Proverbs 8

La sagesse ne crie-t-elle pas? L'intelligence n'élève-t-elle pas sa voix?

Ĉu ne vokas la saĝo? Kaj ĉu la prudento ne aŭdigas sian voĉon?

C'est au sommet des hauteurs près de la route, C'est à la croisée des chemins qu'elle se place;

Ĝi staras sur la pinto de altaĵoj, Apud la vojo, ĉe la vojkruĉiĝoj.

A côté des portes, à l'entrée de la ville, A l'intérieur des portes, elle fait entendre ses cris:

Apud la pordegoj, ĉe la eniro en la urbon, Ĉe la eniro tra la pordoj, ĝi kantas:

Hommes, c'est à vous que je crie, Et ma voix s'adresse aux fils de l'homme.

Al vi, ho viroj, mi vokas; Kaj mia voĉo sin turnas al la homoj:

Stupides, apprenez le discernement; Insensés, apprenez l'intelligence.

Komprenu, naivuloj, la prudenton, Kaj sensprituloj prenu en la koron.

Ecoutez, car j'ai de grandes choses à dire, Et mes lèvres s'ouvrent pour enseigner ce qui est droit.

Aŭskultu, ĉar mi parolos gravaĵon, Kaj ĝustaĵo eliros el mia buŝo.

Car ma bouche proclame la vérité, Et mes lèvres ont en horreur le mensonge;

Ĉar mia lango parolos veron, Kaj malpiaĵon abomenas miaj lipoj.

Toutes les paroles de ma bouche sont justes, Elles n'ont rien de faux ni de détourné;

Justaj estas ĉiuj paroloj de mia buŝo; Ili ne enhavas falson kaj malicon.

Toutes sont claires pour celui qui est intelligent, Et droites pour ceux qui ont trouvé la science.

Ĉiuj ili estas ĝustaj por tiu, kiu ilin komprenas, Kaj justaj por tiuj, kiuj akiris scion.

Préférez mes instructions à l'argent, Et la science à l'or le plus précieux;

Prenu mian instruon, kaj ne arĝenton; Kaj la scion ŝatu pli, ol plej puran oron.

Car la sagesse vaut mieux que les perles, Elle a plus de valeur que tous les objets de prix.

Ĉar saĝo estas pli bona ol multekostaj ŝtonoj; Kaj nenio, kion oni povas deziri, povas esti egala al ĝi.

Moi, la sagesse, j'ai pour demeure le discernement, Et je possède la science de la réflexion.

Mi, saĝo, loĝas kun la prudento, Kaj mi trovas prudentajn konsilojn.

La crainte de l'Eternel, c'est la haine du mal; L'arrogance et l'orgueil, la voie du mal, Et la bouche perverse, voilà ce que je hais.

Timo antaŭ la Eternulo malamas malbonon, Fieron, malhumilon, kaj malbonan vojon; Malsinceran buŝon mi malamas.

Le conseil et le succès m'appartiennent; Je suis l'intelligence, la force est à moi.

De mi venas konsilo kaj bonaranĝo; Mi estas prudento; al mi apartenas forto.

Par moi les rois règnent, Et les princes ordonnent ce qui est juste;

Per mi reĝas la reĝoj, Kaj la estroj donas leĝojn de justeco.

Par moi gouvernent les chefs, Les grands, tous les juges de la terre.

Per mi regas la princoj Kaj la potenculoj kaj ĉiuj juĝantoj sur la tero.

J'aime ceux qui m'aiment, Et ceux qui me cherchent me trouvent.

Mi amas miajn amantojn; Kaj miaj serĉantoj min trovos.

Avec moi sont la richesse et la gloire, Les biens durables et la justice.

Riĉo kaj gloro estas ĉe mi, Daŭra havo kaj justo.

Mon fruit est meilleur que l'or, que l'or pur, Et mon produit est préférable à l'argent.

Mia frukto estas pli bona ol oro kaj ol plej pura oro; Kaj la rikolto de mi estas pli bona ol elektita arĝento.

