Proverbs 19

بهتر است انسان فقیر باشد و با صداقت زندگی کند، تا اینکه دروغگویی احمق باشد.

melior est pauper qui ambulat in simplicitate sua quam torquens labia insipiens

داشتن دل و جرأت بدون حکمت بی‌فایده است و عجله باعث اشتباه می‌شود.

ubi non est scientia animae non est bonum et qui festinus est pedibus offendit

انسان با حماقت خود زندگی خود را تباه می‌کند و بعد گناه را به گردن خداوند می‌اندازد.

stultitia hominis subplantat gressus eius et contra Deum fervet animo suo

شخص ثروتمند دوستان بسیار پیدا می‌کند، امّا دوستان آدم فقیر از او جدا می‌شوند.

divitiae addunt amicos plurimos a paupere autem et hii quos habuit separantur

شاهد دروغگو بی‌سزا نمی‌ماند و کسی‌که همیشه دروغ می‌گوید، جان سالم به در نخواهد برد.

testis falsus non erit inpunitus et qui mendacia loquitur non effugiet

مردم دوست دارند که پیش بزرگان شیرین زبانی کنند و با کسانی دوست شوند که سخاوتمند هستند.

multi colunt personam potentis et amici sunt dona tribuenti

وقتی انسان فقیر شود، حتّی خویشاوندانش او را ترک می‌کنند، چه رسد به دوستانش، و کوشش او برای بازیافتن آنها به جایی نمی‌رسد.

fratres hominis pauperis oderunt eum insuper et amici procul recesserunt ab eo qui tantum verba sectatur nihil habebit

هر که در بدنبال حکمت است، جان خود را دوست دارد و کسی‌که برای حکمت ارزش قایل شود، سعادتمند خواهد شد.

qui autem possessor est mentis diligit animam suam et custos prudentiae inveniet bona

شاهد دروغگو بی‌سزا نمی‌ماند و کسی‌که همیشه دروغ می‌گوید، هلاک خواهد شد.

testis falsus non erit inpunitus et qui loquitur mendacia peribit

شایسته نیست که شخص احمق در ناز و نعمت به سر ببرد و یا یک غلام بر امیران حکومت کند.

non decent stultum deliciae nec servum dominari principibus

کسی‌که خشم خود را فرومی‌نشاند، عاقل است و کسی‌که از گناهان دیگران چشم می‌پوشد، سرفراز خواهد شد.

doctrina viri per patientiam noscitur et gloria eius est iniqua praetergredi

غضب پادشاه مانند غرّش شیر است، امّا خشنودی او مثل شبنمی است که بر سبزه می‌نشیند.

sicut fremitus leonis ita et regis ira et sicut ros super herbam ita hilaritas eius

فرزند نادان، بلای جان والدین خود است و نق زدنهای زن بهانه‌گیر، مانند قطره‌های آبی است که دایم در حال چکیدن می‌باشد.

dolor patris filius stultus et tecta iugiter perstillantia litigiosa mulier

خانه و ثروت از اجداد به ارث می‌رسد، امّا زن عاقل هدیهٔ خداوند است.

domus et divitiae dantur a patribus a Domino autem proprie uxor prudens

کسی‌که تنبل است و زیاد می‌خوابد، گرسنه می‌ماند.

pigredo inmittit soporem et anima dissoluta esuriet

از احکام خدا پیروی کن تا زنده بمانی، زیرا هرکسی که آنها را ناچیز شمارد، خواهد مرد.

qui custodit mandatum custodit animam suam qui autem neglegit vias suas mortificabitur

وقتی به یک فقیر کمک می‌‌کنی، مثل این است که به خداوند قرض می‌دهی و خداوند است که قرض تو را ادا می‌کند.

feneratur Domino qui miseretur pauperis et vicissitudinem suam reddet ei

فرزند خود را وقتی هنوز جوان است تربیت کن؛ اگر غفلت نمایی، زندگی او را تباه خواهی کرد.

erudi filium tuum ne desperes ad interfectionem autem eius ne ponas animam tuam

اگر کسی تندخویی کند، بگذار مجازاتش را ببیند. اگر او را کمک کنی، باید همیشه کار خود را تکرار نمایی.

qui inpatiens est sustinebit damnum et cum rapuerit aliud adponet

اگر به پند و نصیحت گوش دهی تا آخر عمر از حکمت برخوردار خواهی بود.

audi consilium et suscipe disciplinam ut sis sapiens in novissimis tuis

انسان نقشه‌های زیادی در سر می‌پروراند، امّا نقشه‌هایی که مطابق با خواست خداوند باشد، انجام خواهند شد.

multae cogitationes in corde viri voluntas autem Domini permanebit

مهر و وفا زینت انسان است. بهتر است که انسان فقیر باشد نه دروغگو.

homo indigens misericors est et melior pauper quam vir mendax

خداترسی به انسان حیات می‌بخشد و او را کامیاب ساخته از هر بلایی محفوظ می‌دارد.

timor Domini ad vitam et in plenitudine commorabitur absque visitatione pessimi

آدم تنبل دست خود را به سوی بشقاب دراز می‌کند، امّا از فرط تنبلی لقمه را به دهان خود نمی‌گذارد.

abscondit piger manum suam sub ascella nec ad os suum adplicat eam

شخص مسخره کننده را سرزنش کن تا وسیلهٔ عبرت جاهلان گردد. اشتباهات شخص فهمیده را به او نشان بده تا فهمیده‌تر گردد.

pestilente flagellato stultus sapientior erit sin autem corripueris sapientem intelleget disciplinam

هر که با پدر خود بد رفتاری کند و مادر خود از خانه بیرون کند، ننگ و رسوایی به بار می‌آورد.

qui adfligit patrem et fugat matrem ignominiosus est et infelix

فرزندم، از تعلیمی که تو را از عقل دور سازد، خودداری کن.

non cesses fili audire doctrinam nec ignores sermones scientiae

شاهد فرومایه عدالت را مسخره می‌کند و شریران از گناه کردن لذّت می‌برند.

testis iniquus deridet iudicium et os impiorum devorat iniquitatem

مسخره کنندگان و اشخاص احمق مجازات خواهند شد.

parata sunt derisoribus iudicia et mallei percutientes stultorum corporibus