Luke 1

تقدیم به عالیجناب تئوفیلوس: تا به حال نویسندگان بسیاری به نوشتن شرح وقایعی كه در بین ما رخ داده است، اقدام کرده‌اند

HABIENDO muchos tentado á poner en orden la historia de las cosas que entre nosotros han sido ciertísimas,

و آنچه را كه به وسیلهٔ شاهدان عینی اوّلیه و اعلام کنندگان آن پیام به ما رسیده است به قلم آورده‌اند.

Como nos lo enseñaron los que desde el principio lo vieron por sus ojos, y fueron ministros de la palabra;

من نیز به نوبهٔ خود، به عنوان کسی‌که جریان كامل این وقایع را جزء به جزء مطالعه و بررسی كرده است، صلاح دیدم كه این پیشامدها را به ترتیب تاریخ وقوع برای تو بنویسم

Me ha parecido también á mí, después de haber entendido todas las cosas desde el principio con diligencia, escribírtelas por orden, oh muy buen Teófilo,

تا به حقیقت همهٔ مطالبی كه از آن اطّلاع یافته‌ای، پی ببری.

Para que conozcas la verdad de las cosas en las cuales has sido enseñado.

در زمان سلطنت هیرودیس، پادشاه یهودیه، كاهنی به نام زكریا از افراد گروه ابیا، زندگی می‌کرد. همسر او نیز از خاندان هارون بود و الیزابت نام داشت.

HUBO en los días de Herodes, rey de Judea, un sacerdote llamado Zachârías, de la suerte de Abías; y su mujer, de las hijas de Aarón, llamada Elisabeth.

این دو نفر در نظر خدا درستكار بودند و بدون کوتاهی، كلّیهٔ احكام و دستورات خداوند را رعایت می‌کردند.

Y eran ambos justos delante de Dios, andando sin reprensión en todos los mandamientos y estatutos del Señor.

امّا فرزندی نداشتند زیرا الیزابت نازا بود و هر دو سالخورده بودند.

Y no tenían hijo, porque Elisabeth era estéril, y ambos eran avanzados en días.

چون نوبت خدمت روزانه در معبد بزرگ به گروه زكریا رسید، او به عنوان كاهن مشغول انجام وظایف خود شد.

Y aconteció que ejerciendo Zachârías el sacerdocio delante de Dios por el orden de su vez,

‌طبق رسوم كاهنان قرعه به نام او درآمد كه به داخل جایگاه مقدّس در معبد بزرگ وارد شود و بُخور بسوزاند.

Conforme á la costumbre del sacerdocio, salió en suerte á poner el incienso, entrando en el templo del Señor.

در وقت سوزاندن بُخور، تمام جماعت در بیرون ایستاده و دست به دعا برداشته بودند.

Y toda la multitud del pueblo estaba fuera orando á la hora del incienso.

در آنجا فرشتهٔ خداوند به او ظاهر شد و در سمت راست آتشدان بُخور ایستاد.

Y se le apareció el ángel del Señor puesto en pie á la derecha del altar del incienso.

زكریا از دیدن این منظره تكانی خورد و ترسید.

Y se turbó Zachârías viéndole, y cayó temor sobre él.

امّا فرشته به او گفت: «ای زكریا نترس. دعاهای تو مستجاب شده و همسرت الیزابت برای تو پسری خواهد زایید و او را یحیی خواهی نامید.

Mas el ángel le dijo: Zachârías, no temas; porque tu oración ha sido oída, y tu mujer Elisabeth te parirá un hijo, y llamarás su nombre Juan.

شادی و سرور نصیب تو خواهد بود و بسیاری از تولّد او شادمان خواهند شد.

Y tendrás gozo y alegría, y muchos se gozarán de su nacimiento.

زیرا او در نظر خداوند بزرگ خواهد بود و هرگز به شراب و باده لب نخواهد زد. از همان ابتدای تولّد از روح‌القدس پُر خواهد بود

Porque será grande delante de Dios, y no beberá vino ni sidra; y será lleno del Espíritu Santo, aun desde el seno de su madre.

و بسیاری از بنی‌اسرائیل را به سوی خداوند، خدای آنان باز خواهد گردانید.

Y á muchos de los hijos de Israel convertirá al Señor Dios de ellos.

با روح و قدرت الیاس مانند پیشاهنگی در حضور خداوند قدم خواهد زد تا پدران و فرزندان را آشتی دهد و سركشان را به راه نیكان آورد و مردمانی مستعد برای خداوند آماده سازد.»

Porque él irá delante de él con el espíritu y virtud de Elías, para convertir los corazones de los padres á los hijos, y los rebeldes á la prudencia de los justos, para aparejar al Señor un pueblo apercibido.

