Proverbs 22

نیکنامی از ثروت هنگفت بهتر است و محبوبیت از طلا و نقره.

DE más estima es la buena fama que las muchas riquezas; Y la buena gracia más que la plata y el oro.

فقیر و ثروتمند یک وجه مشترک دارند: هردوی آنها را خداوند آفریده است.

El rico y el pobre se encontraron: Á todos ellos hizo JEHOVÁ.

شخص باهوش خطر را می‌بیند و از آن دوری می‌کند، امّا آدم نادان به سوی آن می‌رود و خود را گرفتار می‌سازد.

El avisado ve el mal, y escóndese: Mas los simples pasan, y reciben el daño.

نتیجهٔ فروتنی و اطاعت از خداوند، ثروت و احترام و عمر طولانی است.

Riquezas, y honra, y vida, Son la remuneración de la humildad y del temor de JEHOVÁ.

راه شریران پر از خارها و دامهاست. اگر جان خود را دوست داری از رفتن به آن راه خودداری کن.

Espinas y lazos hay en el camino del perverso: El que guarda su alma se alejará de ellos.

کودک را در راهی که باید برود، تربیت نما و او تا آخر عمر از آن منحرف نخواهد شد.

Instruye al niño en su carrera: Aun cuando fuere viejo no se apartará de ella.

فقیر، اسیر ثروتمند است و کسی‌که قرض می‌گیرد، غلام قرض‌دهنده.

El rico se enseñoreará de los pobres; Y el que toma prestado, siervo es del que empresta.

هر که ظلم بکارد، همان را درو خواهد کرد و قدرتش درهم خواهد شکست.

El que sembrare iniquidad, iniquidad segará: Y consumiráse la vara de su ira.

شخص سخاوتمند برکت خواهد یافت، چون خوراک خود را با فقرا تقسیم می‌کند.

El ojo misericordioso será bendito, Porque dió de su pan al indigente.

شخص مسخره‌کننده را بیرون انداز تا دشمنی و کشمکش و فحاشی خاتمه یابد.

Echa fuera al escarnecedor, y saldrá la contienda, Y cesará el pleito y la afrenta.

کسی‌که قلب پاک و کلام دلنشین را دوست داشته باشد، حتّی پادشاه هم او را دوست خواهد داشت.

El que ama la limpieza de corazón, Por la gracia de sus labios su amigo será el rey.

خداوند حافظ راستی است و سخنان دروغ را باطل می‌سازد.

Los ojos de JEHOVÁ miran por la ciencia; Mas él trastorna las cosas de los prevaricadores.

آدم تنبل در خانه می‌ماند و می‌گوید: «اگر بیرون بروم، شیر مرا خواهد خورد.»

Dice el perezoso: El león está fuera; En mitad de las calles seré muerto.

سخنان زن بدکار مانند یک دام، خطرناک است و هرکسی که مورد غضب خداوند باشد، در آن گرفتار می‌شود.

Sima profunda es la boca de las extrañas: Aquel contra el cual estuviere JEHOVÁ airado, caerá en ella.

حماقت در وجود کودک نهفته است، امّا تنبیه آن را از او بیرون می‌کند.

La necedad está ligada en el corazón del muchacho; Mas la vara de la corrección la hará alejar de él.

کسی‌که به‌خاطر نفع خود به فقرا ظلم کند و به ثروتمندان هدیه بدهد، سرانجام گرفتار فقر خواهد شد.

El que oprime al pobre para aumentarse él, Y que da al rico, ciertamente será pobre.

به سخنان مردان حکیم که به تو یاد می‌دهم، گوش بده و آنها را یاد بگیر،

Inclina tu oído, y oye las palabras de los sabios, Y pon tu corazón á mi sabiduría:

زیرا یادآوری و بیان آنها تو را شادمان می‌سازد.

Porque es cosa deleitable, si las guardares en tus entrañas; Y que juntamente sean ordenadas en tus labios.

این سخنان را امروز به تو تعلیم می‌دهم تا اعتماد تو بر خداوند باشد.

Para que tu confianza sea en JEHOVÁ, Te las he hecho saber hoy á ti también.

من این سی مَثَل را که پر از حکمت و نصیحت است، برای تو نوشته‌ام

¿No te he escrito tres veces En consejos y ciencia,

تا حقیقت را همان‌طور که هست به تو یاد بدهم و تو نیز آن را به کسانی‌که از تو می‌پرسند، تعلیم دهی.

Para hacerte saber la certidumbre de las razones verdaderas, Para que puedas responder razones de verdad á los que á ti enviaren?

به شخص فقیری که پشتیبانی ندارد، ظلم نکن و حق بیچارگان را در دادگاه پایمال نساز.

No robes al pobre, porque es pobre, Ni quebrantes en la puerta al afligido:

زیرا خداوند به داد آنها می‌رسد و کسانی را که به آنها ظلم کرده‌اند، به سزای کارهایشان می‌رساند.

Porque JEHOVÁ juzgará la causa de ellos, Y despojará el alma de aquellos que los despojaren.

با اشخاص تندخو که زود خشمگین می‌شوند معاشرت نکن،

No te entrometas con el iracundo, Ni te acompañes con el hombre de enojos;

مبادا تو نیز مانند آنها شوی و زندگی خود را تباه کنی.

Porque no aprendas sus maneras, Y tomes lazo para tu alma.

ضامن کسی نشو و تعهّد نکن که او قرض خود را ادا خواهد کرد،

No estés entre los que tocan la mano, Entre los que fían por deudas.

زیرا اگر مجبور به پرداخت قرض او شوی و نتوانی آن را بپردازی، رختخوابت را از زیرت بیرون می‌کشند.

Si no tuvieres para pagar, ¿Por qué han de quitar tu cama de debajo de ti?

حدود زمین خود را که اجدادت از قدیم تعیین کرده‌اند، به نفع خود تغییر نده.

No traspases el término antiguo Que pusieron tus padres.

آیا شخصی را که در کار خود مهارت دارد، می‌بینی؟ او نزد مردمِ عادی باقی نخواهد ماند، بلکه در حضور پادشاهان خدمت خواهد کرد.

¿Has visto hombre solícito en su obra? delante de los reyes estará; No estará delante de los de baja suerte.