Proverbs 6

ای فرزندم، آیا ضامن همسایه‌ات شده‌ای و به‌خاطر شخص غریبه‌ای قول داد‌ه‌ای؟

E taku tama, ki te mea ko tau hei whakakapi mo ta tou hoa, ki te mea kua papaki tou ringa mo te tangata ke,

آیا با دست خود، خودت را به دام انداخته‌ای و به‌خاطر قولی که داد‌ه‌ای گرفتار شده‌ای؟

Kua oti koe te mahanga e nga kupu a tou mangai, kua mau koe i nga kupu a tou mangai.

ای فرزندم، در این صورت اسیر شده‌ای. پس هرچه می‌گویم انجام بده تا خود را آزاد کنی. فوراً نزد او برو خواهش کن و ضمانت خود را پس بگیر.

Meinga tenei inaianei, e taku tama, kia ora ai koe, he mea hoki kua taka koe ki roto ki te ringa o tou hoa; haere whakaiti i a koe, a ka tohe ki tou hoa.

تا این کار را نکرده‌ای نخواب و حتّی لحظه‌ای آرام ننشین.

Kei tukua iho te moe ki ou kanohi; kei tunewha ou kamo.

خودت را مثل آهو از کمند و مثل گنجشک از دام صیاد آزاد کن.

Whakaora i a koe ano he anaterope i roto i te ringa o te kaiwhai, ano he manu i roto i te ringa o te kaihopu.

مردم تنبل باید از زندگی مورچه‌ها عبرت بگیرند.

Haere ki te popokorua, e te tangata mangere, matakitakina iho ona ara, kia nui ai ou whakaaro:

آنها نه رهبر دارند و نه فرمانده،

Kahore nei ona kaitohutohu, ona kaitirotiro, ona rangatira,

امّا آذوقهٔ زمستان خود را هنگام تابستان ذخیره می‌کنند.

Heoi e mahi kai ana mana i te raumati, e kohikohi ana i te kai mana i te kotinga witi.

شخص تنبل تا چه هنگام می‌خوابد و چه وقت بیدار خواهد شد؟

Kia pehea ake te roa o tau takoto, e te tangata mangere? A hea koe maranga ai i tau moe?

او می‌گوید: «اندکی بیشتر می‌خوابم و کمی استراحت می‌کنم!»

Kia iti ake nei te wahi e parangia ai, kia iti ake nei te moe, kia iti ake te kotuinga o nga ringa i a koe e takoto na:

امّا وقتی‌که خواب است، فقر و هلاکت مانند راهزن بر او حمله می‌کنند.

Na ka rite ki te kaipahua te putanga mai o te muhore ki a koe, tou rawakore, ano he tangata he patu nei tana.

مردمان پست و بی‌ارزش همیشه و همه‌جا دروغ می‌گویند.

Ko te tangata kahore ona painga, ko te tangata hara, e haereere ana me te mangai tu ke;

چشمک می‌زنند و حرکاتی می‌کنند که تو را فریب بدهند.

E whakakini ana ona kanohi, e korero ana ona waewae, e tuhi ana ona maihao;

همیشه فکرشان پر از نقشه‌های پلید و زشت است تا دردسر ایجاد کنند.

Kei roto te whanoke i tona ngakau, e whakatakoto ana ia i te kino i nga wa katoa; e rui ana ia i te ngangare.

به همین دلیل، بلا و مصیبت ناگهانی بر آنها حمله می‌کند و آنها را طوری شکست می‌دهد که دیگر چاره‌ای نداشته باشند.

Mo reira ka huaki tata te aitua ki a ia; e kore e aha ka whatiia ia, te taea te rongoa.

شش، بلکه هفت چیز است که خداوند از آنها نفرت دارد و نمی‌تواند تحمّل کند: نگاه متکبّرانه، زبان دروغگو، دستی که خون بی‌گناهی را بریزد، فکری که نقشه‌های پلید بکشد، پایی که برای انجام کارهای زشت عجله کند، شاهدی که شهادت دروغ بدهد و کسی‌که رابطهٔ دوستان و خویشاوندان را به هم بزند.

E ono nga mea e kino ana ki a Ihowa; ae ra, e whitu nga mea e whakariharihangia ana e ia:

شش، بلکه هفت چیز است که خداوند از آنها نفرت دارد و نمی‌تواند تحمّل کند: نگاه متکبّرانه، زبان دروغگو، دستی که خون بی‌گناهی را بریزد، فکری که نقشه‌های پلید بکشد، پایی که برای انجام کارهای زشت عجله کند، شاهدی که شهادت دروغ بدهد و کسی‌که رابطهٔ دوستان و خویشاوندان را به هم بزند.