Je marche dans le chemin de la justice, Au milieu des sentiers de la droiture,

Laŭ la vojo de vero mi iras, Laŭ la vojstreko de la justo;

Pour donner des biens à ceux qui m'aiment, Et pour remplir leurs trésors.

Por heredigi al miaj amantoj esencan bonon, Kaj plenigi iliajn trezorejojn.

L'Eternel m'a créée la première de ses oeuvres, Avant ses oeuvres les plus anciennes.

La Eternulo min formis en la komenco de Sia vojo, Antaŭ Siaj kreitaĵoj, tre antikve.

J'ai été établie depuis l'éternité, Dès le commencement, avant l'origine de la terre.

Antaŭ eterno mi estis firme fondita, en la komenco, Antaŭ la kreo de la tero.

Je fus enfantée quand il n'y avait point d'abîmes, Point de sources chargées d'eaux;

Kiam ankoraŭ ne ekzistis la abismoj, mi estis jam naskita, Kiam ankoraŭ ne ekzistis fontoj, ŝprucigantaj akvon.

Avant que les montagnes soient affermies, Avant que les collines existent, je fus enfantée;

Antaŭ ol la montoj estis starigitaj, Antaŭ la altaĵoj mi estis kreita;

Il n'avait encore fait ni la terre, ni les campagnes, Ni le premier atome de la poussière du monde.

Kiam la tero ankoraŭ ne estis farita, nek la kampoj, Nek la komencaj polveroj de la mondo.

Lorsqu'il disposa les cieux, j'étais là; Lorsqu'il traça un cercle à la surface de l'abîme,

Dum Li firmigis la ĉielojn, mi jam estis tie; Dum Li desegnis limojn sur la supraĵo de la abismo,

Lorsqu'il fixa les nuages en haut, Et que les sources de l'abîme jaillirent avec force,

Dum Li fortikigis la nubojn supre, Dum Li firmigis la fontojn de la abismo,

Lorsqu'il donna une limite à la mer, Pour que les eaux n'en franchissent pas les bords, Lorsqu'il posa les fondements de la terre,

Dum Li donis Sian leĝon al la maro, Por ke la akvoj ne transpaŝu siajn bordojn, Kaj dum Li difinis la fundamentojn de la tero:

J'étais à l'oeuvre auprès de lui, Et je faisais tous les jours ses délices, Jouant sans cesse en sa présence,

Tiam mi estis ĉe Li kiel konstruanto; Mi estis la ĝojo de ĉiuj tagoj, Ludante antaŭ Li ĉiutempe.

Jouant sur le globe de sa terre, Et trouvant mon bonheur parmi les fils de l'homme.

Mi ludas sur Lia mondo-tero; Kaj mia ĝojo estas inter la homidoj.

Et maintenant, mes fils, écoutez-moi, Et heureux ceux qui observent mes voies!

Kaj nun, infanoj, aŭskultu min; Kaj feliĉaj estos tiuj, kiuj iras laŭ miaj vojoj.

Ecoutez l'instruction, pour devenir sages, Ne la rejetez pas.

Aŭskultu instruon kaj saĝiĝu, Kaj ne forĵetu ĝin.

Heureux l'homme qui m'écoute, Qui veille chaque jour à mes portes, Et qui en garde les poteaux!

Feliĉa estas la homo, kiu min aŭskultas, Kiu maldormas ĉiutage ĉe miaj pordoj, Kiu staras garde ĉe la fostoj de miaj pordegoj.

Car celui qui me trouve a trouvé la vie, Et il obtient la faveur de l'Eternel.

Ĉar kiu min trovis, tiu trovis vivon, Kaj akiros favoron de la Eternulo.

Mais celui qui pèche contre moi nuit à son âme; Tous ceux qui me haïssent aiment la mort.

Sed kiu maltrafas min, tiu difektas sian animon; Ĉiuj, kiuj min malamas, amas la morton.