Proverbs 14

زن دانا خانهٔ خود را آباد می‌کند، امّا زن نادان با دست خود خانهٔ خود را خراب می‌سازد.
Mądra niewiasta buduje dom swój; ale go głupia rękami swemi rozwala.
کسانی‌که با صداقت رفتار می‌نمایند، از خداوند می‌ترسند، ولی اشخاص بدکار او را تحقیر می‌کنند.
Kto chodzi w szczerości swojej, boi się Pana; ale przewrotny w drogach swoich gardzi nim.
پُر حرفی شخص نادان را به زحمت می‌اندازد، امّا سخنان شخص دانا او را محافظت می‌کند.
W ustach głupiego jest rózga hardości; ale wargi mądrych strzegą ich.
اگر گاو نباشد، انبار از غلّه خالی می‌ماند، با نیرو و قوّت گاو محصول فراوان به دست می‌آید.
Gdzie niemasz wołów, żłób jest próżny; ale siłą wołów mnoży się obfitość zboża.
شاهد امین دروغ نمی‌گوید، امّا از دهان شاهد نادرست دروغ می‌بارد.
Świadek prawdziwy nie kłamie; ale świadek fałszywy mówi kłamstwo.
کسی‌که همه‌چیز را مسخره می‌کند، هرگز نمی‌تواند حکمت را بیابد، ولی شخص عاقل به آسانی آن را به دست می‌آورد.
Naśmiewca szuka mądrości, a nie znajduje; ale umiejętność roztropnemu jest snadna.
از مردم نادان دوری کن، زیرا چیزی ندارند که به تو یاد بدهند.
Idź precz od oblicza męża głupiego, gdyż nie znajdziesz przy nim warg umiejętności.
حکمتِ شخص عاقل راهنمای اوست، امّا حماقتِ افراد نادان باعث گمراهی آنها می‌شود.
Mądrość ostrożnego jest rozumieć drogę swoję, ale głupstwo głupich jest zdrada.
آدمهای نادان از گناه کردن دست نمی‌کشند، امّا درستکاران رضامندی خدا را می‌خواهند.
Każdy głupi nakrywa grzech, a między uprzejmymi mieszka przyjaźń.
تنها دل انسان است که تلخی او را احساس می‌کند و در خوشی او نیز کسی جز خودش نمی‌تواند شریک باشد.
Serce każdego uznaje gorzkość duszy swojej, a do wesela jego nie przymięsza się obcy.
خانهٔ مردم بدکار خراب می‌شود، امّا خانهٔ راستان وسعت می‌یابد.
Dom niezbożnych zgładzony będzie; ale przybytek cnotliwych zakwitnie.
راهی که فکر می‌‌کنی راست است، ممکن است به مرگ منتهی شود.
Zda się pod czas droga być prosta człowiekowi; wszakże dokończenie jej jest drogą na śmierć.
خنده می‌تواند اندوه را پنهان کند، امّا هنگامی‌که خنده تمام شود، درد و اندوه بر جای خود باقی می‌ماند.
Także i w śmiechu boleje serce, a koniec wesela bywa smutek.
آدم خدا نشناس نتیجهٔ کار خود را می‌بیند و شخص نیکو از ثمرهٔ کارهای خود بهره می‌گیرد.
Drogami swemi nasyci się człowiek przewrotnego serca; ale się go chroni mąż dobry.
آدم نادان هر حرفی را باور می‌کند، امّا شخص عاقل سنجیده رفتار می‌نماید.
Prostak wierzy każdemu słowu; ale ostrożny zrozumiewa postępki swoje.
شخص دانا محتاط است و از خطر دوری می‌کند، ولی آدم نادان از روی غرور، خود را به خطر می‌اندازد.
Mądry się boi, i odstępuje od złego; ale głupi dociera, i śmiałym jest.
شخص تندخو کارهای احمقانه می‌کند و آدم حیله‌گر مورد نفرت قرار می‌گیرد.
Porywczy człowiek dopuszcza się głupstwa, a mąż złych myśli w nienawiści bywa.
حماقت نصیب نادانان می‌شود و حکمت نصیب عاقلان.
Głupstwo prostacy dziedzicznie trzymają; ale ostrożni bywają koronowani umiejętnością.