Ko te kanohi whakakake, ko te arero teka, ko nga ringa whakaheke i te toto harakore;

شش، بلکه هفت چیز است که خداوند از آنها نفرت دارد و نمی‌تواند تحمّل کند: نگاه متکبّرانه، زبان دروغگو، دستی که خون بی‌گناهی را بریزد، فکری که نقشه‌های پلید بکشد، پایی که برای انجام کارهای زشت عجله کند، شاهدی که شهادت دروغ بدهد و کسی‌که رابطهٔ دوستان و خویشاوندان را به هم بزند.

He ngakau e whakatakoto ana i nga whakaaro kikino, he waewae e hohoro ana te rere ki te hianga;

شش، بلکه هفت چیز است که خداوند از آنها نفرت دارد و نمی‌تواند تحمّل کند: نگاه متکبّرانه، زبان دروغگو، دستی که خون بی‌گناهی را بریزد، فکری که نقشه‌های پلید بکشد، پایی که برای انجام کارهای زشت عجله کند، شاهدی که شهادت دروغ بدهد و کسی‌که رابطهٔ دوستان و خویشاوندان را به هم بزند.

He kaiwhakaatu teka e korero teka ana, ko te tangata hoki e rui ana i te ngangare ki waenganui i nga tuakana, i nga teina.

ای فرزند من هرچه پدرت می‌گوید انجام بده و آنچه مادرت می‌گوید فراموش مکن.

E taku tama, puritia te whakahau a tou papa, kaua hoki e whakarerea te ture a tou whaea:

سخنان آنها را پیوسته به‌خاطر داشته‌ باش و آنها را در قلبت حفظ کن.

Kia mau tonu te takai ki tou ngakau, heia ki tou kaki.

تعالیم آنها هنگام سفر راهنما، شبها محافظ و روزها مشاور تو خواهند بود.

Ko tou kaiarahi ano tera ina haere koe; mana koe e tiaki ina takoto koe; ka korero mai ano ki a koe; ina ara koe.

اوامر آنها مانند چراغی روشن است و سرزنش‌های ایشان طریق زندگی را به تو می‌آموزد.

He rama hoki te whakahau; a he marama te ture; ko nga riringa hoki, e whakaako ana, he ara ki te ora;

آنها تو را از زن شوهردار و از سخنان فریبندهٔ او دور می‌کنند.

Hei tiaki i a koe kei he i te wahine kino, i te whakapati a te arero o te wahine ke.

زیبایی آنان تو را تحریک ننماید و چشمان افسونگرشان تو را وسوسه نکند.

Kei hiahia koe ki tona ataahua i roto i tou ngakau; kei mau ano koe i ona kamo.

زنا کردن با زن فاحشه، به قیمت یک قرص نان تمام می‌شود، امّا زنا کردن با زن شوهردار به قیمت هستی و زندگی انسان تمام می‌شود.

Ko te tukunga iho o te tangata he wahi taro, he mea mo te wahine kairau; ko ta te wahine purema e whai ana ko te wairua utu nui.

آیا می‌توانی آتش را در آغوش بگیری و نسوزی؟

E taea ranei e te tangata te tango i te ahi ki roto ki tona uma, a e kore ona kakahu e wera?

آیا کسی می‌تواند روی آتش راه برود و پایش نسوزد؟

E taea ranei e tetahi te haere i runga i nga waro ratarata, a e kore ona waewae e hunua?

همینطور کسی‌که با زن شوهردار همخواب شود، از مجازات در امان نخواهد بود.

Ka pera ano te tangata e haere ana ki te wahine a tona hoa; e kore e kore ka whiua te tangata e pa ana ki a ia.

مردم دزدی را که به‌خاطر گرسنگی دزدی کرده است، سرزنش نمی‌کنند؛

E kore e whakahaweatia e te tangata te tahae, ki te tahaetia e ia he mea e makona ai tona wairua i a hiakai ia.

امّا اگر دستگیر شود، باید هفت برابر آن چه دزدیده جریمه بدهد. باید هرچه دارد بدهد.

Otiia ki te kitea ia, kia takiwhitu ana e whakautu ai; me homai e ia nga rawa katoa o tona whare.

امّا مردی که با زن شوهردار زنا می‌کند، کاملاً بی‌شعور است. زیرا او جان خود را از بین می‌برد.

Ko te tangata e puremu ana ki te wahine, kahore ona mohio: ko te tangata e pera ana, kei te whakangaro ia i tona wairua.

رسوایی و کتک نصیب او خواهد شد و ننگ او از بین نخواهد رفت.

He kaiakiko, he whakama te wahi mona; e kore ano tona ingoa kino e horoia atu.

زیرا حسادت خشم شوهر را برمی‌انگیزد و در موقع انتقام هیچ رحم و شفقتی نخواهد کرد.

He riri nui hoki na te tangata te hae; e kore ano e tohungia e ia i te ra rapu utu.

هیچ چیز او را راضی نمی‌کند و به هیچ قیمتی نمی‌توان رضایت او را به ‌دست آورد.

E kore ia e manako ki tetahi utu; e kore hoki e tatu tona ngakau, ahakoa he nui au hakari e tapae ai.