Proverbs 23

وقتی با حاکم غذا می‌خوری، به‌خاطر داشته باش که با چه کسی نشسته‌ای.

כי תשב ללחום את מושל בין תבין את אשר לפניך׃

اگر شخص پُرخوری هستی، خودت را کنترل کن

ושמת שכין בלעך אם בעל נפש אתה׃

و حریص غذاهای لذیذ او نباش، زیرا ممکن است تو را فریب بدهد.

אל תתאו למטעמותיו והוא לחם כזבים׃

عاقل باش و برای کسب ثروت، خود را خسته نکن،

אל תיגע להעשיר מבינתך חדל׃

زیرا ثروت پایدار نیست و مانند عقاب می‌پرد و ناپدید می‌شود.

התעוף עיניך בו ואיננו כי עשה יעשה לו כנפים כנשר ועיף השמים׃

از سفرهٔ شخص خسیس غذا نخور و برای خوراکهای لذیذ او حریص نباش،

אל תלחם את לחם רע עין ואל תתאו למטעמתיו׃

زیرا او حساب هرچه را که بخوری در فکر خود نگاه می‌دارد. او تعارف می‌کند و می‌گوید: «بخور و بنوش»، امّا این را از صمیم دل نمی‌گوید.

כי כמו שער בנפשו כן הוא אכל ושתה יאמר לך ולבו בל עמך׃

لقمه‌ای را که خورده‌ای استفراغ خواهی کرد و تشکّرات تو برباد خواهد رفت.

פתך אכלת תקיאנה ושחת דבריך הנעימים׃

آدم احمق را نصیحت نکن، زیرا او سخنان حکیمانهٔ تو را بی‌اهمیّت می‌شمارد.

באזני כסיל אל תדבר כי יבוז לשכל מליך׃

حدود زمین خود را که از قدیم تعیین شده، تغییر نده و زمین یتیمان را بزور نگیر،

אל תסג גבול עולם ובשדי יתומים אל תבא׃

زیرا پشتیبان ایشان قوی است و به داد آنها می‌رسد.

כי גאלם חזק הוא יריב את ריבם אתך׃

وقتی معلّم تو را تعلیم می‌دهد، از صمیم دل به سخنان آموزندهٔ او گوش بده.

הביאה למוסר לבך ואזנך לאמרי דעת׃

از تأدیب کردن فرزند خویش کوتاهی نکن، زیرا تنبیه او را نمی‌کشد،

אל תמנע מנער מוסר כי תכנו בשבט לא ימות׃

بلکه جان او را از هلاکت نجات می‌دهد.

אתה בשבט תכנו ונפשו משאול תציל׃

فرزندم، اگر حکمت بیاموزی، دل من شاد می‌شود،

בני אם חכם לבך ישמח לבי גם אני׃

و هنگامی‌که سخن راست بگویی، تمام وجودم شادمان می‌گردد.

ותעלזנה כליותי בדבר שפתיך מישרים׃

به شریران حسادت نورز، بلکه آرزوی تو اطاعت از خداوند باشد؛

אל יקנא לבך בחטאים כי אם ביראת יהוה כל היום׃

زیرا در این صورت آیندهٔ خوبی خواهی داشت و امید تو برباد نخواهد رفت.

כי אם יש אחרית ותקותך לא תכרת׃

فرزندم، عاقل باش و به سخنانم گوش بده. در راه راست قدم بردار

שמע אתה בני וחכם ואשר בדרך לבך׃

و با میگساران و شکم‌پرستان معاشرت نکن،

אל תהי בסבאי יין בזללי בשר למו׃

زیرا کسانی‌که کارشان فقط خوردن و خوابیدن است، فقیر و محتاج می‌شوند.

כי סבא וזולל יורש וקרעים תלביש נומה׃

به نصیحت پدرت که تو را به وجود آورده است، گوش بده و مادرت را هنگامی‌که پیر می‌شود، خوار نشمار.

שמע לאביך זה ילדך ואל תבוז כי זקנה אמך׃

در پی حقیقت باش و حکمت و ادب و دانش را کسب کن و به هیچ قیمتی آنها را از دست نده.

אמת קנה ואל תמכר חכמה ומוסר ובינה׃

فرزندی درستکار و دانا باش تا باعث خوشی و خشنودی پدر و مادرت شوی.

גול יגול אבי צדיק יולד חכם וישמח בו׃

فرزندی درستکار و دانا باش تا باعث خوشی و خشنودی پدر و مادرت شوی.

ישמח אביך ואמך ותגל יולדתך׃

فرزندم، سخنان مرا بشنو و زندگی مرا سرمشق خود قرار ده.

תנה בני לבך לי ועיניך דרכי תרצנה׃

بدان که زن بدکاره دام خطرناکی است.

כי שוחה עמקה זונה ובאר צרה נכריה׃

او مانند راهزن در کمین قربانی‌های خود می‌نشیند و به تعداد مردم خیانتکار می‌افزاید.

אף היא כחתף תארב ובוגדים באדם תוסף׃

مصیبت و بدبختی نصیب چه کسی می‌شود؟ چه کسی همیشه جنگ و دعوا برپا می‌کند؟ چه کسی بی‌جهت زخمی می‌شود و چشمانش تار می‌گردد؟

למי אוי למי אבוי למי מדונים למי שיח למי פצעים חנם למי חכללות עינים׃

کسی‌که دایم شراب می‌خورد و به دنبال میگساری می‌رود.

למאחרים על היין לבאים לחקר ממסך׃

پس فریفتهٔ شراب سرخ‌فام نشو که در جام به تو چشمک می‌زند و بعد آهسته از گلویت پایین می‌رود.

אל תרא יין כי יתאדם כי יתן בכיס עינו יתהלך במישרים׃

در آخر، همچون مار، تو را خواهد گزید و مانند افعی تو را نیش خواهد زد.

אחריתו כנחש ישך וכצפעני יפרש׃

چشمانت چیزهای عجیب و غریب می‌بینند و گرفتار وهم و خیال می‌گردی.

עיניך יראו זרות ולבך ידבר תהפכות׃

مانند کسی می‌شوی که در دریا خوابیده و با امواج آن دست و پنجه نرم می‌کند.

והיית כשכב בלב ים וכשכב בראש חבל׃

می‌گویی: «مرا زدند، امّا دردی را احساس نمی‌کنم. چه وقت به هوش می‌آیم تا یک پیالهٔ دیگر بنوشم؟»

הכוני בל חליתי הלמוני בל ידעתי מתי אקיץ אוסיף אבקשנו עוד׃