Proverbs 23

وقتی با حاکم غذا می‌خوری، به‌خاطر داشته باش که با چه کسی نشسته‌ای.

Når du sitter til bords med en fyrste, da skal du nøie akte på hvem du har for dig,

اگر شخص پُرخوری هستی، خودت را کنترل کن

og sette en kniv på din strupe, hvis du er grådig.

و حریص غذاهای لذیذ او نباش، زیرا ممکن است تو را فریب بدهد.

Vær ikke lysten efter hans fine retter, for det er mat som kan svike!

عاقل باش و برای کسب ثروت، خود را خسته نکن،

Gjør dig ikke møie for å bli rik, la sådan klokskap fare!

زیرا ثروت پایدار نیست و مانند عقاب می‌پرد و ناپدید می‌شود.

Når du vender dine øine mot rikdommen, så er den borte. For den gjør sig visselig vinger, lik en ørn som flyver mot himmelen.

از سفرهٔ شخص خسیس غذا نخور و برای خوراکهای لذیذ او حریص نباش،

Et ikke den misunneliges brød, og vær ikke lysten efter hans fine mat!

زیرا او حساب هرچه را که بخوری در فکر خود نگاه می‌دارد. او تعارف می‌کند و می‌گوید: «بخور و بنوش»، امّا این را از صمیم دل نمی‌گوید.

For som han tenker i sin sjel, så er han; et og drikk, sier han til dig, men hans hjerte er ikke med dig.

لقمه‌ای را که خورده‌ای استفراغ خواهی کرد و تشکّرات تو برباد خواهد رفت.

Den matbit som du har ett, den vil du spy ut, og du har spilt dine vakre ord.

آدم احمق را نصیحت نکن، زیرا او سخنان حکیمانهٔ تو را بی‌اهمیّت می‌شمارد.

Tal ikke for dårens ører, for han forakter dine forstandige ord!

حدود زمین خود را که از قدیم تعیین شده، تغییر نده و زمین یتیمان را بزور نگیر،

Flytt ikke det gamle grenseskjell, og kom ikke inn på farløses marker!

زیرا پشتیبان ایشان قوی است و به داد آنها می‌رسد.

For deres løser er sterk, han skal føre deres sak mot dig.

وقتی معلّم تو را تعلیم می‌دهد، از صمیم دل به سخنان آموزندهٔ او گوش بده.

Bøi ditt hjerte til tukt og dine ører til kunnskaps ord!

از تأدیب کردن فرزند خویش کوتاهی نکن، زیرا تنبیه او را نمی‌کشد،

La ikke den unge være uten tukt! Når du slår ham med riset, skal han ikke dø.

بلکه جان او را از هلاکت نجات می‌دهد.

Du slår ham med riset, men du frelser hans sjel fra dødsriket.

فرزندم، اگر حکمت بیاموزی، دل من شاد می‌شود،

Min sønn! Er ditt hjerte vist, så skal også mitt hjerte glede sig,

و هنگامی‌که سخن راست بگویی، تمام وجودم شادمان می‌گردد.

og jeg skal juble i mitt indre når dine leber taler det som rett er.

به شریران حسادت نورز، بلکه آرزوی تو اطاعت از خداوند باشد؛

La ikke ditt hjerte være nidkjært mot syndere, men alltid nidkjært for Herrens frykt!

زیرا در این صورت آیندهٔ خوبی خواهی داشت و امید تو برباد نخواهد رفت.

Sannelig, det er en fremtid for dig, og ditt håp skal ikke bli til intet.

فرزندم، عاقل باش و به سخنانم گوش بده. در راه راست قدم بردار

Hør, min sønn, og bli vis og la ditt hjerte gå bent frem på veien!

و با میگساران و شکم‌پرستان معاشرت نکن،

Vær ikke blandt vindrikkere, blandt dem som fråtser i kjøtt!

زیرا کسانی‌که کارشان فقط خوردن و خوابیدن است، فقیر و محتاج می‌شوند.

For drankeren og fråtseren blir fattig, og søvn klær mannen i filler.

به نصیحت پدرت که تو را به وجود آورده است، گوش بده و مادرت را هنگامی‌که پیر می‌شود، خوار نشمار.

Hør på din far, som gav dig livet, og forakt ikke din mor når hun er blitt gammel!

در پی حقیقت باش و حکمت و ادب و دانش را کسب کن و به هیچ قیمتی آنها را از دست نده.

Kjøp sannhet og selg den ikke, kjøp visdom og tukt og forstand!

فرزندی درستکار و دانا باش تا باعث خوشی و خشنودی پدر و مادرت شوی.

Den rettferdiges far skal juble; den som får en vis sønn, skal glede sig over ham.

فرزندی درستکار و دانا باش تا باعث خوشی و خشنودی پدر و مادرت شوی.

La din far og din mor glede sig, og la henne som fødte dig, juble!

فرزندم، سخنان مرا بشنو و زندگی مرا سرمشق خود قرار ده.

Min sønn! Gi mig ditt hjerte, og la dine øine ha lyst til mine veier!

بدان که زن بدکاره دام خطرناکی است.

For skjøgen er en dyp grav, og den fremmede kvinne en trang brønn;

او مانند راهزن در کمین قربانی‌های خود می‌نشیند و به تعداد مردم خیانتکار می‌افزاید.

ja, hun ligger på lur som en røver, og hun øker tallet på de troløse blandt menneskene.

مصیبت و بدبختی نصیب چه کسی می‌شود؟ چه کسی همیشه جنگ و دعوا برپا می‌کند؟ چه کسی بی‌جهت زخمی می‌شود و چشمانش تار می‌گردد؟

Hvem roper: Akk? Hvem roper: Ve? Hvem har trette? Hvem har klage? Hvem har sår for ingen ting? Hvem har røde øine?

کسی‌که دایم شراب می‌خورد و به دنبال میگساری می‌رود.

De som sitter lenge oppe ved vinen, de som kommer for å prøve den krydrede drikk.

پس فریفتهٔ شراب سرخ‌فام نشو که در جام به تو چشمک می‌زند و بعد آهسته از گلویت پایین می‌رود.

Se ikke til vinen, hvor rød den er, hvorledes den perler i begeret, hvor lett den går ned!

در آخر، همچون مار، تو را خواهد گزید و مانند افعی تو را نیش خواهد زد.

Til sist biter den som en slange og hugger som en huggorm;

چشمانت چیزهای عجیب و غریب می‌بینند و گرفتار وهم و خیال می‌گردی.

dine øine vil se efter fremmede kvinner, og ditt hjerte tale forvendte ting,

مانند کسی می‌شوی که در دریا خوابیده و با امواج آن دست و پنجه نرم می‌کند.

og du blir lik en som sover midt ute på havet, lik en som sover i toppen av en mast.

می‌گویی: «مرا زدند، امّا دردی را احساس نمی‌کنم. چه وقت به هوش می‌آیم تا یک پیالهٔ دیگر بنوشم؟»

Du vil si: De banket mig, det gjorde ikke ondt; de støtte mig, jeg kjente det ikke. Når skal jeg våkne? Jeg vil se å få tak i enda mere.