Proverbs 20

شراب انسان را به کارهای احمقانه وادار می‌کند و مشروب باعث جنگ و دعوا می‌شود. کسانی‌که معتاد به مشروب می‌شوند، احمقند.
La vino estas blasfemanto, ebriiga trinkaĵo estas sovaĝa; Kaj kiu delogiĝas per ili, tiu ne estas prudenta.
خشم پادشاه مانند غرّش شیر است. هرکسی که خشم او را برانگیزاند، جان خود را به خطر می‌اندازد.
Minaco de reĝo estas kiel kriego de leono; Kiu lin kolerigas, tiu pekas kontraŭ sia animo.
دوری از نزاع برای انسان عزّت می‌آورد. فقط آدمهای احمق هستند که نزاع برپا می‌کنند.
Estas honoro por homo ĉesigi malpacon; Sed ĉiu malsaĝulo estas malpacema.
شخص تنبل به موقع زمین خود را شخم نمی‌زند، بنابراین هنگام برداشت محصول هرچه می‌گردد، چیزی نمی‌یابد.
En la malvarma tempo mallaborulo ne plugas; Li petos en aŭtuno, kaj li nenion ricevos.
افکار شخص مانند آب در ته چاه است و شخص دانا آن را بیرون می‌کشد.
Intenco en la koro de homo estas profunda akvo; Sed homo saĝa ĝin elĉerpos.
اشخاص زیادی ادّعا می‌کنند که باوفا هستند، امّا چه کسی می‌تواند شخصی را پیدا کند که واقعاً باوفا باشد؟
Multaj homoj proklamas pri sia boneco; Sed kiu trovos homon fidelan?
فرزندان شخص صادق و درستکار در زندگی سعادتمند خواهند شد.
Virtulo iras en sia senpekeco; Feliĉaj estas liaj infanoj post li.
پادشاهی که برمسند قضاوت می‌نشیند، به دقّت جوانب امر را می‌سنجد و حق را از باطل تشخیص می‌دهد.
Reĝo, kiu sidas sur trono de juĝo, Disventumas per siaj okuloj ĉion malbonan.
چه کسی می‌تواند بگوید که دل خود را پاک نگاه داشته‌ام و بی‌گناه هستم؟
Kiu povas diri: Mi purigis mian koron, Mi estas libera de mia peko?
خداوند از کسانی‌که در معامله از وزنه و پیمانه‌های تقلّبی استفاده می‌کنند، متنفّر است.
Neegalaj peziloj, neegalaj mezuroj, Ambaŭ estas abomenaĵo por la Eternulo.
حتّی کودک را می‌توان از طرز رفتارش شناخت و فهمید که آنچه را انجام می‌دهد، پاک و راست است یا نه.
Eĉ knabon oni povas ekkoni laŭ liaj faroj, Ĉu estas pura kaj justa lia konduto.
گوش شنوا و چشم بینا، هر دو هدیهٔ خداوند هستند.
Orelon aŭdantan kaj okulon vidantan: Ilin ambaŭ kreis la Eternulo.
اگر خواب را دوست داشته باشی، فقیر می‌گردی پس بیدار باش تا سیر شوی.
Ne amu dormon, por ke vi ne malriĉiĝu; Malfermu viajn okulojn, kaj vi satiĝos de pano.
خریدار به جنس می‌نگرد و می‌گوید: «بد است!» امّا وقتی آن را خرید، از آن تعریف می‌کند.
Malbona, malbona, diras la aĉetanto; Sed kiam li foriris, tiam li fanfaronas.
سخنان حکیمانه گرانبهاتر از طلا و کمیاب‌تر از جواهر است.
Oni povas havi oron kaj multe da perloj; Sed buŝo prudenta estas multevalora ilo.
از کسی‌که ضامن شخص بیگانه می‌شود، گرو بگیر.
Prenu la veston de tiu, kiu garantiis por aliulo; Kaj pro la fremduloj prenu de li garantiaĵon.
نانی که از راه فریبکاری به دست می‌آید؛ لذیذ است، امّا سرانجام کام را تلخ می‌کند.
Malhonesta pano estas bongusta por homo; Sed lia buŝo poste estos plena de ŝtonetoj.
نقشه‌هایت را بدون مشورت با دیگران عملی نکن و بدون تدبیر به جنگ نرو.
Intencoj fortikiĝas per konsilo; Kaj militon oni faru prudente.
شخص سخن‌چین رازها را فاش می‌کند، پس با چنین شخصی معاشرت نکن.
Kiu malkaŝas sekreton, tiu estas kiel kalumnianto; Ne komunikiĝu kun tiu, kiu havas larĝan buŝon.
چراغ زندگی کسی‌که والدین خود را لعنت کند، خاموش خواهد شد.
Kiu malbenas sian patron kaj sian patrinon, Ties lumilo estingiĝos meze de profunda mallumo.
مالی که به آسانی به دست آمده باشد، برکتی نخواهد داشت.
Heredo, al kiu oni komence tro rapidas, Ne estas benata en sia fino.
مگو که خودم انتقام خواهم گرفت، بلکه بر خداوند توکّل نما و او تو را یاری خواهد کرد.
Ne diru: Mi repagos malbonon; Fidu la Eternulon, kaj Li vin helpos.
خداوند از اشخاصی که در معامله از ترازو و وزنه‌های تقلّبی استفاده می‌کنند، نفرت دارد.
Neegalaj peziloj estas abomenaĵo por la Eternulo, Kaj malvera pesilo estas ne bona.
خداوند راه زندگی ما را تعیین می‌کند، پس انسان چگونه می‌تواند بفهمد که راه زندگی او به کجا ختم می‌گردد؟
La irado de homo dependas de la Eternulo; Kiel homo povus kompreni sian vojon?
هرگز نسنجیده نذر نکن، زیرا ممکن است گرفتار شوی.
Ĝi estas reto por homo, se li rapidas nomi ion sankta Kaj esploras nur post faro de promeso.
پادشاه دانا مردم بدکار را تشخیص می‌دهد و آنها را شدیداً مجازات می‌کند.
Saĝa reĝo dispelas malvirtulojn, Kaj venigas radon sur ilin.
وجدان انسان، چراغ خداوند است که تمام رازهای پنهانی او را آشکار می‌سازد.
La animo de homo estas lumilo de la Eternulo; Ĝi esploras ĉiujn internaĵojn de la korpo.
اگر پادشاه مهربان و درستکار باشد، سلطنتش پایدار می‌ماند.
Favorkoreco kaj veremeco hardas reĝon; Kaj per favorkoreco li subtenas sian tronon.
جلال و شکوه جوانان، قوّت آنهاست و عزّت پیران موی سفید آنها.
Gloro por junuloj estas ilia forto, Kaj ornamo por maljunuloj estas grizeco.
تازیانه و تنبیه سخت، دلها را از بدی پاک می‌کنند.
Vundoj de batoj devas penetri en malbonulon, Kaj frapoj devas iri profunde en lian korpon.