مردم بدکار عاقبت در برابر اشخاص نیک سر تعظیم فرود می‌آورند و محتاج آنها می‌شوند.
źli się kłaniają przed dobrymi, a niepobożni stoją u drzwi sprawiedliwego.
ثروتمندان دوستان زیاد دارند، امّا شخص فقیر را حتّی همسایه‌هایش نیز تحقیر می‌کنند.
Ubogi bywa i u przyjaciela swego w nienawiści; ale wiele jest tych, którzy bogatego miłują.
تحقیر کردن اشخاص فقیر گناه است، خوشا به حال کسی‌که بر آنها ترحّم کند.
Bliźnim swym grzesznik pogardza; ale kto ma litość nad ubogimi, błogosławionym jest.
کسانی‌که نقشه‌های پلید در سر می‌پرورانند، گمراه می‌شوند؛ امّا آنهایی که نیّت خوب دارند، مورد محبّت و اعتماد قرار می‌گیرند.
Izali nie błądzą, którzy wymyślają złe? a miłosierdzie i prawda należy tym, którzy wymyślają dobre.
کسی‌که زحمت می‌کشد، منفعت عایدش می‌شود؛ امّا شخصی که فقط حرف می‌زند، فقیر می‌گردد.
W każdej pracy bywa pożytek; ale gołe słowo warg tylko do nędzy służy.
ثروت نصیب مردم دانا می‌شود، امّا پاداش اشخاص نادان حماقت آنهاست.
Bogactwo mądrych jest koroną ich; ale głupstwo głupich zostaje głupstwem.
شاهد امین جان مردم را نجات می‌دهد، امّا شاهد دروغگو به مردم خیانت می‌کند.
Świadek prawdziwy wyzwala duszę; ale fałszywy kłamstwo mówi.
کسی‌که از خدا می‌ترسد، تکیه‌گاه مستحکمی ‌دارد و فرزندانش در امان می‌باشند.
Kto się boi Pana, ma ufanie mocne; a synowie jego ucieczkę mieć będą.
خدا‌ترسی چشمهٔ حیات است و انسان را از دامهای مرگ دور نگاه می‌دارد.
Bojaźń Pańska jest źródło żywota ku uchronieniu się sideł śmierci.
عظمت یک پادشاه به تعداد مردمی است که بر آنها حکومت می‌کند. پادشاه بدون رعیت نابود می‌شود.
W mnóstwie ludu jest zacność królewska; ale w trosze ludu zniszczenie hetmana.
کسی‌که صبر و حوصله دارد، شخص بسیار دانایی است، امّا از آدم تندخو حماقت سرمی‌زند.
Nierychły do gniewu jest bogaty w rozum; ale porywczy pokazuje głupstwo.
آرامش فکری به بدن سلامتی می‌بخشد، ولی حسادت استخوان را می‌پوساند.
Serce zdrowe jest żywotem ciała; ale zazdrość jest zgniłością w kościach.
کسی‌که به فقرا ظلم می‌کند به آفرینندهٔ آنها اهانت کرده است و هر که به مردم مسکین ترحّم می‌نماید، خدا را احترام نموده است.
Kto ciemięży ubogiego, uwłacza stworzycielowi jego; ale go czci, kto ma litość nad ubogim.
مردم خداشناس وقتی بمیرند، پناهگاهی خواهند داشت، امّا گناهکاران به وسیلهٔ گناهانشان تباه می‌شوند.
Dla złości swojej wygnany bywa niepobożny; ale sprawiedliwy nadzieję ma i przy śmierci swojej.
اشخاص فهمیده حکمت را در دل خود حفظ می‌کنند، ولی آدمهای نادان از حکمت بهره‌ای ندارند.
W sercu mądrego odpoczywa mądrość, ale wnet poznać, co jest w sercu głupich.
صداقت مایهٔ سرفرازی یک قوم است و گناه باعث رسوایی آن.
Sprawiedliwość wywyższa naród; ale grzech jest ku pohańbieniu narodów.
پادشاه از خدمتگزاران دانا خشنود می‌شود، امّا کسانی‌که شرارت می‌کنند، مورد غضب او قرار می‌گیرند.
Król łaskaw bywa na sługę roztropnego; ale się gniewa na tego, który mu hańbę czyni.