Proverbs 30

اینها سخنان آکور، پسر یاقه است، خطاب به ایتیئیل و اوکال: خدایا، خسته و درمانده‌ام، چه چاره کنم؟

verba Congregantis filii Vomentis visio quam locutus est vir cum quo est Deus et qui Deo secum morante confortatus ait

من شعور یک انسان را ندارم.

stultissimus sum virorum et sapientia hominum non est mecum

من بیشتر شبیه حیوان هستم؛ من شعور یک انسان را ندارم، و دربارهٔ خدا چیزی نمی‌دانم.

non didici sapientiam et non novi sanctorum scientiam

کیست که به آسمان صعود کرد و بر زمین فرود آمد؟ کیست که باد را در مشت خود جمع کرد و آبها را در لباس خود پیچید؟ کیست که حدود زمین را تعیین کرد؟ نام او چیست و پسرش چه نام دارد؟ اگر می‌دانی بگو.

quis ascendit in caelum atque descendit quis continuit spiritum manibus suis quis conligavit aquas quasi in vestimento quis suscitavit omnes terminos terrae quod nomen eius et quod nomen filii eius si nosti

«خدا به وعدهٔ خود وفا می‌کند. او مانند سپر از کسانی‌که به او توکّل دارند، حمایت می‌کند.

omnis sermo Dei ignitus clypeus est sperantibus in se

به کلام او چیزی میافزا، مبادا تو را تنبیه کند و دروغگو شمرده شوی.»

ne addas quicquam verbis illius et arguaris inveniarisque mendax

ای خدا، پیش از اینکه بمیرم، دو چیز از تو می‌خواهم:

duo rogavi te ne deneges mihi antequam moriar

زبان مرا از دروغ گفتن بازدار، و مرا نه فقیر ساز و نه ثروتمند، بلکه روزی مرا به اندازهٔ احتیاجم بده.

vanitatem et verba mendacia longe fac a me mendicitatem et divitias ne dederis mihi tribue tantum victui meo necessaria

زیرا اگر ثروتمند شوم ممکن است تو را انکار کنم و بگویم: «خداوند کیست؟» و اگر فقیر شوم، شاید دزدی کنم و نام تو را بی‌حرمت سازم.

ne forte saturatus inliciar ad negandum et dicam quis est Dominus et egestate conpulsus furer et peierem nomen Dei mei

هیچ‌وقت از کسی پیش کارفرمایش بدگویی نکن، مبادا تو را لعنت کند و مجرم شوی.

ne accuses servum ad dominum suum ne forte maledicat tibi et corruas

کسانی هستند که پدر و مادر خود را نفرین می‌کنند.

generatio quae patri suo maledicit et quae non benedicit matri suae

اشخاصی هستند که خود را پاک می‌دانند، درحالی‌که آلوده به گناه می‌باشند.

generatio quae sibi munda videtur et tamen non est lota a sordibus suis

بسیار کسانی هستند که از چشمانشان کبر و غرور می‌بارد.

generatio cuius excelsi sunt oculi et palpebrae eius in alta subrectae

گروهی هستند که دندانهای خود را تیز می‌کنند تا به جان مردم فقیر و محتاج افتاده، آنها را ببلعند.

generatio quae pro dentibus gladios habet et commandit molaribus suis ut comedat inopes de terra et pauperes ex hominibus

در دنیا چهار چیز مانند «زالو» هستند که هرقدر بخورند سیر نمی‌شوند:

sanguisugae duae sunt filiae dicentes adfer adfer tria sunt insaturabilia et quartum quod numquam dicit sufficit

دنیای مردگان، رحم نازا، زمین خشک و بی‌آب، و آتش شعله‌ور.

infernus et os vulvae et terra quae non satiatur aqua ignis vero numquam dicit sufficit

کسی‌که پدر خود را مسخره و مادر خود را تحقیر کند، زاغها چشمانش را از کاسه بیرون می‌آوردند و لاشخورها بدنش را می‌خورند.

oculum qui subsannat patrem et qui despicit partum matris suae effodiant corvi de torrentibus et comedant illum filii aquilae

چهار چیز است که برای من بسیار عجیب است و من آنها را نمی‌فهمم:

tria sunt difficilia mihi et quartum penitus ignoro

پرواز عقاب در آسمان، خزیدن مار بر صخره، عبور کشتی از دریا، به وجود آمدن عشق بین زن و مرد.

viam aquilae in caelo viam colubri super petram viam navis in medio mari et viam viri in adulescentula

زن بدکار زنا می‌کند و با بی‌شرمی می‌گوید: «گناهی نکرده‌ام.»

talis est via mulieris adulterae quae comedit et tergens os suum dicit non sum operata malum

چهار چیز است که زمین تاب تحمّل آنها را ندارد:

per tria movetur terra et quartum non potest sustinere

غلامی که به سلطنت می‌رسد، احمقی که سیر و توانگر شود،

per servum cum regnaverit per stultum cum saturatus fuerit cibo

زن بداخلاقی که شوهر کرده باشد، و کنیزی که جای خانم خانه را می‌گیرد.

per odiosam mulierem cum in matrimonio fuerit adsumpta et per ancillam cum heres fuerit dominae suae

در دنیا چهار حیوان هستند که کوچک می‌باشند، امّا شعورِ بسیار دارند:

quattuor sunt minima terrae et ipsa sunt sapientiora sapientibus

مورچه‌ها: اگر چه ضعیف هستند، امّا در تابستان برای زمستان خوراک ذخیره می‌کنند،

formicae populus infirmus quae praeparant in messe cibum sibi

گورکنها: با آن که ناتوانند، امّا در بین صخره‌ها برای خود لانه می‌سازند،

lepusculus plebs invalida quae conlocat in petra cubile suum

ملخها: هر چند رهبری ندارند، ولی در دسته‌های منظّم حرکت می‌کنند،

regem lucusta non habet et egreditur universa per turmas

و مارمولکها: که می‌توان آنها را با دست گرفت، امّا در قصرهای پادشاهان هم راه دارند.

stilio manibus nititur et moratur in aedibus regis

چهار موجود هستند که با وقار راه می‌روند:

tria sunt quae bene gradiuntur et quartum quod incedit feliciter

شیر که پادشاه حیوانات است و از چیزی نمی‌ترسد،

leo fortissimus bestiarum ad nullius pavebit occursum

طاووس، بُز نر، و پادشاهی که سپاهیانش همراه او هستند.

gallus succinctus lumbos et aries nec est rex qui resistat ei

اگر از روی حماقت مغرور شده و نقشه‌های پلیدی کشیده‌ای، از این کارهایت دست بکش.

et qui stultus apparuit postquam elatus est in sublime si enim intellexisset ori inposuisset manum

همچنان‌که از زدن شیر کره به دست می‌آید و از ضربه زدن به بینی خون جاری می‌شود، از برانگیختن خشم نیز نزاع برپا می‌گردد.

qui autem fortiter premit ubera ad eliciendum lac exprimit butyrum et qui vehementer emungitur elicit sanguinem et qui provocat iras producit discordias