زكریا به فرشته گفت: «چطور می‌توانم این را باور كنم؟ من پیر هستم و زنم نیز سالخورده است.»

Y dijo Zachârías al ángel: ¿En qué conoceré esto? porque yo soy viejo, y mi mujer avanzada en días.

فرشته به او پاسخ داد: «من جبرائیل هستم كه در حضور خدا می‌ایستم و فرستاده شده‌ام تا با تو صحبت كنم و این مژده را به تو برسانم.

Y respondiendo el ángel le dijo: Yo soy Gabriel, que estoy delante de Dios; y soy enviado á hablarte, y á darte estas buenas nuevas.

پس توجّه كن: تو تا هنگام وقوع این امور لال خواهی شد و نیروی تكلّم را از دست خواهی داد زیرا سخنان مرا كه در وقت مقرّر به حقیقت خواهد پیوست باور نكردی.»

Y he aquí estarás mudo y no podrás hablar, hasta el día que esto sea hecho, por cuanto no creíste á mis palabras, las cuales se cumplirán á su tiempo.

جماعتی كه منتظر زكریا بودند از اینكه او آن‌همه در داخل جایگاه مقدّس در معبد بزرگ ماند، متعجّب گشتند.

Y el pueblo estaba esperando á Zachârías, y se maravillaban de que él se detuviese en el templo.

وقتی بیرون آمد و یارای سخن گفتن نداشت، آنان فهمیدند كه در داخل جایگاه مقدّس در معبد بزرگ رؤیایی دیده است و چون نمی‌توانست حرف بزند ایما و اشاره می‌کرد.

Y saliendo, no les podía hablar: y entendieron que había visto visión en el templo: y él les hablaba por señas, y quedó mudo.

زكریا وقتی‌که دورهٔ خدمت كهانت خود را در معبد بزرگ به انجام رسانید به خانه بازگشت.

Y fué, que cumplidos los días de su oficio, se vino á su casa.

بعد از آن همسرش الیزابت حامله شد و مدّت پنج ماه در خلوت به سر برد و با خود می‌گفت:

Y después de aquellos días concibió su mujer Elisabeth, y se encubrió por cinco meses, diciendo:

«این كار را خداوند برای من كرده است و با این لطف خود، رسوایی مرا پیش مردم از میان برداشته است.»

Porque el Señor me ha hecho así en los días en que miró para quitar mi afrenta entre los hombres.

در ماه ششم، جبرائیل فرشته از جانب خدا به شهری به نام ناصره، كه در استان جلیل واقع است

Y al sexto mes, el ángel Gabriel fué enviado de Dios á una ciudad de Galilea, llamada Nazaret,

به نزد دختر باکره‌ای كه در عقد مردی به نام یوسف -‌از خاندان داوود- بود، فرستاده شد. نام این دختر مریم بود.

Á una virgen desposada con un varón que se llamaba José, de la casa de David: y el nombre de la virgen era María.

فرشته وارد شد و به او گفت: «سلام، ای کسی‌که مورد لطف هستی، خداوند با توست.»

Y entrando el ángel á donde estaba, dijo, ¡Salve, muy favorecida! el Señor es contigo: bendita tú entre las mujeres.

امّا مریم از آنچه فرشته گفت بسیار مضطرب شد و ندانست كه معنی این سلام چیست.

Mas ella, cuando le vió, se turbó de sus palabras, y pensaba qué salutación fuese ésta.

فرشته به او گفت: «ای مریم، نترس زیرا خداوند به تو لطف فرموده است.

Entonces el ángel le dijo: María, no temas, porque has hallado gracia cerca de Dios.

تو آبستن خواهی شد و پسری خواهی زایید و نام او را عیسی خواهی گذارد.

Y he aquí, concebirás en tu seno, y parirás un hijo, y llamarás su nombre JESÚS.

او بزرگ خواهد بود و به پسر خدای متعال ملقّب خواهد شد. خداوند، خدا تخت پادشاهی جدّش داوود را به او عطا خواهد فرمود.

Éste será grande, y será llamado Hijo del Altísimo: y le dará el Señor Dios el trono de David su padre:

او تا به ابد برخاندان یعقوب فرمانروایی خواهد كرد و پادشاهی او هرگز پایانی نخواهد داشت.»

Y reinará en la casa de Jacob por siempre; y de su reino no habrá fin.

مریم به فرشته گفت: «این چگونه ممكن است؟ من باکره هستم.»

Entonces María dijo al ángel: ¿Cómo será esto? porque no conozco varón.

فرشته به او پاسخ داد: «روح‌القدس بر تو خواهد آمد و قدرت خدای متعال بر تو سایه خواهد افكند و به این سبب آن نوزاد مقدّس، پسر خدا نامیده خواهد شد.

