Proverbs 22

نیکنامی از ثروت هنگفت بهتر است و محبوبیت از طلا و نقره.

İyi ad büyük servetten, Saygınlık gümüş ve altından yeğdir.

فقیر و ثروتمند یک وجه مشترک دارند: هردوی آنها را خداوند آفریده است.

Zenginle yoksulun ortak yönü şu: Her ikisini de RAB yarattı.

شخص باهوش خطر را می‌بیند و از آن دوری می‌کند، امّا آدم نادان به سوی آن می‌رود و خود را گرفتار می‌سازد.

İhtiyatlı kişi tehlikeyi görünce saklanır, Bönse öne atılır ve zarar görür.

نتیجهٔ فروتنی و اطاعت از خداوند، ثروت و احترام و عمر طولانی است.

Alçakgönüllülüğün ve RAB korkusunun ödülü, Zenginlik, onur ve yaşamdır.

راه شریران پر از خارها و دامهاست. اگر جان خود را دوست داری از رفتن به آن راه خودداری کن.

Kötünün yolu diken ve tuzakla doludur. Canını korumak isteyen bunlardan uzak durur.

کودک را در راهی که باید برود، تربیت نما و او تا آخر عمر از آن منحرف نخواهد شد.

Çocuğu tutması gereken yola göre yetiştir, Yaşlandığında o yoldan ayrılmaz.

فقیر، اسیر ثروتمند است و کسی‌که قرض می‌گیرد، غلام قرض‌دهنده.

Zengin yoksullara egemen olur, Borç alan borç verenin kulu olur.

هر که ظلم بکارد، همان را درو خواهد کرد و قدرتش درهم خواهد شکست.

Fesat eken dert biçer, Gazabının değneği yok olur.

شخص سخاوتمند برکت خواهد یافت، چون خوراک خود را با فقرا تقسیم می‌کند.

Cömert olan kutsanır, Çünkü yemeğini yoksullarla paylaşır.

شخص مسخره‌کننده را بیرون انداز تا دشمنی و کشمکش و فحاشی خاتمه یابد.

Alaycıyı kov, kavga biter; Çekişme ve aşağılamalar da sona erer.

کسی‌که قلب پاک و کلام دلنشین را دوست داشته باشد، حتّی پادشاه هم او را دوست خواهد داشت.

Yürek temizliğini ve güzel sözleri seven, Kralın dostluğunu kazanır.

خداوند حافظ راستی است و سخنان دروغ را باطل می‌سازد.

RAB bilgiyi gözetip korur, Hainin sözlerini ise altüst eder.

آدم تنبل در خانه می‌ماند و می‌گوید: «اگر بیرون بروم، شیر مرا خواهد خورد.»

Tembel der ki, “Dışarda aslan var, Sokağa çıksam beni parçalar.”

سخنان زن بدکار مانند یک دام، خطرناک است و هرکسی که مورد غضب خداوند باشد، در آن گرفتار می‌شود.

Sokak kadınının ağzı dipsiz çukur gibidir, RAB’bin gazabına uğrayan oraya düşer.

حماقت در وجود کودک نهفته است، امّا تنبیه آن را از او بیرون می‌کند.

Akılsızlık çocuğun öz yapısındadır, Değnekle terbiye edilirse akılsızlıktan uzaklaşır.

کسی‌که به‌خاطر نفع خود به فقرا ظلم کند و به ثروتمندان هدیه بدهد، سرانجام گرفتار فقر خواهد شد.

Servetini büyütmek için yoksulu ezenle Zengine armağan verenin sonu yoksulluktur.

به سخنان مردان حکیم که به تو یاد می‌دهم، گوش بده و آنها را یاد بگیر،

Kulak ver, bilgelerin sözlerini dinle, Öğrettiğimi zihnine işle.

زیرا یادآوری و بیان آنها تو را شادمان می‌سازد.

Sözlerimi yüreğinde saklarsan mutlu olursun, Onlar hep hazır olsun dudaklarında.

این سخنان را امروز به تو تعلیم می‌دهم تا اعتماد تو بر خداوند باشد.

RAB’be güvenmen için Bugün bunları sana, evet sana da bildiriyorum.

من این سی مَثَل را که پر از حکمت و نصیحت است، برای تو نوشته‌ام

Senin için otuz söz yazdım, Bilgi ve öğüt sözleri...

تا حقیقت را همان‌طور که هست به تو یاد بدهم و تو نیز آن را به کسانی‌که از تو می‌پرسند، تعلیم دهی.

Öyle ki, güvenilir, doğru sözleri bilesin, Böylece seni gönderene güvenilir yanıt verebilesin.

به شخص فقیری که پشتیبانی ندارد، ظلم نکن و حق بیچارگان را در دادگاه پایمال نساز.

Yoksulu, yoksul olduğu için soymaya kalkma, Düşkünü mahkemede ezme.

زیرا خداوند به داد آنها می‌رسد و کسانی را که به آنها ظلم کرده‌اند، به سزای کارهایشان می‌رساند.

Çünkü onların davasını RAB yüklenecek Ve onları soyanların canını alacak.

با اشخاص تندخو که زود خشمگین می‌شوند معاشرت نکن،

Huysuz kişiyle arkadaşlık etme; Tez öfkelenenle yola çıkma.

مبادا تو نیز مانند آنها شوی و زندگی خود را تباه کنی.

Yoksa onun yollarına alışır, Kendini tuzağa düşmüş bulursun.

ضامن کسی نشو و تعهّد نکن که او قرض خود را ادا خواهد کرد،

El sıkışıp Başkasının borcuna kefil olmaktan kaçın.

زیرا اگر مجبور به پرداخت قرض او شوی و نتوانی آن را بپردازی، رختخوابت را از زیرت بیرون می‌کشند.

Ödeyecek paran olmazsa, Altındaki döşeğe bile el koyarlar.

حدود زمین خود را که اجدادت از قدیم تعیین کرده‌اند، به نفع خود تغییر نده.

Atalarının belirlediği Eski sınır taşlarının yerini değiştirme.

آیا شخصی را که در کار خود مهارت دارد، می‌بینی؟ او نزد مردمِ عادی باقی نخواهد ماند، بلکه در حضور پادشاهان خدمت خواهد کرد.

İşinde usta birini görüyor musun? Öylesi sıradan kişilere değil, Krallara bile hizmet eder.