Proverbs 17

Mieux vaut un morceau de pain sec, avec la paix, Qu'une maison pleine de viandes, avec des querelles.

Pli bona estas seka peco da pano, sed kun trankvileco, Ol domo plena de viando, kun malpaco.

Un serviteur prudent domine sur le fils qui fait honte, Et il aura part à l'héritage au milieu des frères.

Saĝa sklavo regos super filo hontinda, Kaj dividos heredon kune kun fratoj.

Le creuset est pour l'argent, et le fourneau pour l'or; Mais celui qui éprouve les coeurs, c'est l'Eternel.

Fandujo estas por arĝento, kaj forno por oro; Sed la korojn esploras la Eternulo.

Le méchant est attentif à la lèvre inique, Le menteur prête l'oreille à la langue pernicieuse.

Malbonfaranto obeas malbonajn buŝojn; Malveremulo atentas malpian langon.

Celui qui se moque du pauvre outrage celui qui l'a fait; Celui qui se réjouit d'un malheur ne restera pas impuni.

Kiu mokas malriĉulon, tiu ofendas lian Kreinton; Kiu ĝojas pri ies malfeliĉo, tiu ne restos sen puno.

Les enfants des enfants sont la couronne des vieillards, Et les pères sont la gloire de leurs enfants.

Nepoj estas krono por maljunuloj; Kaj gloro por infanoj estas iliaj gepatroj.

Les paroles distinguées ne conviennent pas à un insensé; Combien moins à un noble les paroles mensongères!

Al malsaĝulo ne konvenas alta parolado, Kaj ankoraŭ malpli al nobelo mensogado.

Les présents sont une pierre précieuse aux yeux de qui en reçoit; De quelque côté qu'ils se tournent, ils ont du succès.

Donaco estas juvelo en la okuloj de sia mastro; Kien ajn li sin turnos, li sukcesos.

Celui qui couvre une faute cherche l'amour, Et celui qui la rappelle dans ses discours divise les amis.

Kiu kovras kulpon, tiu serĉas amikecon; Sed kiu reparolas pri la afero, tiu disigas amikojn.

Une réprimande fait plus d'impression sur l'homme intelligent Que cent coups sur l'insensé.

Pli efikas riproĉo ĉe saĝulo, Ol cent batoj ĉe malsaĝulo.

Le méchant ne cherche que révolte, Mais un messager cruel sera envoyé contre lui.

Malbonulo serĉas nur ribelon; Sed terura sendato estos sendita kontraŭ lin.

Rencontre une ourse privée de ses petits, Plutôt qu'un insensé pendant sa folie.

Pli bone estas renkonti ursinon, al kiu estas rabitaj ĝiaj infanoj, Ol malsaĝulon kun lia malsaĝeco.

De celui qui rend le mal pour le bien Le mal ne quittera point la maison.

Kiu redonas malbonon por bono, El ties domo ne malaperos malbono.

Commencer une querelle, c'est ouvrir une digue; Avant que la dispute s'anime, retire-toi.

La komenco de malpaco estas kiel liberigo de akvo; Antaŭ ol ĝi tro vastiĝis, forlasu la malpacon.

Celui qui absout le coupable et celui qui condamne le juste Sont tous deux en abomination à l'Eternel.

Kiu pravigas malvirtulon, kaj kiu malpravigas virtulon, Ambaŭ estas abomenaĵo por la Eternulo.

A quoi sert l'argent dans la main de l'insensé? A acheter la sagesse?... Mais il n'a point de sens.

Por kio servas mono en la mano de malsaĝulo? Ĉu por aĉeti saĝon, kiam li prudenton ne havas?

L'ami aime en tout temps, Et dans le malheur il se montre un frère.

En ĉiu tempo amiko amas, Kaj li fariĝas frato en mizero.

L'homme dépourvu de sens prend des engagements, Il cautionne son prochain.

Homo malsaĝa donas manon en manon, Kaj garantias por sia proksimulo.

Celui qui aime les querelles aime le péché; Celui qui élève sa porte cherche la ruine.

Kiu amas malpacon, tiu amas pekon; Kiu tro alte levas sian pordon, tiu serĉas pereon.

Un coeur faux ne trouve pas le bonheur, Et celui dont la langue est perverse tombe dans le malheur.

Malica koro ne trovos bonon; Kaj kiu havas neĝustan langon, tiu enfalos en malfeliĉon.

Celui qui donne naissance à un insensé aura du chagrin; Le père d'un fou ne peut pas se réjouir.

Kiu naskas malsaĝulon, tiu havas ĉagrenon; Kaj patro de malprudentulo ne havos ĝojon.

Un coeur joyeux est un bon remède, Mais un esprit abattu dessèche les os.

Ĝoja koro estas saniga; Kaj malĝoja spirito sekigas la ostojn.

Le méchant accepte en secret des présents, Pour pervertir les voies de la justice.

Kaŝitajn donacojn akceptas malvirtulo, Por deklini la vojon de la justeco.

La sagesse est en face de l'homme intelligent, Mais les yeux de l'insensé sont à l'extrémité de la terre.

Antaŭ la vizaĝo de prudentulo estas saĝo; Sed la okuloj de malsaĝulo estas en la fino de la tero.

Un fils insensé fait le chagrin de son père, Et l'amertume de celle qui l'a enfanté.

Filo malsaĝa estas ĉagreno por sia patro, Kaj malĝojo por sia patrino.

Il n'est pas bon de condamner le juste à une amende, Ni de frapper les nobles à cause de leur droiture.

Ne estas bone suferigi virtulon, Nek bati noblulon, kiu agas juste.

Celui qui retient ses paroles connaît la science, Et celui qui a l'esprit calme est un homme intelligent.

Kiu ŝparas siajn vortojn, tiu estas prudenta; Kaj trankvilanimulo estas homo saĝa.

L'insensé même, quand il se tait, passe pour sage; Celui qui ferme ses lèvres est un homme intelligent.

Eĉ malsaĝulo, se li silentas, estas rigardata kiel saĝulo; Kaj kiel prudentulo, se li tenas fermita sian buŝon.