Y respondiendo el ángel le dijo: El Espíritu Santo vendrá sobre ti, y la virtud del Altísimo te hará sombra; por lo cual también lo Santo que nacerá, será llamado Hijo de Dios.

بدان كه خویشاوند تو الیزابت در سن پیری پسری در رحم دارد و آن کسی‌که نازا به حساب می‌آمد اكنون شش ماه از حاملگی او می‌گذرد.

Y he aquí, Elisabeth tu parienta, también ella ha concebido hijo en su vejez; y éste es el sexto mes á ella que es llamada la estéril:

زیرا برای خدا هیچ چیز محال نیست.»

Porque ninguna cosa es imposible para Dios.

مریم گفت: «باشد، من كنیز خداوند هستم، همان‌طور كه تو گفتی بشود.» و فرشته از پیش او رفت.

Entonces María dijo: He aquí la sierva del Señor; hágase á mí conforme á tu palabra. Y el ángel partió de ella.

در آن روزها مریم عازم سفر شد و باشتاب به شهری واقع در كوهستان یهودیه رفت.

En aquellos días levantándose María, fué á la montaña con priesa, á una ciudad de Judá;

او به خانهٔ زكریا وارد شد و به الیزابت سلام كرد.

Y entró en casa de Zachârías, y saludó á Elisabeth.

وقتی الیزابت سلام مریم را شنید، بچّه در رَحمش تكان خورد. الیزابت از روح‌القدس پُر شد

Y aconteció, que como oyó Elisabeth la salutación de María, la criatura saltó en su vientre; y Elisabeth fué llena del Espíritu Santo,

و با صدای بلند گفت: «تو در بین زنها متبارک هستی و مبارک است ثمرهٔ رحم تو.

Y exclamó á gran voz, y dijo. Bendita tú entre las mujeres, y bendito el fruto de tu vientre.

من كیستم كه مادر خداوندم به دیدنم بیاید؟

¿Y de dónde esto á mí, que la madre de mi Señor venga á mí?

همین‌که سلام تو به گوش من رسید، بچّه از شادی در رحم من تكان خورد.

Porque he aquí, como llegó la voz de tu salutación á mis oídos, la criatura saltó de alegría en mi vientre.

خوشا به حال آن زنی كه باور می‌کند که وعدهٔ خداوند برای او به انجام خواهد رسید.»

Y bienaventurada la que creyó, porque se cumplirán las cosas que le fueron dichas de parte del Señor.

مریم گفت: «جان من خداوند را می‌‌ستاید

Entonces María dijo: engrandece mi alma al Señor;

و روح من در نجات‌دهندهٔ من، خدا، شادی می‌کند،

Y mi espíritu se alegró en Dios mi Salvador,

چون او به كنیز ناچیز خود نظر لطف داشته است. از این پس همهٔ نسلها مرا خوشبخت خواهند خواند،

Porque ha mirado á la bajeza de su criada; Porque he aquí, desde ahora me dirán bienaventurada todas las generaciones.

زیرا آن قادر مطلق كارهای بزرگی برای من كرده است. نام او مقدّس است.

Porque me ha hecho grandes cosas el Poderoso; Y santo es su nombre.

رحمت او پشت در پشت برای كسانی است كه از او می‌ترسند.

Y su misericordia de generación á generación Á los que le temen.

دست خداوند با قدرت كار كرده است، متكبّران را با خیالات دلشان تارومار كرده

Hizo valentía con su brazo: Esparció los soberbios del pensamiento de su corazón.

و زورمندان را از تختهایشان به زیر افكنده و فروتنان را سربلند كرده است.

Quitó los poderosos de los tronos, Y levantó á los humildes.

گرسنگان را با چیزهای نیكو سیر نموده و ثروتمندان را تهی‌دست روانه كرده است.

Á los hambrientos hinchió de bienes; Y á los ricos envió vacíos.

به‌خاطر محبّت پایدار خود، از بندهٔ خود اسرائیل حمایت كرده است،

Recibió á Israel su siervo, Acordándose de la misericordia.

همان‌طور كه به اجداد ما یعنی به ابراهیم و به فرزندان او تا به ابد وعده داد.»

Como habló á nuestros padres Á Abraham y á su simiente para siempre.

مریم در حدود سه ماه پیش الیزابت ماند و بعد به منزل خود بازگشت.

Y se quedó María con ella como tres meses: después se volvió á su casa.

وقت زایمان الیزابت فرا رسید و پسری به دنیا آورد.

Y á Elisabeth se le cumplió el tiempo de parir, y parió un hijo.

وقتی همسایگان و خویشاوندان او باخبر شدند كه خداوند چه لطف بزرگی در حق او كرده است مانند او شاد و خوشحال گشتند.

