans, y'a viv ak kè poze, yo p'ap bezwen pè anyen.

А хто мене слухає, той буде жити безпечно, і буде спокійний від страху перед злом!