Y oyeron los vecinos y los parientes que Dios había hecho con ella grande misericordia, y se alegraron con ella.

پس از یک هفته آمدند تا نوزاد را ختنه نمایند و در نظر داشتند نام پدرش زكریا را بر او بگذارند.

Y aconteció, que al octavo día vinieron para circuncidar al niño; y le llamaban del nombre de su padre, Zachârías.

امّا مادرش گفت: «خیر، نام او باید یحیی باشد.»

Y respondiendo su madre, dijo: No; sino Juan será llamado.

آنها گفتند: «امّا در خاندان تو هیچ‌کس چنین نامی ندارد.»

Y le dijeron: ¿Por qué? nadie hay en tu parentela que se llame de este nombre.

و با اشاره از پدرش پرسیدند كه تصمیم او دربارهٔ نام طفل چیست.

Y hablaron por señas á su padre, cómo le quería llamar.

او تخته‌ای خواست و در برابر تعجّب همگی نوشت: «نام او یحیی است.»

Y demandando la tablilla, escribió, diciendo: Juan es su nombre. Y todos se maravillaron.

ناگهان زبانش باز شد و به ستایش خدا پرداخت.

Y luego fué abierta su boca y su lengua, y habló bendiciendo á Dios.

تمام همسایگان ترسیدند و كلّیهٔ این اخبار در سرتاسر كوهستان یهودیه انتشار یافت.

Y fué un temor sobre todos los vecinos de ellos; y en todas las montañas de Judea fueron divulgadas todas estas cosas.

همهٔ کسانی‌که این موضوع را می‌شنیدند دربارهٔ آن فكر می‌کردند و می‌گفتند: «این كودک چه خواهد شد؟ در واقع دست خداوند با اوست.»

Y todos los que las oían, las conservaban en su corazón, diciendo: ¿Quién será este niño? Y la mano del Señor estaba con él.

پدر او زكریا، از روح‌القدس پُر شد و چنین نبوّت كرد:

Y Zachârías su padre fué lleno de Espíritu Santo, y profetizó, diciendo:

«خداوند، خدای اسرائیل را سپاس باد. زیرا به یاری قوم خود آمده و آنان را رهایی داده است.

Bendito el Señor Dios de Israel, Que ha visitado y hecho redención á su pueblo,

از خاندان بندهٔ خود داوود، رهانندهٔ نیرومندی بر افراشته است.

Y nos alzó un cuerno de salvación En la casa de David su siervo,

او از قدیم از زبان انبیای مقدّس خود وعده داد

Como habló por boca de sus santos profetas que fueron desde el principio:

كه ما را از دست دشمنانمان رهایی بخشد و از دست همهٔ کسانی‌که از ما نفرت دارند، آزاد سازد

Salvación de nuestros enemigos, y de mano de todos los que nos aborrecieron;

و با نیاکان ما به رحمت رفتار نماید و پیمان مقدّس خود را به‌خاطر آورد.

Para hacer misericordia con nuestros padres, Y acordándose de su santo pacto;

برای پدر ما ابراهیم سوگند یاد كرد

Del juramento que juró á Abraham nuestro padre, Que nos había de dar,

كه ما را از دست دشمنان نجات دهد و عنایت فرماید كه او را بدون ترس

Que sin temor librados de nuestros enemigos, Le serviríamos

با پاكی و نیكی تا زنده‌ایم، عبادت نماییم.

En santidad y en justicia delante de él, todos los días nuestros.

و تو، ای فرزند، نبیِ خدای متعال نامیده خواهی شد، زیرا جلوی قدمهای خداوند خواهی رفت تا راه او را آماده سازی

Y tú, niño, profeta del Altísimo serás llamado; Porque irás ante la faz del Señor, para aparejar sus caminos;

و به قوم او خبر دهی كه با آمرزش گناهانشان رستگار می‌شوند،

Dando conocimiento de salud á su pueblo, Para remisión de sus pecados,

زیرا از رحمت و دلسوزی خدای ماست كه خورشید صبحگاهی از آسمان بر ما طلوع خواهد كرد

Por las entrañas de misericordia de nuestro Dios, Con que nos visitó de lo alto el Oriente,

تا بر کسانی‌که در تاریكی و در سایهٔ مرگ به سر می‌برند بتابد و قدمهای ما را به راه صلح و سلامتی هدایت فرماید.»

Para dar luz á los que habitan en tinieblas y en sombra de muerte; Para encaminar nuestros pies por camino de paz.

و امّا طفل بزرگ می‌شد و در روح قوی می‌گشت و تا روزی كه علناً به قوم اسرائیل ظاهر شد در بیابان به سر می‌برد.

Y el niño crecía, y se fortalecía en espíritu: y estuvo en los desiertos hasta el día que se mostró á Israel.